Page 16 - การจัดการดินเพื่อปลูกมันสำปะหลังในกลุ่มชุดดินที่ 56 จังหวัดตากโครงการนำร่องการผลิตพืชตามเขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจเพื่อพัฒนาขีดความสามารถการแข่งขันในประชาคมอาเซียน

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

3

เหมาะสมสําหรับการปลูกพืช 13 ชนิดนี้ จะเปนขอมูลที่สําคัญเพื่อประกอบการตัดสินใจในการทําการผลิต

หรือสงเสริมการผลิตทางการเกษตรที่เหมาะสม มีปริมาณการผลิตที่สอดคลองกับความตองการของตลาด
สามารถรักษาเสถียรภาพของระดับราคาผลผลิตทางการเกษตรและยกระดับรายไดของเกษตรกรใหสูงขึ้น

โดยที่ภาคเกษตรกรจะมีสวนรวมในการพิจารณา และตัดสินใจรวมกับเจาที่ของกระทรวงเกษตรและ

สหกรณในพื้นที่ นอกจากนี้กระทรวงเกษตรและสหกรณจะมีการพิจารณามาตรการจูงใจใหเกษตรหันมา
ปรับเปลี่ยนการเพาะปลูกชนิดพืชที่มีความเหมาะสมกับพื้นที่ตอไป (กระทรวงเกษตรและสหกรณ, 2556)

การจัดทําเขตความเหมาะสมสําหรับการปลูกพืชเศรษฐกิจใชหลักการประเมินความเหมาะสมของ

ที่ดิน (Qualitative land evaluation) ตามหลักการของ FAO Framework (FAO, 1983) โดยการ
ประเมินความเหมาะสมที่ดิน เปนการพิจารณาศักยภาพของหนวยทรัพยากรที่ดินตอการใชประโยชนที่ดิน

ประเภทตาง ๆ ในการจัดการที่แตกตางกัน วิธีการประเมินใชวิธีการจับคู (Matching) ระหวางคุณภาพ

ที่ดิน (Land quality) และปจจัยที่มีผลตอการเจริญเติบโตของพืช (Crop requirement) ตามสภาพที่มี
การเพาะปลูกพืชแตละชนิดในปจจุบันรวมกับปจจัยที่เกี่ยวของอื่น ๆ เชน เขตปาไมตามกฎหมาย เขตพื้นที่

โครงการชลประทาน เปนตน ทั้งนี้สามารถจําแนกอันดับความเหมาะสมของพืชออกเปน 4 ชั้น (class) คือ
S1 หมายถึง ชั้นที่มีความเหมาะสมสูง (highly suitable) S2 หมายถึง ชั้นที่มีความเหมาะสมปานกลาง

(moderately suitable) S3 หมายถึง ชั้นที่มีความเหมาะสมเล็กนอย (marginally suitable) และ N

หมายถึง ชั้นที่ไมมีความเหมาะสม (not suitable)
คุณภาพที่ดิน คือ คุณสมบัติของที่ดินที่มีอิทธิพลตอการเจริญเติบโตและผลผลิตของพืช คุณภาพ

ที่ดินที่นํามาประเมินสําหรับการปลูกพืชในระบบ FAO Framework ไดกําหนดไวทั้งหมด 25 ชนิด
ประกอบดวย ความเขมของแสงอาทิตย อุณหภูมิ ความชุมชื้นที่เปนประโยชนตอพืช ความเปนประโยชน

ของออกซิเจนตอรากพืช ความเปนประโยชนของธาตุอาหาร ความจุในการดูดยึดธาตุอาหาร สภาวะการ

หยั่งลึกของราก สภาวะที่มีผลตอการงอกของเมล็ด ความชื้นในอากาศที่มีผลตอการเจริญเติบโต สภาวะสุก
แก ความเสียหายจากน้ําทวม ความเสียหายจากภูมิอากาศ การมีเกลือมากเกินไป สารพิษ โรคและแมลง

ศัตรูพืช สภาวะการเขตกรรม ศักยภาพการใชเครื่องจักร สภาวะสําหรับการเตรียมที่ดิน สภาวะการเก็บกัก

และแปรรูป สภาวะที่มีผลตอเวลาใหผลผลิต การเขาถึงพื้นที่ ขนาดของหนวยศักยภาพการจัดการ ที่ตั้ง
ความเสียหายจากการกัดกรอน และความเสียหายจากการแตกทําลาย

คุณภาพของที่ดินที่มีอิทธิพลตอการเจริญเติบโตและผลผลิตของพืช ประกอบดวยคุณลักษณะของ
ที่ดิน (Land Characteristic) ตัวเดียวหรือหลายตัว การคัดเลือกคุณภาพที่ดินตองประกอบดวยเงื่อนไข

ครบ 3 ประการ ไดแก สมบัติดินตองมีผลตอพืชนั้น ๆ มีคาวิกฤตที่พบในพื้นที่ที่ปลูกพืชนั้น ๆ และเปน

ขอมูลที่สามารถรวบรวมได ซึ่งจากเงื่อนไขการคัดเลือกคุณภาพที่ดินดังกลาวสามารถคัดเลือกคุณภาพที่ดิน
ที่ควรนํามาใชประเมินความสมเหมาะสมสําหรับประเทศไทยได 13 ชนิด (บัณทิต และคํารณ, 2542) ดังนี้

ความเขมของแสงอาทิตย (Radiation regime) คุณลักษณะที่ดินที่เปนตัวแทน (Diagnostic
characteristics) ไดแก คาความยาวของชวงแสง (Day length) เพราะมีผลโดยตรงตอการออกดอกของ

พืช พืชแตละชนิดมีความตองการความยาวของชวงแสงที่มีอิทธิพลตอการออกดอกแตกแตงกันไป พืชบาง