Page 47 - โครงการ 60 พรรษา สยามบรมราชกุมารี 60 เขตปฐพีพัฒนาอย่างยั่งยืน เขตพัฒนาที่ดินลุ่มน้ำห้วยฝ่าย-ห้วยสะท้อน (ศก.7) ลุ่มน้ำสาขา แม่น้ำมูล ส่วนที่ 3 ลุ่มน้ำหลัก แม่น้ำมูล อำเภอเมือง จังหวัดศรีสะเกษ
P. 47
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
32
2) การรณรงค์งดเผาฟางและตอซังข้าว หมายถึง การไถกลบตอซังข้าวหรือพืชไร่ที่มี
อยู่ในไร่นาภายหลังจากการเก็บเกี่ยวผลผลิตแล้วลงไปในดินระหว่างการเตรียมพื้นที่เพาะปลูกขณะที่
ดินมีความชื้น และปล่อยทิ้งไว้ช่วงระยะเวลาหนึ่ง เพื่อให้เกิดกระบวนการย่อยสลายในดินซึ่งจะ
กลายเป็นแหล่งของอินทรียวัตถุและธาตุอาหารพืช แล้วจึงปลูกพืชหลักตามที่ต้องการต่อไป การเผา
ตอซังมีผลกระทบอย่างมากต่อการท าลายโครงสร้างของดิน เนื้อดินจับตัวกันแน่นและแข็ง ท าให้ราก
พืชแคระแกร็น ไม่สมบูรณ์ อ่อนแอ ความสามารถในการหาอาหารของรากพืชลดลง รวมถึงมีผลท าให้
เชื้อโรคพืชสามารถเข้าท าลายได้ง่าย สูญเสียอินทรียวัตถุและธาตุอาหารในดิน ท าลายจุลินทรีย์และ
แมลงที่เป็นประโยชน์ในดิน ท าให้ปริมาณและกิจกรรมของจุลินทรีย์ในดินลดลง สูญเสียน้ าในดิน น้ า
ในดินจะระเหยสู่บรรยากาศอย่างรวดเร็วท าให้ความชื้นในดินลดลงหรือดินแห้งแข็งมากขึ้น ท าให้เกิด
ฝุุนละออง เถ้าเขม่า และก๊าซหลายชนิดที่ก่อให้เกิดมลพิษและอันตรายต่อสุขภาพและบดบังทัศนวิสัย
การคมนาคม ประโยชน์จากการไถกลบตอซัง ช่วยปรับปรงโครงสร้างของดิน ท าให้ดินโปร่งร่วนซุย
ง่ายต่อการเตรียมดิน ปักด ากล้า และท าให้ระบบรากพืชสามารถแพร่กระจายในดินได้มากขึ้น
การระบายอากาศของดินเพิ่มมากขึ้น การซึมผ่านของน้ าได้อย่างเหมาะสมและการอุ้มน้ าของดินดีขึ้น
เป็นแหล่งสะสมธาตุอาหารพืชในดิน ช่วยเพิ่มธาตุอาหารในดิน ช่วยดูดซับธาตุอาหารในดินไม่ให้
สูญเสียไปซึ่งพืชสามารถน าไปใช้ประโยชน์ได้ ช่วยรักษาสมดุลของการเปลี่ยนแปลงความเป็นกรดเป็น
ด่างของดิน มีความเหมาะสมต่อการเพิ่มความเป็นประโยชน์ของธาตุอาหารในดิน ช่วยเพิ่มปริมาณ
และกิจกรรมของจุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์ในดิน โดยเป็นแหล่งอาหารและแหล่งพลังงานของจุลินทรีย์
ในดิน และเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของสัตว์เล็กๆ ในดินด้วย การไถกลบตอซังข้าว โดยทั่วไปจะทิ้งฟาง
ข้าวและตอซังไว้ในพื้นที่หลังจากเก็บเกี่ยวข้าว เพื่อเป็นการคลุมหน้าดิน เมื่อเข้าสู่ต้นฤดูฝนช่วงปลาย
เดือนเมษายน หรือต้นเดือนพฤษภาคมสามารถไถกลบตอซังข้าวได้ ปัจจุบันได้มีการน าน้ าหมักชีวภาพ
ที่ได้จากการหมักวัสดุเศษปลา หอยเชอรี่ ผัก ผลไม้ หรือเศษอาหารมาใช้ประโยชน์ในการหมักโดย
กิจกรรมของจุลินทรีย์ช่วยย่อยสลายตอซังได้ดีขึ้น ตอซังอ่อนนุ่ม ย่อยสลายได้ง่าย (กรมพัฒนาที่ดิน,
2557)
4) สนับสนุนการผลิตปุ๋ยหมัก (สูตรพระราชทานฯ) และปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพสูง (สูตร
กรมพัฒนาที่ดิน เนื่องจากพื้นที่ต าบลโพธิ์ ประชาชนในพื้นที่ประกอบอาชีพเกษตรกรรมเป็นหลัก
ประกอบกับในปัจจุบันเกษตรกรต้องประสบกับปัญหาราคาพืชผลตกต่ า ปัจจัยการผลิต เช่น ปุ๋ยมี
ราคาสูงขึ้น กรมพัฒนาที่ดินจึงมีการสนับสนุนผลิตผลิตปุ๋ยหมัก (สูตรพระราชทานฯ) และน ามาย่อ
ยอดผลิตเพื่อผลิตปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพสูงสูตรกรมพัฒนาที่ดินที่มีคุณภาพ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้
เกษตรกรมีปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพดี ราคาถูก เพื่อลดต้นทุนการผลิต และส่งเสริมให้เกษตรกรลดการใช้
ปุ๋ยเคมี ซึ่งเป็นการผลิตโดยใช้วัตถุดิบที่มีในพื้นที่ เช่น ร าข้าว ปุ๋ยคอก เป็นต้น และยังเป็นการรองรับ
การด าเนินกิจกรรมทางการเกษตรในต าบลโพธิ์ ที่มีความเข้มแข็งในการรวมกลุ่มกันพัฒนาพื้นที่น้ า
ท่วมบริเวณรอบๆ กุดฮี ให้สามารถปลูกข้าวนาปรัง และเป็นการรองรับการด าเนินกิจกรรมภายหลัง
จากที่กรมชลประทานเข้าไปด าเนินกิจกรรมพัฒนาแหล่งน้ าในพื้นที่ ท าให้มีปัจจัยการผลิตรองรับการ
ด าเนินกิจกรรมการปลูกข้าวนาปรังและนาปีที่มีคุณภาพ และราคาถูก โดยมุ่งเน้นการผลิตส าหรับ
สมาชิกภายในกลุ่มน าไปใช้
