Page 96 - เขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจข้าวนาปรัง

3-19

ตนปในป 2548 มีการประเมินปริมาณน้ําใชการไดประมาณ 8,600 ลานลูกบาศกเมตร ซึ่งนอยกวาป 2547
ประมาณ 650 ลานลูกบาศกเมตร ซึ่ง ณ เวลาเดียวกันปริมาณน้ําสูงสุดประมาณ 15,300 ลานลูกบาศกเมตร

ในป 2546 ดังนั้นแสดงใหเห็นวาแนวโนมปริมาณน้ําในปจจุบัน เริ่มเขาสูวิกฤติการณปญหา

น้ําขาดแคลนในอนาคต แตอยางไรก็ตาม ในพื้นที่ลุมน้ําเจาพระยา ยังมีแหลงน้ําใตดินที่เกษตรกร
สามารถนํามาชวยเสริมการเพาะปลูกพืชได ซึ่งมีแนวโนมการสูบน้ําใตดินอยางตอเนื่อง แตตองมี

ตนทุนคาสูบน้ําอยูดวยในขณะที่ราคาน้ํามันสูงขึ้นอยางตอเนื่อง ทําใหเพิ่มตนทุนการผลิตสูงขึ้น

ดังนั้นในป 2548 กรมชลประทานจึงไดมีการจัดสรรน้ําโดยใหมีการระบายน้ําจากอางเก็บน้ําทั้ง 2
รวมประมาณ 5,500 ลานลูกบาศกเมตร เพื่อใชในโครงการพัฒนาเกษตรชลประทานพิษณุโลกและ

โครงการเจาพระยาใหญ โดยกําหนดพื้นที่เปาหมายการปลูกพืชใหสอดคลองกับน้ําตนทุนไว

ประมาณ 361,000 ไร แตพบวาเกษตรกรเพาะปลูกเกินเปาหมายมีพื้นที่เพาะปลูกรวม 570,000 ไร
ทําใหน้ําไมเพียงพอทําใหตองกําหนดมาตรการแกปญหาโดยการสงน้ําแบบหมุนเวียนรวมเวลาสงน้ํา

14 วันตอครั้ง และงดทํานาปรังครั้งที่ 2 เพื่อเฉลี่ยการใชน้ําใหทั่วถึง ฉะนั้น จึงเห็นวาในอนาคตควร

มีการลดพื้นที่ทํานาปรังลงเพื่อใหสอดคลองเปนไปตามเปาหมายกําหนด เพื่อลดความเสี่ยงตอ

ผลผลิตเสียหาย และมีน้ําเพียงพอตอการปลูกพืช สําหรับในโครงการลุมเจาพระยาใหญนั้น
ก็เชนเดียวกัน แมวาในปจจุบันจะสามารถทํานาปรังไดโดยผลผลิตไมเสียหายมากนัก แตแนวโนม

ก็จะเกิดการขาดแคลนน้ําได โดยเฉพาะเปาหมายที่กําหนดไวสําหรับปลูกขาวนาปรังประมาณ

2,561,770ไร แตในป 2548 เกษตรกรปลูกขาวนาปรังประมาณ 4,233,297 ไร เพิ่มกวาเปาหมาย

ของแผนรอยละ 65
ดังนั้น การวางแผนการปลูกขาวนาปรังในแตละป ควรคํานึงถึงน้ําตนทุนเปนหลัก

เพื่อลดความเสี่ยงและสงเสริมการปลูกพืชอายุสั้นทดแทนนาปรัง โดยพิจารณาอางอิงการใชปริมาณน้ํา

ตนทุนและเปาหมายการปลูกพืชฤดูแลง ป 2548 เปนเกณฑใชในการกําหนดพื้นที่ โดยทําการวิเคราะห
และกําหนดหลักเกณฑพื้นที่ที่เหมาะสมสําหรับทํานาปรังในแตละป และลดพื้นที่บางสวนลงเพื่อ

นําไปใชปลูกพืชอายุสั้นทดแทนใหสมดุลกับปริมาณน้ําตนทุน เพื่อใชเปนฐานขอมูลการปลูก

พืชฤดูแลงในปตอไป

3.5 การวิเคราะหความตองการใชน้ําเพื่อการเพาะปลูก

เนื่องจากพื้นที่ปลูกขาวนาปรังทั่วประเทศตองการใชน้ําเพื่อการเพาะปลูกในปริมาณมาก

ดังนั้นการกําหนดพื้นที่ปลูกจะตองคํานึงถึงปริมาณน้ํากักเก็บที่มีอยูในแหลงน้ําตาง ๆ โดยเฉพาะ

ตามเขื่อนและอางเก็บน้ําขนาดใหญ สําหรับในภาคเหนือจะใชน้ําตามลุมน้ําตาง ๆ ที่มีอางเก็บน้ํา
ขนาดกลางและขนาดเล็กเปนสวนใหญ

เขตการใชที่ดินพืชเศรษฐกิจขาวนาปรัง สํานักสํารวจดินและวางแผนการใชที่ดิน