Page 51 - การจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในพื้นที่โครงการอนุรักษ์ดินและน้ำในพื้นที่เสี่ยงภัยต่อดินถล่ม บ้านนาหมัน หมู่ที่ 4 ตำบลแม่จริม อำเภอแม่จริม จังหวัดน่าน

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
38

ได๎แกํ ปลูกพืชเป็นแถบตามแนวระดับขวางความลาดเทของพื้นที่ ปลูกแถบหญ๎าแฝกตามแนวระดับ
ปลูกพืชตระกูลถั่วสลับกับแถวพืชหลักตามแนวระดับ
(2) พัฒนาแหลํงน้้าและรักษาความชุํมชื้นในดิน เนื่องจากพบบริเวณที่ดินไมํ

มีระบบชลประทานเข๎าถึง จ้าเป็นต๎องพัฒนาแหลํงน้้า โดยการขุดบํอน้้าประจ้าไรํนา หรือขุดลอกแหลํง
น้้าเกําที่ตื้นเขิน นอกจากการพัฒนาแหลํงน้้าแล๎วจะต๎องมีวิธีการรักษาความชื้นในดิน โดยใช๎วัสดุคลุม

ดินระหวํางแถวพืช และปลูกพืชคลุมดินระหวํางแถวไม๎ผล
(3) ปรับปรุงความอุดมสมบูรณ๑ของดิน โดยการจัดระบบการปลูกพืชบ้ารุง

ดิน ได๎แกํ ปลูกพืชหมุนเวียน โดยปลูกพืชตระกูลถั่วสลับกับพืชหลัก และปลูกพืชตระกูลถั่วแซม
ระหวํางแถวพืชอื่น หรือปลูกแบบเหลื่อมฤดู การใช๎ปุ๋ยอินทรีย๑รํวมกับปุ๋ยเคมี ใสํปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก

นอกจากนี้ควรท้าปุ๋ยพืชสดในบางปี ส้าหรับการท้าปุ๋ยพืชสดนั้นเริ่มจากการปลูกพืชตระกูลถั่วในพื้นที่
กํอนปลูกพืชหลัก ประมาณ 2 เดือน เมื่อพืชตระกูลถั่วออกดอกก็พรวนกลบเพื่อบ้ารุงดิน

3) การเตรียมดินส้าหรับปลูกพืชชนิดตําง ๆ

(1) ส้าหรับปลูกพืชไรํ ให๎ท้าการไถเตรียมดินปลูกพืชไรํขวางความลาดเท

ของพื้นที่ ท้าคันดินขวางความลาดเทของพื้นที่ชํวยชะลอการไหลบําของน้้าที่ผิวดินเมื่อฝนตกหนัก ขุด
บํอดักตะกอน เพื่อชํวยชะลอการไหลบําของน้้าที่ผิวดิน และยังสามารถใช๎น้้าเสริมในการเพาะปลูก น้า
มาตรการอนุรักษ๑ดินและน้้าทางพืชมาใช๎ เชํน การปลูกพืชเป็นแถบสลับกับการปลูกพืชเป็นแถว ขวาง
ความลาดเทของพื้นที่ การปลูกพืชตระกูลถั่วแซมพืชหลัก เป็นต๎น ใสํปุ๋ยหมัก หรือปุ๋ยคอก อัตรา 1.5-

2.0 ตันตํอไรํ หรือปลูกพืชปุ๋ยสดแล๎วไถกลบลงดินเมื่อปุ๋ยพืชออกดอกได๎ประมาณ 50 เปอร๑เซ็นต๑ ปลูก
พืชตระกูลถั่วสลับกับพืชไรํหลักหรือปลูกพืชตระกูลถั่วแซมกับพืชหลัก จะชํวยรักษาและเพิ่มความอุดม
สมบูรณ๑ให๎แกํดินและยังชํวยเพิ่มความสามารถในการอุ๎มน้้าของดินอีกด๎วย
(2) การเตรียมดินส้าหรับปลูกไม๎ผล และไม๎ยืนต๎น

- มะขาม เตรียมหลุมปลูกขนาด 60x60x60 เซนติเมตร ดินที่ขุดขึ้นมา
ให๎แยกชั้นบนและลํางไว๎คนละกอง ตากดินและหลุมไว๎ 15-20 วัน ผสมดินลํางกับปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอก
ในอัตราสํวน 2:1 จากนั้นกลบดินชั้นบนลงในหลุมแล๎วตามด๎วยดินชั้นลําง ควรกลบดินให๎สูงกวําขอบ

ปากหลุมเดิมเผื่อการยุบตัวหลังจากรดน้้าหรือฝนตก ชํวยให๎ไมํเกิดแอํงรอบโคนต๎น
- มะมํวง ปรับพื้นที่ให๎ราบหรือคํอนข๎างราบ ถ๎าพื้นที่ลาดเอียงเกิน 12
องศา ให๎ปรับพื้นที่เป็นขั้นบันได ไถดินด๎วยไถผาลสามจ้านวน 2 ครั้ง พรวนด๎วยไถผาลเจ็ด 1-2 ครั้ง
แตํละครั้งมีชํวงตากดิน 7-14 วัน แล๎วคราดเก็บเศษวัชพืชข๎ามปีออกจากแปลง ระยะปลูกระหวํางต๎น
x ระหวํางแถว เทํากับ 4x6 เมตร หรือ 5x7 เมตร หรือ 6x8 เมตร หลุมปลูกในพื้นที่อุดมสมบูรณ๑ควร

มีขนาด 50x50x50 เซนติเมตร สํวนหลุมปลูกในพื้นที่อุดมสมบูรณ๑ปานกลางควรมีขนาด 70x70x70
เซนติเมตร และใช๎วัสดุปรับปรุงดินเพิ่มมากขึ้น
4) การใช๎ปุ๋ยส้าหรับพืชชนิดตําง ๆ

(1) พืชไรํ ใช๎ปุ๋ยเคมีเพื่อรักษาความอุดมสมบูรณ๑ของดิน และเพิ่มผลผลิตพืชไรํที่ปลูก