Page 5 - ผลของระยะเก็บเกี่ยวและการลดความชื้นต่อความงอกและความแข็งแรงของเมล็ดพันธุ์ปอเทือง Effects of Harvest Stages and Dehumidification on Germination and Vigor of Sunn hemp (Crotalaria juncea) Seeds
P. 5
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
4
หลักการและเหตุผล
ปอเทืองเป็นเป็นพืชปุ๋ยสดที่กรมพัฒนาที่ดินส่งเสริมให้เกษตรกรปลูกเพื่อเพิ่มอินทรียวัตถุในดิน โดยการ
ปลูกเป็นพืชหมุนเวียน หรือปลูกแซมกับพืชหลัก ในบางพื้นที่มีการปลูกปอเทืองเพื่อบำรุงดินแทนการปลูกข้าวนาปรัง
เนื่องจากเป็นพืชที่ทนต่อสภาวะแห้งแล้งได้ดี การปลูกปอเทืองโดยการหว่านในอัตราเมล็ดเฉลี่ย 5 กิโลกรัมต่อไร่และไถ
กลบ พบว่าปอเทืองที่มีน้ำหนักสด 2,500 กิโลกรัมต่อไร่ จะช่วยเพิ่มอินทรียวัตถุให้กับดินเฉลี่ย 0.2 เปอร์เซ็นต์ต่อไร่ และ
ให้ ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียม เฉลี่ย 2.76 0.22 และ 2.40 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ ซึ่งสามารถประเมินเป็นค่า
ปุ๋ยเคมียูเรีย ทริปเปิลซูเปอร์ฟอสเฟต และโพแทสเซียมคลอไรด์เฉลี่ยประมาณ 1,155 บาทต่อไร่ (กรมพัฒนาที่ดิน, 2558)
นอกจากนี้ปอเทืองยังสามารถปลูกเพื่อเก็บเมล็ดพันธุ์จำหน่ายเพิ่มรายได้อีกทางหนึ่ง อย่างไรก็ตามเมล็ดพันธุ์ปอเทืองที่
เกษตรกรผลิตเพื่อจำหน่ายหรือเมล็ดพันธุ์ที่หน่วยงานราชการนำมาส่งเสริมให้แก่เกษตรกร เมื่อนำไปปลูกพบว่าเปอร์เซ็นต์
การงอกต่ำ อีกทั้งเกษตรกรบางรายไม่ได้ปลูกเมล็ดพันธุ์ที่ได้รับทันทีแต่เก็บเมล็ดพันธุ์ไว้ใช้ในฤดูกาลต่อไป ทำให้เปอร์เซ็นต์
การงอกของเมล็ดต่ำ ส่งผลให้เมื่อนำไปเพาะปลูกเพื่อไถกลบ มวลชีวภาพของพืชปุ๋ยสดที่ได้จึงต่ำ ปริมาณอินทรียวัตถุที่ได้ก็
ต่ำไปด้วย ซึ่งการเก็บเมล็ดปอเทืองที่เกษตรกรส่วนใหญ่ทำคือจะเก็บในช่วงอายุประมาณ 120-150 วัน
ระยะเก็บเกี่ยวเมล็ดพันธุ์และการลดความชื้นเป็นสิ่งที่สำคัญต่อการผลิตเมล็ดพันธุ์ กล่าวคือการเก็บ
เกี่ยวเมล็ดพันธุ์ในระยะที่เหมาะสม ไม่เก็บเร็วหรือช้าเกินไป จะช่วยป้องกันความเสียหายที่อาจจะเกิดขึ้น เช่น ลดการตก
หล่นสูญหาย ลดการแตกหักและบอบช้ำของเมล็ดพันธุ์ เมล็ดพันธุ์มีความชื้นพอเหมาะ มีความงอกและความแข็งแรงสูง
ส่วนการลดความชื้นนั้นเป็นการลดความเสียหายจากการสะสมความร้อนและจุลินทรีย์ ซึ่งจะช่วยรักษาความงอกและ
ความแข็งแรงของเมล็ดให้อยู่ในระดับที่สูง ทำให้เก็บเมล็ดพันธุ์ไว้ได้อย่างปลอดภัย ดังนั้นการเก็บเกี่ยวเมล็ดพันธุ์ใน
ระยะเวลาที่เหมาะสม และการเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ที่ถูกวิธี จะช่วยป้องกันความเสียหายของเมล็ดทั้งคุณภาพและปริมาณ
(วันชัย, 2542)
การศึกษานี้เป็นการศึกษาถึงระยะเก็บเกี่ยวและการลดความชื้นเมล็ดพันธุ์ปอเทืองที่เหมาะสมซึ่งจะช่วย
ป้องกันความเสียหาย และช่วยรักษาความงอกและความแข็งแรงของเมล็ดพันธุ์ให้อยู่ในระดับสูง ทำให้ได้เมล็ดพันธุ์
ปอเทืองที่มีคุณภาพ และเกิดประโยชน์สูงสุดต่อเกษตรกรในการใช้ปุ๋ยพืชสด
วัตถุประสงค์
1. ศึกษาระยะการเก็บเกี่ยวและวิธีการลดความชื้นที่เหมาะสม สำหรับเมล็ดพันธุ์ปอเทือง
2. ศึกษาผลของการลดความชื้นที่มีต่อความงอก ความแข็งแรงของเมล็ดพันธุ์ปอเทือง ก่อนและหลังการเก็บ
รักษา
