Page 57 - ศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีการพัฒนาที่ดิน : กรณีศึกษาการปลูกข้าวโพดหวาน บ้านท่าพยอม ตำบลหนองไผ่ อำเภอด่านมะขามเตี้ย จังหวัดกาญจนบุรี

45

3.3.6 การไถกลบตอซัง
การไถกลบตอซังข้าวหรือพืชไร่ที่มีอยู่ในไร่นาภายหลังจากการเก็บเกี่ยวผลผลิตแล้วลงไป

ในดินระหว่างการเตรียมพื้นที่เพาะปลูกขณะที่ดินมีความชื้น และปล่อยทิ้งไว้ในช่วงระยะเวลาหนึ่งเพื่อให้
เกิดกระบวนการย่อยสลายในดิน กลายเป็นแหล่งอินทรีวัตถุและธาตุอาหารพืชแล้วจึงปลูกพืชหลักตามที่
ต้องการต่อไปปัจจุบันได้มีการน าน้ าหมักชีวภาพที่ได้จากการหมักวัสดุเศษปลา หอยเชอรี่ ผัก ผลไม้ หรือ
เศษอาหารมาใช้ประโยชน์ในการหมักโดยกิจกรรมของจุลินทรีย์ช่วยย่อยสลายตอซังได้ดีขึ้น ตอซังอ่อนนุ่ม

ย่อยสลายได้ง่าย (กรมพัฒนาที่ดิน, 2549)
1) ผลเสียจากการเผาตอซัง
การเผาตอซังข้าวมีผลกระทบอย่างมากต่อการท าลาย โครงสร้างดิน จุลินทรีย์ และ
สิ่งมีชีวิตที่เป็นประโยชน์ในดิน เพราะความร้อนก่อให้เกิดผลเสียต่อทรัพยากรดิน ดังนี้

1.1) ท าให้โครงสร้างของดินเปลี่ยนแปลงไปเนื้อดินจับตัวกันแน่นและแข็ง ท าให้
รากพืชแคระแกร็นไม่สมบูรณ์ อ่อนแอ ความสามารถในการหาอาหารของรากพืชลดลง รวมถึงมีผลท าให้
เชื้อโรคพืชสามารถเข้าท าลายได้ง่าย
1.2) สูญเสียอินทรียวัตถุและธาตุอาหารในดิน เมื่ออินทรียวัตถุในดินถูกเผาจะ

กลายเป็นก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์สูญเสียไปในบรรยากาศ ส่วนธาตุอาหารจะแปรสภาพให้อยู่ในรูปที่
สามารถสูญเสียไปจากดินได้ง่าย
1.3) ท าลายจุลินทรีย์และแมลงที่เป็นประโยชน์ในดิน ท าให้ปริมาณและกิจกรรม

ของจุลินทรีย์ในดินลดลง รวมทั้งตัวอ่อนของแมลงศัตรูพืช เช่น ตัวห้ า ตัวเบียน ที่อาศัยอยู่ในดินหรือตอซัง
พืชรวมทั้งจุลินทรีย์ที่สามารถควบคุมโรคพืชถูกเผาท าลายไป
1.4) สูญเสียน้ าในดิน การเผาตอซังพืชท าให้ผิวดินมีอุณหภูมิสูงถึง 90 องศา
เซลเซียส น้ าในดิน จะระเหยสู่บรรยากาศอย่างรวดเร็ว ท าให้ความชื้นของดินลดลงหรือดินแห้งแข็งมากขึ้น
1.5) ท าให้เกิดฝุ่นละออง เถ้าเขม่า และก๊าซหลายชนิด ที่ก่อให้เกิดมลพิษ และ

เป็นอันตรายต่อสุขภาพ และบดบังทัศนวิสัยการคมนาคม
2) ประโยชน์จากการไถกลบตอซัง
2.1) ปรับปรุงโครงสร้างของดินให้มีความเหมาะสม

(1) ท าให้ดินโปร่งร่วนซุย ง่ายต่อการเตรียมดิน การปักด ากล้า และท าให้
ระบบรากพืชสามารถแพร่กระจายในดินได้มากขึ้น
(2) การระบายอากาศของดินเพิ่มมากขึ้นท าให้ปริมาณออกซิเจนเพียงพอต่อ
การหายใจของระบบรากพืชในดิน

(3) การซึมผ่านของน้ าได้อย่างเหมาะสมและการอุ้มน้ าของดินให้ดีขึ้น
2.2) เป็นแหล่งสะสมธาตุอาหารพืชในดิน
(1) เป็นการเพิ่มธาตุอาหารให้แก่ดินโดยตรงอาจมีปริมาณธาตุอาหารน้อย
แต่จะมีปริมาณธาตุอาหารครบถ้วนตามที่พืชต้องการทั้งธาตุอาหารหลัก ธาตุอาหารรองและจุลธาตุ และ

ค่อยๆ ปลดปล่อยให้เป็นประโยชน์ต่อพืชในระยะยาว
(2) ช่วยดูดซับธาตุอาหารในดินไม่ให้สูญเสียไปซึ่งพืชสามารถน าไปใช้
ประโยชน์ได้
(3) ช่วยรักษาความสมดุลการเปลี่ยนแปลงความเป็นกรดเป็นด่างของดิน ท า

ให้ค่า pH ของดินเป็นกลาง มีความเหมาะสมต่อการเพิ่มความเป็นประโยชน์ของธาตุอาหารในดิน