Page 20 - มาตรการอนุรักษ์ดินและน้ำที่เหมาะสมในการปลูกข้าวไร่บนพื้นที่สูงในเขตพัฒนาที่ดินลุ่มน้ำแม่จันตอนบน ตำบลแม่สลองนอก อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
10

อุปกรณ์และวิธีด้าเนินการ

1. อุปกรณ์
1.1 พื้นที่ท าแปลงทดลอง เป็นพื้นที่สูง มีความลาดชัน 35 เปอร์เซ็นต์ พื้นที่ 5 ไร่
1.2 ปุ๋ยเคมีสูตร 15-15-15 และ 46–0–0
1.3 ข้าวไร่ (พันธุ์พื้นเมืองดอยแม่สลอง)

1.4 กล้องระดับ ขาตั้ง ไม้สต๊าฟ เทปวัดระยะ อุปกรณ์การเก็บตัวอย่างดิน
1.5 พลาสติกด าชนิดหนา แผ่นสังกะสีแผ่นเรียบ

2. วิธีด้าเนินการ
2.1 การวางแผนการทดลองแบบ RCBD (Randomized Complete Block Design)
มี 7 วิธีการ 3 ซ้ า ดังนี้

วิธีการที่ 1 ปลูกข้าวไร่ ไม่มีระบบอนุรักษ์ดินและน้ า
วิธีการที่ 2 ปลูกข้าวไร่ มีคูรับน้ าขอบเขาที่มีระยะห่างคูรับน้ าขอบเขาในแนวดิ่ง 4 เมตร (V.I.=4 ม.)
วิธีการที่ 3 ปลูกข้าวไร่ มีคูรับน้ าขอบเขาที่มีระยะห่างคูรับน้ าขอบเขาในแนวดิ่ง 8 เมตร (V.I.=8 ม.)

วิธีการที่ 4 ปลูกข้าวไร่ มีแถบหญ้าแฝก ที่ระยะห่างคูรับน้ าขอบเขาในแนวดิ่ง 4 เมตร (V.I.=4 ม.)
วิธีการที่ 5 ปลูกข้าวไร่ มีแถบหญ้าแฝก ที่ระยะห่างคูรับน้ าขอบเขาในแนวดิ่ง 8 เมตร (V.I.=8 ม.)
วิธีการที่ 6 ปลูกข้าวไร่ มีแถบชาอัสสัม ที่ระยะห่างคูรับน้ าขอบเขาในแนวดิ่ง 4 เมตร (V.I.=4 ม.)
วิธีการที่ 7 ปลูกข้าวไร่ มีแถบชาอัสสัม ที่ระยะห่างคูรับน้ าขอบเขาในแนวดิ่ง 8 เมตร (V.I.=8 ม.)

หมายเหตุ 1. ใช้คูรับน้ าขอบเขา (คันดินแบบ 5)
2.2 ขั้นตอนด าเนินการ
2.2.1 ส ารวจและคัดเลือกพื้นที่แปลงทดลอง บ้านตงจาใส หมู่ที่ 13 ต าบลแม่สลองนอก
อ าเภอแม่ฟูาหลวง จังหวัดเชียงราย คัดเลือกพื้นที่เกษตรกรปลูกข้าวไร่มีความลาดชัน 35 เปอร์เซ็นต์

จ านวน 5 ไร่
2.2.2 การเตรียมแปลงทดลอง ก าจัดวัชพืชโดยใช้จอบถากและเก็บเศษวัชพืชออกจาก
พื้นที่แบ่งแปลงย่อยขนาดกว้าง 3 เมตร ยาว 20 เมตร ทั้งหมด 21 แปลง ระยะห่างระหว่างแปลง 1
เมตร แต่ละแปลงใช้สังกะสีแผ่นเรียบล้อมรอบ 3 ด้าน คือ ด้านบน ด้านข้างทั้ง 2 ด้าน

2.2.3 การปลูกพืช
1) ปลูกข้าวไร่ ในเดือนพฤษภาคม ท าการก าจัดวัชพืชโดยใช้จอบถาก และเก็บเศษวัชพืช
ออกจากแปลงปลูกข้าวไร่พันธุ์พื้นเมืองโดยวิธีกระทุ้งแล้วปลูกประมาณ 5-8 เมล็ดต่อหลุมใช้ระยะห่าง

ตามวิธีที่เกษตรกรปลูก (ระหว่างแถว 20 เซนติเมตร ระหว่างต้น 30 เซนติเมตร)
2) แถบพืช