Page 14 - ผลผลิตของข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ที่ตอบสนองต่อการใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินที่ปลูกในชุดดินนครพนม จังหวัดบึงกาฬ

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
6

สัปดาห์ก่อนปลูก) การเตรียมดินนับว่ามีความส าคัญต่อการปลูกข้าวโพดในสภาพนา เนื่องจากสภาพ
แปลงนาก่อนการปลูกข้าวโพดเป็นดินที่อัดตัวกันแน่นและระบายน้ ายาก ซึ่งเป็นผลมาจากการเตรียม
ดินส าหรับการท านา แต่ในทางตรงกันข้ามข้าวโพดจะชอบดินที่โปร่งและระบายน้ าดี โดยทั่วไปวิธีการ
เตรียมดินที่เหมาะสมส าหรับการปลูกพืชไร่ คือ ไถพรวนตามปกติ เพื่อย่อยดินให้ร่วนซุยและระบาย

น้ าดี การปลูกโดยอาศัยความชื้นที่หลงเหลืออยู่ในดินหลังเก็บเกี่ยวข้าวควรตรวจสอบความชื้นในดิน
หลังเก็บเกี่ยวข้าว หากความชื้นของดินไม่เพียงพอส าหรับการงอกและการเจริญเติบโตในระยะแรก
(1 -2 สัปดาห์) จะต้องให้น้ าก่อนปลูก โดยการไถดะพร้อมกับปล่อยน้ าเข้าแปลงนา ปล่อยทิ้งไว้
จนกระทั่งความชื้นพอเหมาะส าหรับไถพรวน แต่วิธีนี้ต้องระวังเกี่ยวกับวัชพืชโดยเฉพาะเมล็ดข้าวที่

ร่วงหล่นอยู่ในแปลง ในกรณีที่ดินมีความชื้นเพียงพอ ควรไถดะพร้อมกับคราดเพื่อเก็บรักษาความชื้น
จากนั้นมีการไถพรวนพร้อมกับคราดเก็บความชื้นอีกครั้งและในระหว่างการไถเตรียมดินจะมีการปรับ
พื้นที่ และท าร่องส่งน้ าและระบายน้ ารอบแปลงนาพร้อมกันไปด้วย ส าหรับการปลูกข้าวโพดที่
เหมาะสม คือ การปลูกแบบเป็นแถวเป็นแนว เนื่องจากข้าวโพดจ าเป็นที่จะต้องมีการปฏิบัติดูแลรักษา

ค่อนข้างมาก โดยเฉพาะการก าจัดวัชพืชและการใส่ปุ๋ยแต่งหน้าในระยะก่อนออกดอก ส าหรับ
ค าแนะน าการใช้ปุ๋ยในข้าวโพดที่ปลูกในสภาพดินนา ควรใช้ปุ๋ยเคมีสูตร 16-20-0 อัตรา 50 กิโลกรัม
ต่อไร่ ใส่เป็นปุ๋ยรองพื้นซึ่งอาจจะใส่รองก้นหลุมในกรณีที่ปลูกโดยการหยอดด้วยมือ ในขณะเดียวกัน

หากสภาพดินเป็นดินร่วนหรือดินร่วนปนทรายที่มีปุ๋ยโพแทสเซียมในดินค่อนข้างต่ า ซึ่งสังเกตแปลงที่
ขาดปุ๋ยโพแทสเซียมจะแสดงอาการล าต้นไม่แข็งแรงและหักล้มง่าย โดยเฉพาะในระยะติดฝัก ส่วน
ใหญ่มักหักบริเวณโคนต้น ควรจะใส่ปุ๋ยเคมีสูตร 0-0-60 อัตรา 10 กิโลกรัมต่อไร่ พร้อมกับใส่ปุ๋ยรอง
พื้นสูตร 16-20-0 หรืออาจเปลี่ยนมาใส่สูตร 16-16-8 หรือสูตร 15-15-15 อัตรา 50 กิโลกรัมต่อไร่
ระยะกล้า (1-2 สัปดาห์หลังปลูก) ควรมีการปลูกซ่อมข้าวโพดช่วง 7-10 วันหลังปลูก เพื่อให้ข้าวโพด

เจริญเติบโตทันกัน เมื่อข้าวโพดอายุประมาณ 2 สัปดาห์ควรถอนแยกข้าวโพดให้เหลือจ านวน 1 ต้น
ต่อหลุม ระยะการเจริญทางล าต้น (3-6 สัปดาห์หลังปลูก) วัชพืชในแปลงนานับว่าเป็นปัจจัยหนึ่งที่ท า
ให้ผลผลิตลดลง การดายหญ้าเพียงครั้งเดียวเมื่อข้าวโพดอายุประมาณ 3 สัปดาห์หลังปลูกพร้อมกับ

การใส่ปุ๋ยแต่งหน้าครั้งที่ 1 โดยใช้ปุ๋ยเคมีสูตร 46-0-0 อัตรา 15 กิโลกรัมต่อไร่ โรยข้างแถวปลูกก่อน
พูนโคน สามารถปฏิบัติได้โดยการใช้รถไถเดินตามติดไถหัวหมูพรวนดินพูนโคนพร้อมกับการก าจัด
วัชพืชไปด้วย แต่อย่างไรก็ตาม วัชพืชมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับการให้น้ า โดยการให้น้ าบ่อยครั้งมี
แนวโน้มท าให้วัชพืชเพิ่มขึ้นตามไปด้วย ซึ่งการพูนโคนจะเป็นการยกร่อง การยกร่องนอกจากจะใช้

ส าหรับเป็นร่องให้น้ าแล้วยังสามารถใช้เป็นร่องส าหรับระบายน้ าออกจากแปลงในกรณีที่ให้น้ ามาก
เกินไปหรือเกิดฝนตกในช่วงฤดูปลูก เพื่อลดปัญหาน้ าท่วมขังซึ่งมีผลกระทบต่อการเจริญเติบโตและ
ผลผลิตของข้าวโพดในสภาพนาอย่างชัดเจน ทั้งนี้เนื่องจากข้าวโพดเป็นพืชที่ไม่ชอบน้ าท่วมขัง
โดยเฉพาะในระยะแรกของการเจริญเติบโต ซึ่งเป็นระยะที่ตายอดยังไม่โผล่พ้นดิน ดังนั้นช่วงเวลาการ

ให้น้ าจึงมีความส าคัญอย่างมาก จึงควรให้น้ าครั้งแรกหลังจากพรวนดินพูนโคน เมื่อต้นข้าวโพดอายุ
ประมาณ 3 สัปดาห์ หรืออาจจะสังเกตอาการเหี่ยวชั่วคราวของใบข้าวโพดที่เกิดขึ้นในช่วงบ่ายเป็น
ดัชนีการให้น้ าครั้งแรกและครั้งต่อไปได้ หลังจากนั้นการให้น้ าก็จะเป็นไปตามปกติอีกประมาณ 2-3
ครั้งขึ้นอยู่กับชนิดของดินและสภาพภูมิอากาศ ระยะออกดอก (7-8 สัปดาห์หลังปลูก) ระยะนี้ข้าวโพด

เริ่มออกช่อดอกตัวผู้และออกไหมเมื่อข้าวโพดอายุประมาณ 7-8 สัปดาห์หลังปลูก ซึ่งเป็นช่วงที่