Page 4 - การคัดเลือกจุลินทรีย์ดินที่มีประสิทธิภาพควบคุมไส้เดือนฝอยรากปมในพืช Effective selection of microbial against root knot nematode
P. 4
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
หลักการและเหตุผล
เนื่องจากการระบาดของไส้เดือนฝอยรากปม Meloidogyne spp. พบในหลายพื้นที่และ
ท าความเสียหายมากที่สุดในแทบทุกภาคของประเทศไทย(จรัส, 2525) มีผลเสียหายกับพืชเศรษฐกิจ
หลายชนิด ซึ่งไส้เดือนฝอยรากปม M. incogina สามารถเข้าท าลายพืชต่างๆ ได้มากโดยเฉพาะพืชผัก
ไม้ดอกไม้ประดับ ไม้ผล โดยไส้เดือนฝอยรากปมใช้พืชเป็นที่อยู่อาศัย(สืบศักดิ์, 2538)
โดยทั่วไปการระบาดของไส้เดือนฝอยรากฝอยสามรถเพิ่มจ านวนได้อย่างรวดเร็วถึงแม้จะมี
ประชากรในดินอยู่ในระดับต่ า และหากเกิดการระบาดค่อนข้างรวดเร็วเนื่องจากไส้เดือนฝอยมีการ
สืบพันธุ์แบบ pathenogenesis ซึ่งไส้เดือนฝอยเพศเมียสร้างไข่สามารถฟักออกมาเป็นตัวโดยไม่ต้องได้รับ
การผสมจากเพศผู้ (สืบศักดิ์, 2541) ส าหรับการเข้าท าลายของไส้เดือนฝอยรากปม ท าให้พืชไม่สามารถ
ดูดน้ าและธาตุอาหารไปเลี้ยงยังส่วนต่างๆของพืชได้ โดยเฉพาะความรุนแรงของการระบาดของไส้เดือน
ฝอยรากปม มีผลท าให้ต้นพืชเกิดอาการเหี่ยวเฉา แคระเกร็น และผลผลิตลดลง ส่งผลกระทบต่อการ
ผลิตพืชทั้งทางด้านปริมาณและคุณภาพ
การควบคุมไส้เดือนฝอยรากปมจากการใช้วิธีชีววิธี(biological control) ซึ่งปัจจุบันมี
การศึกษาคัดแยกจุลินทรีย์ควบคุมไส้เดือนฝอยรากปม ซึ่งเป็นการควบคุมที่มีความปลอดภัยในการบริโภค
อาหารและรักษาคุณภาพของผลผลิตจากพืชเศรษฐกิจในพื้นที่การปลูกมันฝรั่งของประเทศไทย
วัตถุประสงค์
1. คัดเลือกจุลินทรีย์ดินที่มีประสิทธิภาพในการควบคุมไส้เดือนฝอยรากปมในพืช
2. ทดสอบประสิทธิภาพการควบคุมไส้เดือนฝอยรากปมมะเขือเทศโดยผลิตภัณฑ์จุลินทรีย์
ควบคุมไส้เดือนฝอยรากปมในสภาพโรงเรือนกระจก
การตรวจเอกสาร
ลักษณะทั่วไปของไส้เดือนฝอยรากปม (M. incognita) มีรูปร่างแตกต่างทั้งในเพศผู้และเพศ
เมีย โดยตัวอ่อนระยะที่ 2 ทั้งเพศผู้และเพศเมียมีรูปร่างยาวเรียวดีคือประมาณ 380 – 450 ไมโครเมตร
กว้าง 331 – 520 ไมโครเมตร (whitehead, 1968) spear แข็งแรงยาวประมาณ 10 – 17 ไมโครเมตร
รังไข่มี 2 อันรูปร่างโค้งไปทางส่วนหัว ส่วนปลายของล าตัวมีลักษณะกลมมีช่องเปิดอวัยวะสืบพันธุ์และ
ทวารหนัก ซึ่งมี rectal gland จ านวน 6 ต่อม ท าหน้าที่ผลิตสารเมือกออกมาปัดคลุมกลุ่มไข่เพื่อป้องกัน
อันตราย นองจากนี้บริเวณช่องเปิดอวัยวะสืบพันธุ์มีรอยย่นรอบๆ ช่องเปิดดังกล่าวรอยย่นนี้เรียกว่า
perineal pattern ซึ่งใช้เป็นหลักส าคัญในการจ าแนกชนิดของไส้เดือนฝอย ไส้เดือนฝอยเพศเมียฝังส่วน
ของล าตัวลึกในรากของพืช ส่วนของกลุ่มไข่ด้วยสารที่คล้ายเจลาติน กลุ่มไข่ของ M. incognita มี
ปริมาณไขจ านวน 250 – 525 ฟอง ไข่ที่อยู่ในกลุ่มไข่สามารถฟักออกเป็นตัวได้อย่างรวดเร็วเมื่อน ากลุ่มไข่
ไปแช่ในน้ า นอกจากนั้นถ้าตัดเอากลุ่มไข่ออกมาแล้วน าไปเก็บไว้ที่สารละลายโซเดียมคลอไรด์ 0.3 โมลา
(0.3 M Nacl) นาน 30 เดือน เมื่อน ามาแช่ในน้ าอีกไข่สามารถฟักออกมาเป็นตัวได้ ไม่เฉพาะแต่น้ า
