Page 102 - ถอดบทเรียนแนวทางการผลิตที่เป็นเลิศ 21 ชนิดพืช : เผยแพร่ในวันครบรอบสถาปนา 61 ปี วันที่ 23 พฤษภาคม 2567 ภายใต้หัวข้อ “พัฒนาที่ดิน เกษตรกรทำกินอย่างยั่งยืน"

85
ถอดบทเรียน: มะม่วงแก้วขมิ นเนื อทอง หຌองสมุดกรมพัฒนาทีไดิน

นางวัฒนา จาจิรัตน์ ตําบลทับพริก อําเภออรัญประเทศ
จังหวัดสระแก้ว

ความเป นมา

นางวัฒนา จาจิรัตน ์ เดิมใชพื นที เกษตรเชิงเดี ยว ปลูกออย มันสําปะหลัง ไมมีการปลูกพืชชนิดอื นหมุนเวียน
้
้
่
สงผลใหดินขาดความอุดมสมบูรณ์ คุณภาพผลผลิตต า ขาดแคลนน าในฤดูแลง เริ มตนทําเกษตรแบบ
่
้
้
้
ปลอดสารเคมี 40 ไร ใหเกิดประโยชน์สูงสุด พรอมกับคอยๆ ปรับ ลดการใชสารเคมีปลูกมะมวงแกวขมิ น
้
้
่
่
้
่
้
ที เป นที ตองการของตลาดและปลูกไดผลผลิตดีในพื นที จังหวัดสระแกว
้
้
้
มีการจัดสรรพื นที ระหวางรองมะมวง ทําเกษตรไรนาสวนผสม มีการปลูกขาวไรพันธุ์สุพรรณกัลยาสลับ
้
่
่
่
่
่
กับขาวโพดเลี ยงสัตว์ กลวย ปอเทือง มีการเลี ยงสัตว์และเลี ยงไสเดือน โดยยึดหลักการเกื อกูลซึ งกัน
้
้
้
และกัน ลดละเลิกการใชสารเคมี ปรับเปลี ยนมาทําเกษตรธรรมชาติ และผลิตปุยอินทรีย์ใชเอง
้

้
ป จจุบันเป ดเป นศูนย์เรียนรูเกษตรผสมผสานไร ณ ชายแดน
้
่
การปลูกมะมวง
่
ตําบลทับพริกอยูในชุดดินกลางดง (Kld)
่
สมบัติของดิน : เป นดินลึกมาก ดินบนเป น
ดินร ่ วนปนดินเหนียว/ดินร ่ วนเหนียวปนทราย เก็บเกี ยวผลผลิต 3 ครั ง/ป เว ้ นระยะพักฟ นต ้ น จํานวน 45 วัน
แป ง สีน าตาลเข ้ มถึงสีน าตาลปนเทาเข ้ ม
ปฏิกิริยาดินเป น กรดปานกลางถึงเป นกลาง ตนทุนการผลิต เฉลี ย 3,900 บาท/ไร ่
้
(pH 6.0-7.0) ดินล ่ างเป นดินเหนียว สีแดงปน ด ้ านแรงงานปลูก 650 บาท/ไร ่
เหลืองถึงสีแดง ปฏิกิริยาดินเป นกรดจัดมากถึง
เป นกรดปานกลาง (pH 5.0-6.0) บินโดรน 250 บาท/ไร ่
ข ้ อจํากัด: ตัดหญ ้ าแต ่ งกิ ง 100 บาท/ไร ่
ความอุดมสมบูรณ์ต า และขาดแคลนน า ปุ ยคอก 1,600 บาท/ไร ่
สภาพป ญหาดิน : โครงสร ้ างดินที เป นดิน ค ่ าจ ้ างใส ่ ปุ ย 100 บาท/ไร ่
เหนียวใน ที ดอน ดินขาดความอุดมสมบูรณ์ ค ่ าแรงงานเก็บ/ขนส ่ งผลผลิต 1,200 บาท/ไร ่
เนื องจากการใช ้ ประโยชน์จากที ดินเป นเวลานาน รวมเฉลี ยรายไดสุทธิ 58,600 บาท/ไร ่
้
ยังมีการใช ้ เครื องจักรกลการเกษตรทําให ้ ดิน
แน ่ นทึบ พบชั นดานแข็งที เกิดจากการเกษตร
กรรม และขาดแคลนน าในระยะที ฝนทิ งช ่ วงนาน
ตรวจวิเคราะห ์ ดิน : แปลงหมอดิน การขยายผลเครือข่าย
โดยใช ้ กระเป า LDD test kit กรมพัฒนาที ดิน
PH 6.5
ไนโตรเจน มีค ่ า ต า ศูนย์การเรียนรู ้ หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
ฟอสฟอรัส มีค ่ า ต า แหล ่ งท ่ องเที ยวเชิงเกษตรกรรม วิสาหกิจการเกษตรผสมผสานเพื อความยั งยืน
โพแทสเซียม มีค ่ า ปานกลาง
ศูนย์บ ่ มเพาะคนรุ ่ นใหม ่ จังหวัดสระแก ้ ว
เครือข ่ ายวิสาหกิจชุมชน
แรงบันดาลใจ
การใช้เทคโนโลยี
สานตอเกษตรผสม
่
่
การเพิ มผลิตพืชในชุดดินพื นที ทางการเกษตร ผสานตามรอยพอ
เพิ มธาตุอาหารและอินทรียวัตถุในดิน ไถกลบปอเทืองชวงออกดอก
่
ดิน
-พด.1 ผลิตปุยอินทรีย์โดยเลี ยงไสเดือนคอนโดยอยมูลสัตว์ใชหวานรอบโคนตนๆ ละ 2 กก.

้
้
่
่
้
-พด.2 ฉีดพนน าหมักชีวภาพจากมะมวงสุกและน าซาวขาว เจือจางกับน า 1:500 ฉีดพนทุกๆ 30 วัน รอบทรงพุม
่
่
้
่
่
-พด.7 ฉีดพนสารไลแมลงและฉี ไสเดือน เจือจางกับน า 1:100 รอบทรงพุม
่
่
่
้
ใชกับมะมวงที ออกผลขนาดเทาหัวไมขีด ปองกันแมลงกอนฝนตก
่
่
่

้
้
พืช -ใชตนตอเป นมะมวงพันธุ์กะลอนทอง มีรากแกวชวยหาอาหารและทนแลง
้
้
่
้ ้
่
่
-ใชเครื องเจาะ เพื อใหรากหยั งลึกลงไปในสภาพดินตื นได ้
้
้
แหลงน า น าฝน
่
ดูแลรักษา -ใชปุยคอก ใสรอบทรงพุมในชวงหลักเก็บเกี ยวผลผลิต อัตรา 10 กก. ตอตน
่
่
่
่
้
้
-การจุดไฟรมควัน เพื อใหมะมวงสลัดใบ ผลิใบใหม ลดความเครียดชวงป ญหาภัยแลง
่
้
่
้
่
สถานีพัฒนาที ดินสระแก ้ ว สํานักงานพัฒนาที ดินเขต 2
กรมพัฒนาที ดิน