Page 52 - การจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในพื้นที่โครงการอนุรักษ์ดินและน้ำในพื้นที่เสี่ยงภัยต่อดินถล่ม บ้านนาหมัน หมู่ที่ 4 ตำบลแม่จริม อำเภอแม่จริม จังหวัดน่าน

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
39

(2) ถั่วเหลือง ถั่วเขียว ถั่วลิสง ในพื้นที่ที่ไมํเคยปลูกมากํอน หรือเคยปลูกแตํ
นานมาแล๎ว ให๎คลุกเมล็ดถั่วด๎วยเชื้อไรโซเบียมที่เหมาะสมกับชนิดถั่วพร๎อมปลูก สํวนปุ๋ยเคมีจะใสํเพียง
ครั้งเดียวข๎างแถวปลูกแล๎วพรวนกลบ หลังปลูกถั่วแล๎ว ประมาณ 1-3 สัปดาห๑ โดยใช๎ปุ๋ยสูตร 16-20-0

รํวมกับปุ๋ยสูตร 0-0-22 ในอัตรา 30 และ 5 กิโลกรัมตํอไรํ ตามล้าดับ
(3) ข๎าวโพด ข๎าวฟ่าง ปุ๋ยเคมีแบํงใสํ 2 ครั้งเทํา ๆ กัน โดยจะใช๎ปุ๋ยผสมกัน

ระหวํางปุ๋ยสูตร 20-20-0 กับปุ๋ยสูตร 0-0-22 ที่อัตรา 50 และ 10 กิโลกรัมตํอไรํ ตามล้าดับ ครั้งแรก
ใสํรองก๎นหลุมพร๎อมปลูก ครั้งที่สองใสํข๎างแถวปลูกแล๎วพรวนกลบที่อายุประมาณ 3-4 สัปดาห๑

(4) มะขาม ชํวงยังไมํให๎ผลผลิต ใช๎ปุ๋ยสูตร 12-24-12 อัตรา 1 กิโลกรัมตํอต๎น
ควรแบํงใสํ 3 ครั้งตํอปี โดยหํางกันครั้งละ 4 เดือน และมะขามให๎ผลผลิตแล๎วใช๎ปุ๋ยสูตร 13-13-21 อัตรา

0.5 กิโลกรัมตํอต๎น ควรแบํงใสํปุ๋ย 2 ครั้ง คือ ต๎น และปลายฤดูฝน
(5) มะมํวง กํอนปลูกควรรองก๎นหลุมด๎วยปุ๋ยคอกที่ยํอยสลายดีแล๎วรํวมด๎วย
หินฟอสเฟตและปุ๋ยสูตร 16-16-8 ในอัตรา 5-10, 0.5 และ 0.2 กิโลกรัมตํอต๎น ตามล้าดับ เมื่ออายุ 1-

2 ปี ใช๎ปุ๋ยสูตร 15-15-15 อัตรา 1 กิโลกรัมตํอต๎น และเมื่ออายุ 3 ปีขึ้นไปเป็นชํวงที่ให๎ผลผลิตแล๎ว จึง
แบํงระยะการให๎ปุ๋ยเป็น 4 ระยะ คือ 1) ระยะบ้ารุงต๎นหลังเก็บเกี่ยวให๎ปุ๋ยสูตร 15-15-15 อัตรา 1

กิโลกรัมตํอต๎น ปุ๋ยระยะนี้ควรให๎ซ้้าเมื่อมะมํวงแตกใบอํอนชุดที่ 2 แล๎ว 2) ระยะเรํงสร๎างตาดอก ใช๎ปุ๋ย
สูตร 12-24-12 อัตรา 1 กิโลกรัมตํอต๎น ส้าหรับมะมํวงอายุ 2-4 ปี, 2 กิโลกรัมตํอต๎น ส้าหรับมะมํวง

อายุ 5-7 ปี และ 5 กิโลกรัมตํอต๎น และ 4) ระยะปรับปรุงคุณภาพผลผลิตใช๎สูตร 13-13-21 อัตรา 1
กิโลกรัมตํอต๎น รํวมด๎วยการพํนปุ๋ยทางใบ (กรมพัฒนาที่ดิน, 2548)

3.6 สมการการสูญเสียดินสากล (The Universal Soil Loss Equation)

การศึกษาการชะล๎างพังทลายของดิน โดยใช๎สมการทางคณิตศาสตร๑ในการประเมินการ

สูญเสียดินที่มีมานานแล๎วในสหรัฐอเมริกา โดยเริ่มมีการใช๎สมการในปี 1940 สมการดังกลําวเริ่มต๎น
โดยการพัฒนาและปรับปรุงจากสมการอยํางงําย ๆ แตํเนื่องจากการชะล๎างพังทลายของดินเป็น

ขบวนการที่ซับซ๎อน จึงมีการพัฒนาปรับปรุงเรื่อยมา จนกระทั่งมีการศึกษาของ Wischmeier and
Smith (1965) ที่ได๎ศึกษาวางแปลงทดลองการสูญเสียดิน 10,000 แปลงตํอปี เป็นเวลาหลายสิบปี ท้า

ให๎ได๎ข๎อมูลทางสถิติของตัวแปรตําง ๆ ที่มีความสัมพันธ๑กันจนสามารถน้ามาสร๎างเป็นสมการคาดคะเน
การสูญเสียดิน และได๎มีการน้ามาประมวลและพัฒนาเป็นสมการการสูญเสียดินสากลขึ้น (Universal
Soil Loss Equation, USLE) อันเป็นจุดเริ่มต๎นที่ได๎น้ามาใช๎กันอยํางแพรํหลายทั่วโลก วิธีการและ

แนวทางในการใช๎สมการการสูญเสียดินสากล โดยได๎เสนอรูปแบบสมการที่รู๎จักกันดี ซึ่งมีปัจจัยที่ใช๎คิด
ค้านวณการสูญเสียดิน คือ

A = R K L S C P
เมื่อ A คือ การคาดคะเนปริมาณการสูญเสียดินตํอหนํวยพื้นที่ ที่ค้านวณจากทั้ง

6 ปัจจัยดังสมการ โดยไมํรวมการชะล๎างพังทลายจากรํองลึกหรือฝั่งล้าน้้า (ตันตํอเฮกตาร๑ตํอปี)