Page 90 - การวิเคราะห์ปัจจัยทางกายภาพและคุณภาพที่ดินสำหรับการวางแผนการใช้ที่ดินระดับลุ่มน้ำในพื้นที่ลุ่มน้ำสาขาลำเชิงไกร

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
73

2) ดินทรายจัด
มีเนื้อที่ 33,057 ไร่ หรือร้อยละ 1.79 ของพื้นที่ลุ่มน้ า ได้แก่ หน่วยที่ดินที่ 44
44M3 44B 44BM3 ซึ่งมีสภาพพื้นที่เป็นพื้นที่ราบเรียบหรือค่อนข้างราบเรียบ ถึงลูกคลื่นลอนลาด
การระบายน้ าของดินค่อนข้างเลว ความอุดมสมบูรณ์ของดินต่ า ความจุในการแลกเปลี่ยนประจุบวกต่ า

ความอิ่มตัวด้วยด่างปานกลาง เนื้อดินบนเป็นดินทรายปนร่วน ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัดถึงกรดเล็กน้อย
(pH 5.5-6.5) เนื้อดินล่างเป็นดินร่วนปนทราย ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัดถึงเป็นกลาง (pH 5.5-7.0)
แนวทางแก้ไข การใช้ประโยชน์ของพืชบริเวณนี้ ควรเลือกชนิดพืชที่มีศักยภาพ
เหมาะสมมาปลูก เช่น ควรปลูกพืชตระกูลถั่ว หญ้าเลี้ยงสัตว์ มีการปรับปรุงบ ารุงดินและเพิ่มความ

อุดมสมบูรณ์ของดินด้วยอินทรียวัตถุ เช่น ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยคอก หรือปลูกพืชตระกูลถั่ว แล้วไถกลบเป็น
ปุ๋ยพืชสด เพื่อเพิ่มความสามารถในการดูดซับธาตุอาหารพืชและความสามารถในการอุ้มน้ าแก่ดิน
ปรับปรุงสมบัติทางกายภาพของดินท าให้ดินมีการเกาะยึดตัวดีขึ้น การอนุรักษ์ดินและน้ าที่เหมาะสม
ปลูกพืชคลุมดินเพื่อป้องกันการชะล้างพังทลายของดิน การใช้วัสดุคลุมดินเพื่อป้องกันการระเหยของ

น้ าและรักษาความชื้นไว้ในดินการจัดการน้ าที่เหมาะสมเพื่อให้การใช้น้ าเป็นไปอย่างประหยัดและมี
ประสิทธิภาพ เช่น การให้น้ าแบบหยด เป็นต้น หรือขุดสระเพื่อเก็บน้ าไว้ใช้ในช่วงที่พืชขาดน้ าการใช้
ปุ๋ยเคมีในดินที่มีความอุดมสมบูรณ์ต่ ามากและมีปริมาณธาตุอาหารพืชไม่เพียงพอ ควรใช้ปุ๋ยเคมีร่วม

ด้วยตามความเหมาะสมกับชนิดพืชที่ปลูกโดยใช้ปุ๋ยเคมีที่ละลายช้าแบ่งใส่ครั้งละน้อยๆ เป็นระยะใส่
ในขณะที่ดินมีความชื้นเหมาะสมและควรใช้ร่วมกับปุ๋ยอินทรีย์หรือใช้ปุ๋ยเคมีตามค่าวิเคราะห์ดิน
3) ดินตื้น
หน่วยที่ดินในกลุ่มดินตื้นมีหินพื้นโผล่ มีเนื้อที่ 2,474 ไร่ หรือร้อยละ 0.13
ของพื้นที่ลุ่มน้ า ประกอบด้วย ดินตื้นในพื้นที่ดอน ได้แก่ 48C/56C 48D/RC พบมากบริเวณอ าเภอสีคิ้ว

และอ าเภอโนนสูง เป็นดินตื้นถึงชั้นลูกรัง มีเศษหิน ก้อนหินปะปนอยู่ในเนื้อดินตั้งแต่ร้อยละ 35
โดยปริมาตรหรือมากกว่า ภายในความลึก 50 เซนติเมตรจากผิวดิน หรือมีชั้นหินพื้นตื้นกว่า 73
50 เซนติเมตรจากผิวดิน ดินตื้นจะเป็นอุปสรรคต่อการชอนไชของรากพืชลงไปหาอาหาร นอกจากนี้

ยังมีส่วนที่เป็นดินน้อย ท าให้มีความสามารถในการดูดซับธาตุอาหารและอุ้มน้ าต่ ามาก พืชจะขาดน้ า
ท าให้เหี่ยวเฉาไวกว่าพื้นที่อื่น
แนวทางปรับปรุงแก้ไข เลือกพื้นที่ที่มีหน้าดินหนาและไม่มีเศษหิน หรือก้อนหิน
อยู่บริเวณหน้าดินมาก ท าเกษตรกรรมแบบวนเกษตรหรือแบบผสมผสาน ไม่ท าลายไม้พื้นล่าง ขุดหลุมปลูก

พร้อมปรับปรุงดินด้วยปุ๋ยหมักอัตรา 25-50 กิโลกรัมต่อหลุม หรือปุ๋ยคอกอัตรา 10-20 กิโลกรัมต่อหลุม
ร่วมกับปุ๋ยเคมีตามชนิดพืชที่ปลูก มีระบบอนุรักษ์ดินและน้ า เช่น ใช้วัสดุคลุมดินหรือปลูกหญ้าแฝก
เพื่อรักษาความชื้นและลดการกร่อนของดิน พัฒนาแหล่งน้ าไว้ใช้ในระยะที่ฝนทิ้งช่วงนานหรือพืชขาดน้ า
ส าหรับในพื้นที่ที่มีหินกระจัดกระจายอยู่บนดินมาก ไม่เหมาะสมต่อการเกษตร ควรปล่อยไว้ให้เป็นป่า

ธรรมชาติเพื่อเป็นแหล่งต้นน้ าล าธาร
4) ดินไม่มีข้อจ้ากัดที่รุนแรง มีเนื้อที่ 774,323 ไร่ คิดเป็นร้อยละ 41.90 ของเนื้อที่
ลุ่มน้ าสาขา เป็นดินที่ไม่พบข้อจ ากัดทางด้านกายภาพที่รุนแรง แต่อาจพบปัญหาทางด้านเคมีบาง
ประการ เช่น ความอุดมสมบูรณ์ของดินซึ่งจัดเป็นปัญหาหลักที่ส าคัญ ในส่วนนี้เกษตรกรสามารถ

แก้ปัญหาเบื้องต้นได้โดยการใส่ปุ๋ยทดแทนได้ แต่ถ้าเป็นไปได้ควรน าดินมาตรวจหาธาตุอาหารและ