Page 32 - การประเมินประสิทธิภาพของสระน้ำในไร่นาของเกษตรกรทั่วประเทศจากอิทธิพลจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่รุนแรง The Performance of Farm Pond Impactsof extreme Climate Change.

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

21

2. การแปลภาพถ่ายดาวเทียม

โครงการสระน้ าในไร่นาเริ่มด าเนินการขุดสระน้ าตั้งแต่ ปีพ.ศ. 2548-ปัจจุบัน โดยปีพ.ศ. 2548-2560

ทั้งประเทศไทยมีค่าพิกัดสระน้ าในไร่นาจ านวน 168,081 สระ และยังมีสระน้ าอีกจ านวนมากที่ไม่มีการเก็บ
ค่าพิกัดสระน้ า ซึ่งเทคโนโลยีสารสนเทศภูมิศาสตร์สามารถช่วยในการหาสระน้ าได้ จึงท าการแปลภาพถ่าย
ดาวเทียมทีออส ปีพ.ศ. 2560-2561 จ านวน 649 ภาพ ด้วยวิธี Supervised Classification ในการจ าแนก
แหล่งน้ า และส่วนใหญ่คัดเลือกสระน้ าที่มีขนาดพื้นที่ 400-700 ตารางเมตร ซึ่งคาดว่าเป็นสระน้ าในโครงการ
ของกรมพัฒนาที่ดินที่มีขนาด 1,260 ลูกบาศก์เมตร

พบว่ามีสระน้ าที่ได้จากการแปลภาพถ่ายดาวเทียมจ านวนทั้งหมด 368,103 สระ สระน้ ามีขนาดใหญ่
ที่สุด 1,826.17 ตารางเมตร สระน้ ามีขนาดเล็กที่สุด 189.12 ตารางเมตร และสระน้ ามีขนาดเฉลี่ย 525.43
ตารางเมตร ทั้งนี้สามารถจ าแนกเป็นรายภาคได้ดังนี้

ภาคเหนือมีสระน้ าจ านวน 147,893 สระ สระน้ ามีขนาดใหญ่ที่สุด 1,300.66 ตารางเมตร สระน้ ามี
ขนาดเล็กที่สุด 400.01 ตารางเมตร และสระน้ ามีขนาดเฉลี่ย 531.53 ตารางเมตร
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีสระน้ าจ านวน 128,099 สระ สระน้ ามีขนาดใหญ่ที่สุด 708.00 ตาราง
เมตร สระน้ ามีขนาดเล็กที่สุด 400.01 ตารางเมตร และสระน้ ามีขนาดเฉลี่ย 543.80 ตารางเมตร

ภาคกลางมีสระน้ าจ านวน 86,494 สระ สระน้ ามีขนาดใหญ่ที่สุด 728.33 ตารางเมตร สระน้ ามีขนาด
เล็กที่สุด 400.00 ตารางเมตร และสระน้ ามีขนาดเฉลี่ย 527.55 ตารางเมตร
ภาคตะวันออกมีสระน้ าจ านวน 5,386 สระ สระน้ ามีขนาดใหญ่ที่สุด 700.97 ตารางเมตร สระน้ ามี
ขนาดเล็กที่สุด 400.04 ตารางเมตร และสระน้ ามีขนาดเฉลี่ย 528.93 ตารางเมตร

และภาคใต้มีสระน้ าจ านวน 231 สระ สระน้ ามีขนาดใหญ่ที่สุด 1,826.17 ตารางเมตร สระน้ ามีขนาด
เล็กที่สุด 189.12 ตารางเมตร และขนาดสระน้ ามีเฉลี่ย 495.31 ตารางเมตร รายละเอียดแสดงดังตารางที่ 7

ตารางที่ 7 สระน้ าที่ได้จากการแปลภาพถ่ายดาวเทียม

จ้านวน ขนาดสระน ้าใหญ่ที่สุด ขนาดสระน ้าเล็กที่สุด ขนาดสระน ้าเฉลี่ย
ภาค
(สระ) (ตร.ม.) (ตร.ม.) (ตร.ม.)
ภาคเหนือ 147,893 1,300.66 400.01 531.53

ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 128,099 708.00 400.01 543.80

ภาคกลาง 86,494 728.33 400.00 527.55
ภาคตะวันออก 5,386 700.97 400.04 528.93

ภาคใต้ 231 1,826.17 189.12 495.31

รวม 368,103 1,826.17 189.12 525.43

จากการจ าแนกสระน้ าในไร่นา จ านวนสระน้ าในแต่ละภาคขึ้นอยู่กับจ านวนภาพถ่ายดาวเทียมที่
สามารถถ่ายภาพและน ามาประมวลผลได้ และในการจ าแนกสระน้ าในไร่นา จะใช้ค่าการสะท้อนแสงของ

จุดภาพที่เป็นพื้นที่น้ า ในกรณีที่สระน้ าไม่มีน้ า จะท าให้การประมวลผลข้อมูลไม่สามารถจ าแนกสระน้ าจาก
พื้นที่อื่น ๆ ได้ ในกรณีขนาดของสระน้ าที่มีขนาดใหญ่ อาจเกิดจากเกษตรกร มีการปรับปรุงและขยายขนาด
หรือมีการเพิ่มความลึกของสระ ซึ่งข้นอยู่กับกับปัจจัยหลายๆด้าน เช่น สภาพภูมิประเทศ ความเหมาะสมของ

พื้นที่ ปริมาณน้ าฝน เป็นต้น