Page 24 - การใช้ปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพสูงเพื่อเพิ่มความอุดมสมบูรณ์ในดินทรายชายทะเลเพื่อปลูกคะน้าในศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบนอันเนื่องมาจากพระราชดำริ
P. 24
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
13
ทางด้านการเกษตรเพียงอย่างเดียวแต่ยังส่งผลกระทบทางด้านสังคมและทางด้านเศรษฐกิจซึ่งคล้าย
กับเป็นปัญหาลูกโซ่ เนื่องจากประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม แต่ไม่สามารถใช้พื้นที่ท า
การเพาะปลูกได้อย่างเต็มศักยภาพ ท าให้เกิดปัญหาการทิ้งพื้นที่ให้ว่างเปล่าและเข้าเมืองไปขาย
แรงงานส่งผลท าให้เกิดปัญหาทางด้านสังคมและเศรษฐกิจตามมาและปัจจุบันจ านวนการเพิ่มของ
ประชากรของประเทศมีเพิ่มขึ้นทุกปี ความต้องการในการบริโภคอาหารจึงเพิ่มขึ้นด้วย ดังนั้นจึง
จ าเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีการปรับปรุงและพัฒนาที่ดินทั้งในส่วนที่ใช้ประโยชน์อยู่แล้ว และส่วนที่ยัง
ไม่ได้ใช้ประโยชน์ให้มีประสิทธิภาพในการผลิตต่อหน่วยพื้นที่สูงขึ้น (กิตติศักดิ์, 2551) นอกจากนี้การ
จัดการแก้ไข โดยการเลือกปลูกพืชทนเค็ม (เช่น หน่อไม้ฝรั่ง มะเขือเทศ กุยช่าย บรอคโคลี่ ผักคะน้า)
ให้น้ าระบบน้ าหยด คลุมดินเพื่อรักษาความชื้น และเพิ่มอินทรียวัตถุให้แก่ดินโดยใช้ปุ๋ยอินทรีย์ และ
วัสดุอินทรีย์เช่น ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยคอก ปุ๋ยพืชสด แกลบ ขี้เถ้าแกลบ กากอ้อย (กรมส่งเสริมการเกษตร,
2559)
การแก้ไขปัญหาดินเค็มนั้นมีหลายหน่วยงานได้พยายามศึกษาหาวิธีแก้ไข
ปัญหาดินเค็ม เช่น การปรับปรุงบ ารุงดิน การปรับปรุงพันธุ์ข้าว การเลือกปลูกพืชทนเค็ม ซึ่งช่วย
บรรเทาปัญหาดินเค็มได้บางส่วนเท่านั้น (ลักขณา, 2552) การปรับปรุงบ ารุงดินโดยการเพิ่มปริมาณ
อินทรียวัตถุเป็นอีกวิธีการหนึ่งที่ช่วยลดความเค็มของดินได้เนื่องจากในระหว่างการสลายตัวของ
อินทรียวัตถุโดยกิจกรรมของจุลินทรีย์จะเกิดสภาวะการเป็นกรด ซึ่งกรดที่เกิดขึ้นจะท าให้แคลเซียม
คาร์บอเนตในดินแตกตัวเป็นไอออน แคลเซียมไอออนที่เกิดขึ้นจะไปแทนที่โซเดียมในสารละลายดินได้
แคลเซียมคลอไรด์และโซเดียมคาร์บอเนต มีผลท าให้ความเค็มในดินลดลง (Tejada et al., 2006)
การเพิ่มวัสดุอินทรีย์ให้กับดินท าได้โดยการหาวัสดุเหลือใช้ที่หาได้ง่ายหรือมีราคาถูกในท้องถิ่น เช่น
ฟางข้าว แกลบ เศษวัชพืช ปุ๋ยคอก เป็นต้น (ลักขณา, 2552)
2.6.2 ดินเค็มชายทะเล
ดินเค็มชายทะเล หมายถึง ดินที่มีปริมาณเกลือสูงมากพอที่จะท าอันตรายต่อ
พืชเศรษฐกิจที่จะน าไปปลูกพื้นที่ดินนี้จะพบตามชายฝั่งทะเลส่วนใหญ่ยังมีน้ าทะเลขึ้นลงหรือท่วมอยู่
วิธีการสังเกตพื้นที่ดินเค็ม เป็นพื้นที่ซึ่งไม่ห่างจากฝั่งทะเลเท่าใดนัก และมีน้ าทะเลขึ้นท่วมถึงมาก่อน
บนผิวดินมักพบคราบเกลือสีขาวปรากฏอยู่บนผิวดินเป็นหย่อม ๆ หรืออาจพบเนื้อดินฟุูงกระจายเม็ด
ดินแตกสลายเมื่อเปียกน้ าจะพองตัว เนื่องจากเนื้อดินมีเกลือโซเดียมคาร์บอเนตสูง บางแห่งเป็นดิน
แน่นทึบไม่มีพืชขึ้นอยู่เลย บริเวณพื้นที่ดินเค็มจะมีพืชที่สามารถทนเค็มได้ดี ขึ้นอยู่ซึ่งเราสามารถบอก
ได้ว่า ถ้ามีพืชพรรณชนิดนี้ขึ้นบริเวณนั้นๆ จะเป็นดินเค็ม เช่น ชะคราม จาก แสม โกงกาง ล าพู
ฯลฯ นอกจากนี้พืชที่ปลูกบริเวณนั้นจะตายเป็นหย่อมๆ น้ าบริเวณนั้นอาจมีรสกร่อย ในส่วนของ
การปรับปรุงดินเค็มชายทะเลนั้น ดินเค็มชายทะเลโดยทั่วไปไม่สามารถปลูกพืชเศรษฐกิจได้แม้ว่าดิน
จะมีศักยภาพหรือมีความอุดมสมบูรณ์ก็ตาม วิธีการแก้ปัญหาได้แก่ การสร้างคันดินกั้นน้ าทะเลพร้อม
ประตูระบายน้ า ขุดคลองระบายน้ า ล้างดิน ลดระดับน้ าใต้ดิน ส านักนิเทศและถ่ายทอดเทคโนโลยี
กรมพัฒนาที่ดิน (2550)
