Page 62 - การศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการผ่านการรับรองมาตรฐานเกษตรอินทรีย์แบบมีส่วนร่วม
P. 62
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
52
ระบบเกษตรเคมี ดังนั้น หากเกษตรกรไม่มีความมุ่งมั่นท าการผลิตในระบบเกษตรอินทรีย์อย่าง
จริงจัง ก็มีโอกาสกลับไปใช้สารเคมีได้ง่าย
นอกจากนั้นในส่วนของผลการศึกษาเกี่ยวกับการปรังปรุงบ ารุงรักษาดิน ยังพบว่า การ
ปรับปรุงบ ารุงดินด้วยปุ๋ยอินทรีย์และน้ าหมักชีวภาพกับการผ่านการรับรอง PGS ไม่มีความสัมพันธ์
ต่อกันอย่างมีนัยส าคัญทางสถิติที่ระดับความเชื่อมั่น 95% สามารถอธิบายได้ว่า ถึงแม้เกษตรกรจะมี
การปรับปรุงบ้ารุงดินด้วยการใช้ปุ๋ยอินทรีย์ หรือน้้าหมักชีวภาพแล้ว ไม่ได้เป็นปัจจัยที่ส่งผลต่อการ
ผ่านการรับรองมาตรฐานเกษตรอินทรีย์แบบมีส่วนร่วม เนื่องจากการผลิตเกษตรอินทรีย์ตาม
มาตรฐานเกษตรอินทรีย์ ให้ความส้าคัญเรื่องสิ่งแวดล้อมและค้านึงถึงสุขภาพของสัตว์ ในมาตรฐาน
เกษตรอินทรีย์จึงก้าหนดว่า ในกรณีที่ใช้มูลสัตว์ปีกหรือผลพลอยได้จากการเลี้ยงสัตว์จากฟาร์ม ต้องมา
จากฟาร์มที่เลี้ยงแบบปล่อยหรือรวมเป็นฝูงหรือไม่มีการจ้ากัดอาณาเขตให้สัตว์นั้นเจริญเติบโตใน
สภาพแวดล้อมที่ผิดธรรมชาติ ดังนั้นการผลิตปุ๋ยอินทรีย์ที่น้ามูลสัตว์ปีกมาเป็นวัตถุดิบในการผลิต
จึงจ้าเป็นต้องเลือกใช้มูลสัตว์ปีกจากฟาร์มที่เลี้ยงแบบปล่อย (ห้ามใช้มูลสัตว์ปีกที่เลี้ยงแบบกรงตับ)
นอกจากนี้การใช้ปุ๋ยคอกจากมูลสัตว์ที่ยังไม่ผ่านการหมักก็ไม่สามารถน้ามาใช้ได้ หากไม่เข้าใจใน
ประเด็นดังกล่าว อาจส่งผลให้เกษตรกรท้าผิดมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ ท้าให้ไม่ผ่านการรับรอง
มาตรฐานเกษตรอินทรีย์ สอดคล้องกับผลการศึกษาของณัชชา (2556) ที่ได้ศึกษาปัญหาและอุปสรรค
ในการปรับเปลี่ยนเพื่อการผลิตพืชอินทรีย์กรณีศึกษากลุ่มเกษตรกร จ.ราชบุรี ที่ผ่านการอบรม
โครงการพัฒนาระบบเกษตรอินทรีย์โดยใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อลดการใช้สารเคมี ปี 2554 พบว่า
เกษตรกรกลุ่มตัวอย่างมีความรู้และทัศนคติต่อเกษตรอินทรีย์ในระดับสูงและมีปัญหาในการปฏิบัติ
ตามมาตรฐานเกษตรอินทรีย์น้อย โดยประเด็นที่เกษตรกรส่วนใหญ่ยังขาดความรู้ คือประเด็นเกี่ยวกับ
การห้ามใช้ปุ๋ยเคมี หรือใช้สารเคมีใด ๆ ในการจัดการภายในแปลงปลูก และประเด็นเกี่ยวกับการใช้
ปุ๋ยคอกจากมูลสัตว์จะต้องน ามาผ่านกระบวนการหมักก่อนที่จะน ามาใช้กับพืช ตลอดจนห้ามใช้
เมล็ดพันธุ์ที่ผลิตโดยการตัดต่อพันธุกรรม และประเด็นที่เป็นปัญหาต่อการปฏิบัติตามมาตรฐานเกษตร
อินทรีย์มากที่สุด คือ ห้ามใช้ปุ๋ยเคมี ห้ามใช้สารเคมี สังเคราะห์ใด ๆ ในการก าจัดศัตรูพืชและวัชพืช
และห้ามใช้ฮอร์โมนสังเคราะห์ เนื่องจากเกษตรกรขาดองค์ความรู้ในการใช้สิ่งทดแทน และยังขาด
ความสนใจในการท าเกษตรอินทรีย์
ส าหรับการใช้น้ าหมักชีวภาพไม่ได้มีความสัมพันธ์กับการผ่านการรับรอง PGS เนื่องจาก
เกษตรกรทุกคนที่เข้าร่วมทดลองระบบ PGS มีการผลิตน้ าหมักชีวภาพใช้กันเป็นปกติ ผลการทดสอบ
ในการวิจัยครั้งนี้จึงไม่มีความสัมพันธ์กับการผ่านการรับรอง PGS หรือกล่าวได้ว่าการใช้น้ าหมักชีวภาพ
ไม่มีอ านาจพยากรณ์ต่อการผ่านการรับรอง PGS ทั้งนี้ประเด็นเรื่องปัจจัยการผลิตเกษตรอินทรีย์เป็น
ข้อก าหนดหลักที่ส าคัญที่จะต้องมีการตรวจประเมินในขั้นตอนการตรวจเยี่ยมฟาร์มเพื่อน
2.4 ข้อมูลปัจจัยเสริม
ในการศึกษาข้อมูลปัจจัยเสริมของกลุ่มตัวอย่างในการศึกษาวิจัยในครั้งนี้ คือ การ
สนับสนุนจากหน่วยงานภาครัฐและเอกชน ผลการศึกษามีรายละเอียดดังตารางที่ 16
