Page 121 - สถานภาพการชะล้างพังทลายของดินในประเทศไทย Status of Soil Erosion in Thailand

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

111

ตารางที่ 4.1 มาตรการอนุรักษ์วิธีกล วิธีปฏิบัติ และการใช้งาน (ต่อ)

มำตรกำรอนุรักษ์วิธีกล วิธีปฏิบัติ กำรใช้งำน
แบบลาดเอียงออก อัตราการซาบซึมน้ าปานกลางถึงต่ า เหมาะ
(forward or outward กับพื้นที่ฝนตกชุกมากกว่า 650 มิลลิเมตรต่อ
bench terrace) ปี (38.1 มิลลิเมตรต่อชั่วโมง)
 ผิวหน้าฐานขั้นบันไดเอียงออกจากเชิงลาด
เล็กน้อยเพื่อให้น้ าส่วนเกินระบายออก ควร
ใช้กับพื้นที่ลาดชันปานกลาง ดินลึก ถึงลึก
มาก (1.0-1.5 ถึงมากกว่า 1.5 เมตร) เหมาะ
กับบริเวณที่ฝนตกน้อยกว่า 650 มิลลิเมตร
ต่อปี หรือ 6.35-38.1 มิลลิเมตรต่อชั่วโมง
9) คันชะลอความเร็วของ สร้างคันชะลอความเร็วขวางเป็นช่วงๆ  ใช้กับพื้นที่ที่มีการชะล้างพังทลายแบบร่อง
น้ า หรือฝายน้ าล้น ในร่องน้ าที่มีการกัดเซาะ ใช้เศษไม้ ลึก หรือในทางระบายน้ า เพื่อช่วยลดปัญหา
(check dam) เศษพืช หิน ดิน คอนกรีต หรือเป็น การกัดเซาะ
สิ่งก่อสร้างที่ปูด้วยหญ้า  ชะลอความเร็วของน้ า และกักเก็บตะกอนดิน
 ช่วยให้พืชในร่องน้ าที่งอกใหม่
ไม่ถูกน้ าพัดพาไป และสามารถเจริญเติบโต
ขึ้นปกคลุมร่องน้ าได้เร็วขึ้น
10) บ่อดักตะกอน สร้างบ่อขนาดเล็กเพื่อดักตะกอนที่ไหลมา  ช่วยดักตะกอนที่ไหลมาตามน้ าไม่ให้ไหลลงไป
(sediment trap) ตามทางระบายน้ าก่อนลงสู่บ่อน้ าในไร่นา ทับถมบ่อน้ าประจ าไร่นา ท าให้อายุการใช้
และสร้างเหนือพื้นที่อ่างเก็บน้ าก่อนที่น้ า งานของบ่อน้ ายาวนานขึ้น และช่วยรักษา
จะพัดพาตะกอนดินไหลลงสู่อ่างเก็บน้ า คุณภาพของน้ า
ซึ่งท าให้อ่างเก็บน้ าตื้นเขินอย่างรวดเร็ว
11) บ่อน้ าในไร่นา (farm สร้างขึ้นโดยการขุดหรือท าคันดิน  เพื่อรับน้ าจากคันดินเบนน้ าลงมากักเก็บไว้ใช้
pond) ล้อมรอบส าหรับเก็บกักน้ าไว้ใช้ในพื้นที่ ในพื้นที่การเกษตรในช่วงฝนทิ้งช่วงหรือฤดู
เกษตร หรือถมดินขวางกั้นทางเดินน้ า แล้ง และใช้เพื่อการอุปโภค บริโภคและเลี้ยง
หรือร่องน้ า สัตว์ ส าหรับพื้นที่ลุ่มที่มีน้ าขังโดยขุดดินตรง
จุดต่ าสุดเพื่อกักเก็บน้ า กรณีที่มีคลองหรือ
ล าธารอยู่ข้างเคียงพื้นที่ให้ใช้วิธีสูบน้ าหรือ
ระบายน้ ามากักเก็บไว้ในบ่อน้ าที่สร้างขึ้น
ถ้าในบริเวณพื้นที่มีน้ าหรือตาน้ าที่ไหลมาจาก
น้ าพุที่เป็นน้ าสะอาดก็สามารถขุดบ่อเก็บกัก
น้ าไว้ใช้ได้ รวมทั้งพื้นที่ที่มีน้ าไหลมาให้ท า
คันกั้นปิดน้ ากักเก็บไว้
12) ถนนเชื่อมโยงในไร่นา สร้างถนนที่เชื่อมระหว่างคูรับน้ าขอบ  ใช้เป็นทางสัญจรของเครื่องจักรกลที่ใช้
(access roadway) เขาหรือทางเดินเท้าบนขั้นบันไดดินกับ ปฏิบัติงาน
ถนนซอย หรือถนนสายหลัก
13) ทางล าเลียงในไร่นา สร้างทางล าเลียงโดยท าคันดินให้มี  เพื่อเพิ่มความสะดวกในการขนส่งผลิตผลจาก
(farm road) ขนาดใหญ่เพื่อใช้เป็นถนน พื้นที่เกษตรสู่ตลาด และใช้เป็นถนนให้
เครื่องจักรกลเข้าท างานในพื้นที่เพาะปลูก
 เหมาะกับพื้นที่ลาดเท 2-12 เปอร์เซ็นต์