Page 18 - การประเมินประสิทธิภาพของสระน้ำในไร่นาของเกษตรกรทั่วประเทศจากอิทธิพลจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่รุนแรง The Performance of Farm Pond Impactsof extreme Climate Change.
P. 18
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
7
โดยประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศภูมิศาสตร์ในการคัดเลือกพื้นที่ในการสร้างสระน้ าในไร่นา และ
สามารถติดตาม ตรวจสอบ สระน้ าที่สร้างแล้วได้ครอบคลุมทั้งประเทศ
การแปลตีความข้อมูลจากดาวเทียมด้วยสายตา (Visual interpretation) ใช้องค์ประกอบหลักที่
ส าคัญ (Elements of interpretation) ได้แก่
1. ความเข้มของสีและสี (Tone/Color) ระดับความแตกต่างของความเข้มของสีหนึ่งๆ มี
ความสัมพันธ์กับค่าการสะท้อนของช่วงคลื่นและการผสมสีของช่วงคลื่นต่างๆ เช่น น้ าในช่วงคลื่นอินฟราเรด
ใกล้ถูกดูดกลืนท าให้ปรากฏเป็นสีด า ในภาพสีผสมพืชพรรณปรากฏเป็นสีแดงเมื่อก าหนดให้ช่วงคลื่น
อินฟราเรดใกล้เป็นสีแดง ช่วงคลื่นสีแดงก าหนดให้เป็นสีเขียว และช่วงคลื่นสีเขียวก าหนดให้เป็นสีน้ าเงิน
2. ขนาด (Size) ขนาดของภาพวัตถุที่ปรากฏในข้อมูลจากดาวเทียมขึ้นอยู่กับขนาดของวัตถุ และ
มาตราส่วนของข้อมูลจากดาวเทียม เช่น ความยาว ความกว้าง หรือพื้นที่ แสดงให้เห็นความแตกต่างของ
ขนาดระหว่างแม่น้ าและล าคลอง
3. รูปร่าง (Shape) รูปร่างของวัตถุที่เป็นเฉพาะตัวอาจสม่ าเสมอ (Regular) หรือไม่สม่ าเสมอ
(Irregular) วัตถุที่มนุษย์สร้างขึ้นมีรูปร่างส่วนใหญ่เป็นรูปทรงเรขาคณิต เช่น สนามบิน พื้นที่นาข้าว ถนน
คลองชลประทาน และเขื่อนเก็บกักน้ า เป็นต้น
4. เนื้อภาพ (Texture) หรือความหยาบละเอียดของผิววัตถุ เป็นผลมาจากความแปรปรวน หรือ
ความสม่ าเสมอของวัตถุ เช่น น้ ามีลักษณะเรียบ และป่าไม้มีลักษณะขรุขระ เป็นต้น
5. รูปแบบ (Pattern) ลักษณะการจัดเรียงตัวของวัตถุปรากฏเด่นชัดระหว่างความแตกต่างตาม
ธรรมชาติและสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้น เช่น แม่น้ า คลอง กับคลองชลประทาน สระ และสระน้ ากับเขื่อน เป็นต้น
6. ความสูงและเงา (Height and Shadow) เงาของวัตถุมีความส าคัญในการค านวณหาความสูงและ
มุมสูงของดวงอาทิตย์ เช่น เงาบริเวณเขาหรือหน้าผา เงาของเมฆ เป็นต้น
7. ที่ตั้ง (Site) หรือต าแหน่งของวัตถุที่พบตามธรรมชาติ เช่น พื้นที่ป่าชายเลนพบบริเวณชายฝั่งทะเล
น้ าท่วมถึง สนามบินอยู่ใกล้แหล่งชุมชน เป็นต้น
8. ความเกี่ยวพัน (Association) หมายถึงความเกี่ยวพันขององค์ประกอบทั้ง 7 ที่กล่าวมา เช่น
บริเวณที่มีต้นไม้เป็นกลุ่มๆ มักเป็นที่ตั้งของหมู่บ้าน ไร่เลื่อนลอยอยู่ในพื้นที่ป่าไม้บนเขา นากุ้งอยู่บริเวณ
ชายฝั่งรวมกับป่าชายเลน เป็นต้น
การแปลตีความภาพเพื่อจ าแนกวัตถุได้ดีและถูกต้อง ขึ้นอยู่กับองค์ประกอบต่างๆ ดังกล่าวข้างต้น
อย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลายอย่างพร้อมๆ กันไป ตามความยากง่ายและมาตราส่วนที่แตกต่างกัน ซึ่งอาจไม่
แน่นอนเสมอไปรูปร่าง สี และขนาด อาจใช้เป็นองค์ประกอบในการแปลตีความภาพพื้นที่หนึ่งหรือลักษณะ
หนึ่ง ส่วนอีกบริเวณอื่นของพื้นที่เดียวกันอาจต้องใช้องค์ประกอบอีกอย่างก็ได้ นอกจากนี้จ าเป็นต้องน าข้อมูล
จากดาวเทียมอีก 3 ลักษณะมาประกอบการพิจารณา คือ
1. ลักษณะการสะท้อนช่วงคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าของวัตถุ (Spectral characteristic) ซึ่งสัมพันธ์กับ
ความยาวช่วงคลื่นแสงในแต่ละแบนด์โดยวัตถุต่างๆ สะท้อนแสงในแต่ละช่วงคลื่นไม่เท่ากัน ท าให้สีของวัตถุใน
ภาพแต่ละแบนด์แตกต่างกันในระดับสีขาว-ด า ซึ่งท าให้สีแตกต่างในภาพสีผสมด้วย
2. ลักษณะรูปร่างของวัตถุที่ปรากฏในภาพ (Spatial characteristic) แตกต่างตามมาตราส่วนและ
รายละเอียดภาพจากดาวเทียม เช่น MSS วัตถุหรือพื้นที่ขนาด 80×80 เมตร จึงจะปรากฏในภาพ และระบบ
PLA มีขนาด 10×10 เมตร เมื่อคุ้นเคยกับลักษณะรูปร่างวัตถุท าให้ทราบลักษณะที่จ าลองในภาพจาก
ดาวเทียม
3. ลักษณะการเปลี่ยนแปลงของวัตถุตามช่วงเวลา (Temporal characteristic) ซึ่งท าให้สถานะของ
วัตถุต่างๆ มีการเปลี่ยนแปลง เช่น การเปลี่ยนแปลงตามช่วงฤดูกาล การเปลี่ยนแปลงรายปี หรือรายคาบ เป็น
