Page 46 - โครงการ 60 พรรษา สยามบรมราชกุมารี 60 เขตปฐพีพัฒนาอย่างยั่งยืน เขตพัฒนาที่ดินลุ่มน้ำห้วยฝ่าย-ห้วยสะท้อน (ศก.7) ลุ่มน้ำสาขา แม่น้ำมูล ส่วนที่ 3 ลุ่มน้ำหลัก แม่น้ำมูล อำเภอเมือง จังหวัดศรีสะเกษ

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
31

3.6 กิจกรรมที่ได้ด้าเนินการในเขตพัฒนาที่ดินของกรมพัฒนาที่ดิน
3.6.1 กิจกรรมทั่วไป
1) การจัดตั้งกลุ่มเกษตรกรใช้สารอินทรีย์ทดแทนสารเคมีทางการเกษตร อ้างถึง
ส านักนิเทศและถ่ายทอดเทคโนโลยีการพัฒนาที่ดิน(2551) เป็นการด าเนินการเพื่อให้เกษตรกรมี

ความรู้ความเข้าใจในการผลิตและการใช้สารอินทรีย์อย่างมีประสิทธิภาพในการลดการใช้ปุ๋ยเคมี ให้มี
ความเข้มแข็ง สามารถพึ่งพาตนเองได้ในการพัฒนาการเกษตรแบบยั่งยืน และเพื่อพัฒนาเป็นกลุ่ม
เกษตรอินทรีย์ในอนาคต โดยใช้วิธีการจัดตั้งกลุ่ม การบรรยายวิธีการใช้สารอินทรีย์ทดแทนสารเคมี
ทางการเกษตร การฝึกปฏิบัติในพื้นที่ สอนการบริหารกลุ่มให้เข้มแข็ง อบรมถ่ายทอดความรู้การใช้

ปุ๋ยเคมีให้เหมาะสม ตามชนิดของดินและพืชในแต่ละพื้นที่ มีการตรวจเยี่ยมกลุ่ม และติดตามผลการ
ในการจัดตั้งกลุ่มหมู่บ้านไหนไม่มีความพร้อมก็ไม่ต้องจัดตั้งกลุ่ม ให้คัดเลือกกลุ่มเกษตรกรที่มีความ
ตั้งใจไว้ในระดับต้น ๆ สมาชิกกลุ่มควรมีพื้นที่ติดต่อกันหรือใกล้เคียงกัน ท าการคัดเลือกสถานที่
ด าเนินงานของกลุ่ม จะเป็นพื้นที่ของหมอดินอาสาประจ าหมู่บ้านหรือของเกษตรกรในกลุ่มก็ได้

สถานที่ด าเนินการของกลุ่มควรมีโรงเรือนที่จะเก็บวัสดุ และปัจจัยการผลิตของกลุ่มได้ พื้นที่ควร
กว้างขวางพอสมควร มีแหล่งน้ าไว้ด าเนินการในการผลิตปุ๋ยอินทรีย์น้ า ปุ๋ยหมัก มีการบริหารกลุ่มโดย
จัดตั้งคณะกรรมการใช้สารอินทรีย์ทดแทนสารเคมีทางการเกษตร ให้หมอดินอาสาประจ าหมู่บ้านเป็น

ประธาน ในกรณีหมอดินอาสาประจ าหมู่บ้านไม่พร้อมให้กลุ่มเกษตรกรคัดเลือกประธานกลุ่ม
คณะกรรมการประกอบด้วย รองประธาน 1 คน คณะกรรมการ 5-7 คน ตามความเหมาะสม โดยมี
หมอดินอาสาประจ าต าบล และหรือผู้ทรงคุณวุฒิในชุนชน เป็นที่ปรึกษา กิจกรรมที่ด าเนินการ ดังนี้
- การท าปุ๋ยอินทรีย์น้ าจากสารเร่งซุปเปอร์ พด. 2 และสารเร่งซุปเปอร์ พด.7
(หรืออาจเพิ่มสารเร่งซุปเปอร์ พด. 3 ก็ได้) เมื่อบรรยายเสร็จให้ฝึกปฏิบัติทันที โดยแยกเป็น 2 กลุ่ม

เมื่อหมักเสร็จแล้วให้ทิ้งไว้ 21 วัน และแจกจ่ายสมาชิกต่อไป
- พืชปุ๋ยสด บรรยายชนิดของพืชปุ๋ยสดที่จะใช้กับพืชเศรษฐกิจในพื้นที่ ไม่
จ าเป็นต้องบรรยายทุกชนิด ให้มีตัวอย่างเมล็ดพันธุ์พืชปุ๋ยสด และภาพประกอบ อธิบายวิธีใช้ อัตราที่

ใช้ประโยชน์ที่จะได้รับ และวิธีการท าธนาคารเมล็ดพันธุ์พืชปุ๋ยสดไว้ใช้เองต่อไป
- การท าปุ๋ยหมัก ให้กลุ่มเกษตรกรหาเศษพืชมาคนละ 4 กิโลกรัม พร้อมปุ๋ย
คอกในหมู่บ้าน เมื่อบรรยายเสร็จให้ฝึกปฏิบัติโดยแยกเป็น 2 กลุ่มๆ ละ 1 ตัน
- การไถกลบฟางและตอซังพืช

- การใช้วัสดุปรับปรุงบ ารุงดิน ขึ้นกับชนิดพืชเศรษฐกิจที่ปลูกในหมู่บ้าน
เช่น ปูนมาร์ล โดโลไมท์ หินปูนบด
- การฝึกอบรมถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านการใช้ปุ๋ยอย่างมีประสิทธิภาพให้กับ
กลุ่มเกษตรกร คือ การใช้ปุ๋ยเคมีให้เหมาะสมตามชนิดของดินและพืช และการใช้ปุ๋ยเคมีตามค่าการ

วิเคราะห์ดิน และมีการติดตามการด าเนินงานให้มีการน าองค์ความรู้การใช้ปุ๋ยอย่างมีประสิทธิภาพไป
ปฏิบัติในพื้นที่ของเกษตรกร
- ประสาน อปท. (องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น) เช่น อบต. หรือ อบจ. หรือ
ของบบูรณาการจังหวัด/กลุ่มจังหวัด เพื่อมาต่อยอดในการบริหารจัดการกลุ่ม โดยเพิ่มจ านวนถังหมัก

และวัสดุต่าง ๆ ให้พอเพียง