Page 12 - วิธีวิเคราะห์ไนเตรทอย่างง่ายในห้องปฏิบัติการด้วยน้ำยาสกัด Mehlich I
P. 12
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
5
การตรวจเอกสาร
1. ไนโตรเจนในดินและพืช
1.1 ไนโตรเจนในดิน
ไนโตรเจนเป็นส่วนประกอบของบรรยากาศของโลก 78% แต่พืชน ามาใช้ประโยชน์ไม่ได้
-
+
ทั้งนี้เพราะเซลล์พืชดูดมาใช้ได้ในรูปของไนเตรทไอออน (NO ) และแอมโมเนียมไอออน (NH )
3
4
ไนโตรเจนในดินมากกว่า 80% อยู่ในรูปของสารอินทรีย์ ซึ่งเป็นองค์ประกอบของ
อินทรียวัตถุในดิน ไนโตรเจนส่วนที่เป็นเกลือซึ่งละลายง่ายมีน้อย อินทรียวัตถุจึงเป็นแหล่งส าคัญของ
ธาตุไนโตรเจนส าหรับพืช อย่างไรก็ตาม ดินที่ใช้เพาะปลูกโดยทั่วไปมักมีอินทรียวัตถุต่ า และการ
สลายตัวเพื่อปลดปล่อยไนโตรเจนจากอินทรียวัตถุค่อนข้างช้า ดังนั้นปริมาณของธาตุไนโตรเจนที่พืช
ได้รับจากดินจึงไม่ค่อยเพียงพอ จ าเป็นต้องใส่ปุ๋ยชดเชย
-
ในด้านการเกษตร เซลล์พืชสามารถดูดซึมไนโตรเจนได้ในรูปของไนเตรทไอออน (NO )
3
+
และแอมโมเนียมไอออน (NH ) ส าหรับยูเรีย [CO(NH ) ] แม้ว่าเซลล์พืชจะดูดไปใช้ได้โดยตรง แต่สารนี้
2 2
4
มีอยู่ในธรรมชาติน้อย พืชจะดูดซึมไปใช้มากเมื่อใส่ปุ๋ยยูเรียสังเคราะห์ และส าหรับไนเตรทไอออนเป็น
รูปที่ถูกชะล้างจากดินได้ง่าย (ยงยุทธ, 2558)
1.2 รูปของไนโตรเจนในดิน
ไนโตรเจนเป็นธาตุที่จ าเป็นและใช้ในปริมาณมากในสิ่งมีชีวิตทุกชนิด ไนโตรเจนมีอยู่ทั้งใน
อากาศและในดิน แต่พืชชั้นสูงไม่สามารถน าไนโตรเจนจากอากาศมาใช้ประโยชน์เองได้ ส าหรับ
องค์ประกอบของไนโตรเจนในดินมีอยู่ 2 ส่วน ได้แก่ (คณาจารย์ภาควิชาปฐพีวิทยา, 2548)
1.2.1 อินทรีย์ไนโตรเจน (Organic Nitrogen)
เป็นองค์ประกอบของอินทรียวัตถุในดิน โดย 80% ของไนโตรเจนในดินเป็นสาร
อินทรีย์ ได้แก่ โปรตีนและสารประกอบอื่นๆ อีกหลายชนิดซึ่งเป็นสารโมเลกุลใหญ่ ซึ่งสารเหล่านี้เป็น
องค์ประกอบอยู่ในอินทรียวัตถุของดิน ไนโตรเจนซึ่งเป็นองค์ประกอบของอินทรียวัตถุแม้ไม่เป็น
ประโยชน์ส าหรับพืชในขณะนั้น แต่เมื่อถูกจุลินทรีย์ย่อยสลายจะค่อยๆ แปรสภาพเป็นแอมโมเนียม
+
ไอออน (NH ) ซึ่งเป็นอนินทรีย์ไนโตรเจน (Inorganic Nitrogen) ที่พืชสามารถดูดไปใช้ได้
4
1.2.2 อนินทรีย์ไนโตรเจน (Inorganic Nitrogen)
ในดินมีอยู่ 2 ส่วน คือ ส่วนที่ได้จากการสลายตัวของอินทรียวัตถุหรือปุ๋ยอินทรีย์
กับส่วนที่มาจากปุ๋ยเคมี เมื่อสลายตัวอนินทรีย์ไนโตรเจนทั้ง 2 ส่วนจะอยู่ในรูปแอมโมเนียมไอออน
+
-
(NH ) และไนเตรทไอออน (NO ) แต่อนินทรีย์ไนโตรเจนในดินโดยทั่วไปมีอยู่ปริมาณน้อย และ
4
3
สารประกอบแอมโมเนียมและไนเตรทยังมีคุณสมบัติละลายน้ าง่าย ส่วนมากจึงละลายน้ าและแตกตัว
-
+
เป็นแอมโมเนียมไอออน (NH ) และไนเตรทไอออน (NO ) ซึ่งพืชใช้ประโยชน์ได้ง่าย สภาพของ
3
4
+
แอมโมเนียมไอออนและไนเตรทไอออนในดิน เป็นดังนี้ แอมโมเนียมไอออน (NH ) อยู่ในดิน 3 ลักษณะ
4
