Page 87 - การศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการผ่านการรับรองมาตรฐานเกษตรอินทรีย์แบบมีส่วนร่วม

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
77

3. กลุ่มสหกรณ์เกษตรอินทรีย์เชียงใหม่
ที่ตั้ง 363 หมู่ 4 ต าบลหนองจ๊อม อ าเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่
ผู้ประสานงานระบบการรับรองแบบมีส่วนร่วม นายดวงรัตน์ ญานะ
สหกรณ์เกษตรอินทรีย์เชียงใหม่ จ ากัด เกิดขึ้นจากบทเรียนของกลุ่มเกษตรกรในพื้นที่

เชียงใหม่ ล าพูน ที่ท าการเกษตรในระบบเกษตรแผนใหม่ หรือเกษตรเชิงเดี่ยวที่เน้นปริมาณของผลผลิต
เพื่อการส่งออก ซึ่งต้องพึ่งพิงปัจจัยการผลิตภายนอกไร่นาและชุมชน เช่น ปุ๋ยเคมี สารเคมีปูองกัน
ก าจัดโรคและแมลง วัชพืช เน้นการใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัย เกษตรกรต้องใช้ต้นทุนในการผลิตสูงและ
เป็นสาเหตุหนึ่งที่ท าให้เกษตรกรยากจนมีหนี้สินเพิ่มขึ้น สุขภาพร่างกายทรุดโทรมจากการท างานหนัก

และพิษภัยของสารเคมี สิ่งแวดล้อมถูกท าลาย อาหารกลายเป็นแหล่งสะสมของสารพิษต่างๆ ท าให้
มีสมาชิกจ านวนหนึ่งเปลี่ยนมาผลิตการเกษตรในระบบเกษตรอินทรีย์ ตั่งแต่ปี 2536 ก่อตั้งเป็น ชมรม
ผู้ผลิตเกษตรอินทรีย์ จังหวัดเชียงใหม่ ได้ยกระดับเป็น “สหกรณ์เกษตรอินทรีย์เชียงใหม่ จ ากัด” เมื่อ
วันที่ 6 พฤศจิกายน 2546 เพื่อแก้ไขปัญหาทางด้านการตลาดให้กับสมาชิก เพื่อให้สมาชิกมีความ

เป็นอยู่ที่ดี มีรายได้ที่มั่นคง และยั่งยืน โดย ณ ปัจจุบันนี้มีจ านวนสมาชิกทั้งหมด 300 กว่าคน ใน
พื้นที่ 5 อ าเภอ ของจังหวัดเชียงใหม่ ประกอบไปด้วย อ าเภอพร้าว อ าเภอแม่แตง อ าเภอดอยสะเก็ด
อ าเภอสันก าแพง และอ าเภอสะเมิง การผลิตเกษตรอินทรีย์ของเกษตรกรมีความหลากหลายขึ้นอยู่กับ

บริบทของพื้นที่ แหล่งน้ า ที่อยู่อาศัย ผลิตผลส่วนมากเป็นพืชผักพื้นบ้าน ผักผลไม้เมืองหนาว เช่น
สตรอเบอรี่ อโวคาโด เสาวรส ผักตามฤดูกาล และข้าว ด้านการตลาด มีการด าเนินงานในหลาย
ช่องทาง ได้แก่ ช่องทางร้านค้าของสหกรณ์เกษตรอินทรีย์เชียงใหม่ ช่องทางงานแฟร์ เทศกาลต่างๆ
และช่องทางตลาดนัดเกษตรอินทรีย์ที่มีอยู่แล้ว ได้แก่ (1) ตลาดในโรงเรียนดาราวิทยาลัย จ าหน่าย
ทุกวันพุธ เวลา 14.00-18.00 น. (2) ตลาดในโรงเรียนปริ้นส์ จ าหน่าย ทุกวันศุกร์ เวลา 14.00 -

18.00 น. (3) ตลาดนัด เจเจอิ่มบุญ จ าหน่ายทุกวันพุธ และวันเสาร์ เวลา 05.00 - 11.00 น. (4)
ตลาดในมหาวิทยาลัยแม่โจ้ จ าหน่ายทุกวันจันทร์ วันพุธและวันศุกร์ เวลา 10.00 - 17.00 น. (5) หมู่บ้าน
Land and House สาขาแม่โจ้ จ าหน่ายทุกวันเสาร์ เวลา 15.00 - 18.00 น. (6) ตลาดข่วงเกษตร

อินทรีย์ จ าหน่ายทุกวันจันทร์ อังคาร พฤหัส และเสาร์ โดยกลุ่มมีการประชุมการจัดการวางแผนการ
ผลิตและการตลาด และก าหนดให้สมาชิกไปจ าหน่ายหมุนเวียนกันในตลาดนัดเกษตรกร 6 แห่ง
ดังกล่าว
ต่อมาสมาชิกสหกรณ์จ านวนหนึ่งได้มีความเห็นร่วมกันว่า พี จี เอส จะเป็นแนวทาง

ที่ยั่งยืน พึ่งตนเองได้ตลอดห่วงโซ่จึงได้สมัครเป็นกลุ่ม พี จี เอส เดิมจ านวน 57 ครอบครัว 7 อ าเภอ
ประกอบด้วย กลุ่มเกษตรกรอ าเภอสันก าแพง 8 คน อ าเภอดอยสะเก็ด 11 คน อ าเภอแม่แตง 23 คน
อ าเภอสารภี 3 คน อ าเภอสันทราย 3 คน อ าเภอพร้าว 8 คน และอ าเภอสะเมิง 1 คน ในปีต่อมามี
สมาชิกเพิ่มเติมเป็นคนรุ่นใหม่เพิ่มเป็น 99 ครอบครัว เนื่องจากเกษตรกรส่วนมากมีการท าเกษตร

อินทรีย์มายาวนานเกิน 10 ปีขึ้นไป มีส่วนน้อยที่เริ่มท าไม่ถึง 5 ปี และส่วนมากได้รับการรับรอง
มาตรฐานเกษตรอินทรีย์ภาคเหนือ (มอน.) การได้รับการรับรอง พี จี เอส ท าให้ขยายช่องทางตลาดสู่
ผู้บริโภคภาคอี่นๆได้ ด้านกระบวนการกลุ่ม พี จี เอส ได้คัดเลือกผู้ประสานงานกลุ่มย่อย และ
คณะกรรมการตรวจเยี่ยมฟาร์มเพื่อน ซึ่งมีความช านาญและท าเกษตรอินทรีย์มามากกว่า 10 ปี

มาวางแผนตรวจเยี่ยมฟาร์มเพื่อนสลับพื้นที่กัน จนครบในรอบแรกแล้วตัดสินกันในที่ประชุมกลุ่ม