Page 108 - ศึกษาผลกระทบจากการเผาเศษวัสดุทางเกษตรต่อการปลูกพืชเศรษฐกิจในพื้นที่ลุ่มน้ำแม่แจ่มและศึกษาการชะล้างพังทลายของดินด้วยแบบจำลองการสูญเสียดินสากล

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

91

4.3 การเผาไหม้ในพื นที่ปลูกข้าวโพด

4.3.1 จ้านวนจุดความร้อน
จากการติดตามและรวบรวมจุดความร้อนจากศูนย์อุตุนิยมวิทยาเฉพาะของอาเซียน และระบุ
พิกัดด้วยโปรแกรม ThaiCO2HOTSPOT ของกรมพัฒนาที่ดินแล้ว พบว่า ในพื้นที่ปลูกข้าวโพดบริเวณลุ่มน้ า
แม่แจ่ม ปี 2561 – 2563 เกิดจุดความร้อน (Hot Spot) เฉลี่ย 21 จุดต่อปี หรือ 13 19 และ 30 จุด

ตามล าดับ รวมทั้ง 3 ปีเท่ากับ 62 จุด ดังภาพที่ 16 เมื่อท าการเปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงของจุดความร้อน
ในแต่ละปี พบว่า จ านวนจุดความร้อนเพิ่มขึ้นเฉลี่ย 9 จุดต่อปี คิดเป็นร้อยละ 52.02 โดยในปี 2561/2562
เพิ่มขึ้น 6 จุด คิดเป็นร้อยละ 46.15 และในปี 2562/2563 เพิ่มขึ้น 11 จุด คิดเป็นร้อยละ 57.89 ส าหรับการ
เพิ่มขึ้นของจุดความร้อนในแต่ละปีนั้น อาจเกิดจากสภาวะอากาศที่มีความแห้งแล้ง และปริมาณเศษวัสดุที่

สะสมอยู่ ท าให้เกิดการเผาไหม้ได้ง่าย
4.3.2 พื นที่ถูกเผาไหม้และปริมาณการปลดปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์จากการประเมินด้วย
ข้อมูลจุดความร้อน

จากจ านวนจุดความร้อนดังกล่าว สามารถค านวณพื้นที่ถูกเผาไหม้ในพื้นที่ปลูกข้าวโพดได้ โดยแต่ละ
จุดความร้อนมีโอกาสเกิดพื้นที่ถูกเผาไหม้สูงสุด 625 ไร่ (ตามขนาดของความละเอียดของภาพถ่ายดาวเทียม

ระบบ Modis 1000 x 1000 เมตร) ส่งผลให้พบพื้นที่ถูกเผาไหม้เฉลี่ย 12,917 ไร่ต่อปี หรือ 8,125 11,875
และ 18,750 ไร่ ตามล าดับ ท าให้มีปริมาณการปลดปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์เฉลี่ย 5,683 ตันต่อปี หรือ
3,575 5,225 และ 8,250 ตัน ตามล าดับ
เมื่อท าการเปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงของพื้นที่ถูกเผาและการปลดปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์

ในแต่ละปี พบว่า ในปี 2561/2562 พื้นที่ถูกเผาไหม้เพิ่มขึ้น 3,750 ไร่ คิดเป็นร้อยละ 46.15 ส่วนการ
ปลดปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์เพิ่มขึ้น 1,650 ตัน คิดเป็นร้อยละ 46.15 ส าหรับในปี 2562/2563 พื้นที่
ถูกเผาไหม้เพิ่มขึ้น 6,875 ไร่ คิดเป็นร้อยละ 57.89 และการปลดปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์เพิ่มขึ้น 3,025
ตัน คิดเป็นร้อยละ 57.89 ดังแสดงในตารางที่ 52

ตารางที่ 52 จ านวนจุดความร้อน พื้นที่ถูกเผาไหม้และปริมาณการปลดปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ในพื้นที่

ปลูกข้าวโพด ปี 2561 – 2563
การ
จุดความร้อน เปลี่ยนแปลง พื นที่ถูก การเปลี่ยนแปลง การ การเปลี่ยนแปลง
ปี เผาไหม้ ของพื นที่ถูกเผาไหม้ ปลดปล่อย การปลดปล่อย CO2
(จุด) จุดความร้อน (ไร่) CO2 (ตัน)
จุด % ไร่ % ตัน %
2561 13 8,125 3,575
2562 19 6 46.15 11,875 3,750 46.15 5,225 1,650 46.15
2563 30 11 57.89 18,750 6,875 57.89 8,250 3,025 57.89
รวม 62 17 27.42 38,750 10,625 27.42 17,050 4,675 27.42
เฉลี่ย 21 9 52.02 12,917 5,313 52.02 5,683 2,338 52.02
ที่มา: ดัดแปลงมาจาก กรมพัฒนาที่ดิน (2558) และ Zhang et al. (2018)