Page 33 - แผนที่ความเหมาะสมของที่ดินสำหรับการปลูกพืชสมุนไพร ขมิ้นชัน กระชายดำ ไพล และบัวบก
P. 33
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
3-13
13) ความเสียหายจากการกัดกร่อน (Erosion hazard)
คุณลักษณะที่ดินที่เป็นตัวแทนได้แก่ ความลาดชันของพื้นที่และปริมาณดินที่สูญเสีย
(Soil loss) พื้นที่มีความลาดชันสูงโอกาสที่ดินจะถูกกัดกร่อนก็เป็นไปได้ง่ายขึ้น เมื่อผิวหน้าดินถูกกัด
กร่อนซึ่งส่วนใหญ่เกิดจากอิทธิพลของนํ้า ดินจะถูกพัดพาไปโดยขบวนการไหลบ่าของนํ้าทําให้ธาตุ
อาหารพืชที่อยู่ในดินสูญเสียตามไป รวมทั้งตะกอนที่เกิดขึ้นจะมีผลกระทบต่อสภาพแวดล้อม
โดยทั่วไป
การวัดและประเมินคุณภาพที่ดิน
เนื่องจากคุณภาพที่ดินสําหรับพืชสมุนไพรเป็นนามธรรมไม่สามารถวัดออกเป็นค่า
(Value) เชิงปริมาณได้ในการจะบอกว่า ดี เลว และข้อจํากัดว่ามีมากน้อยรุนแรงอย่างไร แต่หาก
จําเป็นต้องมีการวัดคุณภาพที่ดินสําหรับพืชสมุนไพร สามารถหาได้จากองค์ประกอบของคุณภาพ
ที่ดินคือ คุณลักษณะที่ดิน (Land characteristic) ซึ่งในบางกรณีจะมีคุณลักษณะที่ดินเพียงตัวเดียว หรือ
บางกรณีอาจมีหลายตัว ซึ่งแต่ละตัวมีหน่วยวัดต่างกัน จึงเป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่คุณภาพที่ดินไม่มีหน่วย
วัด และจากที่ใช้คุณลักษณะที่ดินหลายตัวเป็นตัวแทนคุณภาพที่ดินเดียวกัน ดังนั้นจึงมีการคาดคะเน
ผลจากการร่วมกันของปัจจัยต่าง ๆ (Diagnostic factors) ในที่นี้ใช้หลักการประเมินจากกลุ่ม
คุณลักษณะที่ดินมีข้อจํากัดรุนแรงที่สุด (Most limiting group of land characteristics) โดยมีข้อดี คือมี
ความสัมพันธ์กับการเจริญเติบโตและการให้ผลผลิตโดยตรง และข้อเสีย คือการประเมินเริ่มซับซ้อน
มากขึ้น และความรุนแรงของข้อจํากัดอาจมีผลร่วมจากปัจจัยอื่นที่มิได้นํามาประเมิน
3.4 ความต้องการของประเภทการใช้ประโยชน์ที่ดิน (Land-use requirements) สําหรับ
พืชสมุนไพร
การผลิตพืชสมุนไพรแต่ละชนิดโดยทั่วไปมีความต้องการปัจจัยและสิ่งแวดล้อมที่
เหมาะสมแตกต่างกัน ความต้องการปัจจัยและสภาพแวดล้อมที่มีผลกระทบต่อการเจริญเติบโตและ
การให้ผลผลิตของพืชสมุนไพรนั้นเรียกว่า “ความต้องการด้านพืช” (Crop requirements) ขณะเดียวกัน
สําหรับเกษตรกรผู้ผลิตพืชสมุนไพรเองนั้นควรต้องพิจารณาถึงความต้องการทางด้านเทคโนโลยีการ
ผลิต การดูแลรักษา และการเก็บเกี่ยวผลผลิต เครื่องมือและเครื่องจักรกล การใช้ปุ๋ ยเคมีและสารเคมี
แรงงานในการผลิต เงินทุน และผลตอบแทนในการผลิตพืชสมุนไพรแต่ละชนิด ความต้องการ
ทางด้านนี้เรียกว่า “ความต้องการด้านการจัดการ” (Management requirements) และความต้องการอีก
ด้านหนึ่งเพื่อที่สามารถใช้ทรัพยากรที่ดินผลิตพืชสมุนไพรได้ตลอดไปอย่างยั่งยืนโดยไม่ทําลาย
คุณภาพของที่ดิน หรือสิ่งแวดล้อมที่อยู่รอบ ๆ ความต้องการทางด้านนี้เรียกว่า “ความต้องการด้านการ
อนุรักษ์” (Conservation requirements) จากความต้องการปัจจัยและสิ่งแวดล้อมทั้ง 3 ด้านนี้ จึง
แผนที่ความเหมาะสมของที่ดินสําหรับการปลูกพืชสมุนไพร ขมิ้นชัน กระชายดํา ไพล และบัวบก กองนโยบายและแผนการใช้ที่ดิน
