Page 120 - สถานภาพการชะล้างพังทลายของดินในประเทศไทย Status of Soil Erosion in Thailand

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

110

ตารางที่ 4.1 มาตรการอนุรักษ์วิธีกล วิธีปฏิบัติ และการใช้งาน (ต่อ)

มำตรกำรอนุรักษ์วิธีกล วิธีปฏิบัติ กำรใช้งำน
3) การยกร่องตามแนว ยกร่องปลูกพืชตามแนวระดับ โดยใช้  ช่วยเพิ่มการกักเก็บน้ าส าหรับการปลูกพืช
ระดับ (ridging) ร่องน้ าเป็นตัวแปรสันดิน  เหมาะกับพื้นที่ที่มีความลาดเทไม่เกิน 12
เปอร์เซ็นต์ พื้นที่ค่อนข้างแห้งแล้ง และมี
ปริมาณน้ าฝนน้อย

4) การท าร่องน้ าตามแนว ขุดร่องน้ าเดี่ยวๆ ขวางความลาดเทของ  เพื่อระบายน้ าส่วนเกินลงสู่ทางน้ า และป้องกัน
ระดับ (contour พื้นที่ โดยจะลดระดับร่องน้ าหรือไม่ลด การชะล้างพังทลายของดิน
furrowing) ระดับก็ได้ ความลึกของร่องน้ า 25-40  เหมาะกับพื้นที่ที่มีปริมาณน้ า
เซนติเมตร หรือขึ้นกับเนื้อดิน ส่วน ไหลบ่าหน้าดินไม่มากนัก
ระยะห่างของร่องน้ าขึ้นกับความลาดเท
ของพื้นที่และปริมาณน้ าไหลบ่า
5) คันดิน (terrace) สร้างคันดินและร่องน้ าขวางความลาดเท  เพื่อเก็บกักน้ าไหลบ่าในแต่ละช่วง หรือ

 คันดินฐานกว้าง ของพื้นที่ เบนน้ าไหลบ่าออกจากพื้นที่
 คันดินฐานแคบ  เหมาะกับพื้นที่ที่มีความลาดเท 2-12
ซึ่งมีทั้งแบบระดับและลด เปอร์เซ็นต์
ระดับ  คันดินระดับ ความยาวไม่จ ากัดและใช้ใน
บริเวณที่มีฝนตกน้อย
 คันดินลดระดับ ความยาวไม่ควรเกิน 300 -
600 เมตร หากความยาวเกินกว่าที่ก าหนด
ให้จัดท าทางระบายน้ าเป็นระยะเพื่อลดความ
ยาวของคันดินให้อยู่ภายในพิกัด
6) คันดินเบนน้ า สร้างคันดินขนาดใหญ่ขวางความลาดเท  เพื่อกักน้ าไหลบ่าและเบนน้ าออกจากพื้นที่
(diversion terrace) ของพื้นที่ ด้านบนไปยังทางระบายน้ า
 เหมาะกับพื้นที่ที่มีความลาดชัน 2-12
เปอร์เซ็นต์ และมีปริมาณฝนน้อย
7) คูรับน้ าขอบเขา สร้างคันคูรับน้ าขอบเขาตามแนวระดับ  เพื่อท าคูรับน้ าจากพื้นที่ลาดเทตอนบน
(hillside ditches) หรือลดระดับเป็นรูปสี่เหลี่ยมหรือรูป เหมาะกับพื้นที่ที่มีความลาดเท น้อยกว่า 40
สามเหลี่ยม ระยะห่างคันคูขึ้นกับสภาพ เปอร์เซ็นต์ แต่ถ้าใช้ร่วมกับขั้นบันไดดินแบบ
ภูมิประเทศและสิ่งแวดล้อม โดยตัดพื้นที่ ลาดเอียงออกหรือแถบหญ้าก็ใช้กับพื้นที่ลาด
ลาดเทออก แล้วน าดินไปถมพื้นที่ตอนล่าง เทมากกว่า 40 เปอร์เซ็นต์
8) ขั้นบันไดดิน ปรับพื้นที่เป็นขั้นๆ ต่อเนื่องกันคล้าย  ขั้นบันไดดินแบบระดับเหมาะกับพื้นที่ที่มีฝน
(bench terrace) ขั้นบันได ตกปานกลางคันดินกว้าง 4 เมตร เหมาะกับ
(1) ขั้นบันไดดินแบบ ดินที่ซึมน้ าเร็ว ส่วนคันดินลดระดับ ใช้กับดิน
ระดับ (level type) ที่ซึมน้ าช้ากว่า โดยลดระดับ 0.1-0.6
(2) ขั้นบันไดดินแบบ เปอร์เซ็นต์
เอียงเข้า backward or  ผิวหน้าฐานขั้นบันไดจะเอียงเข้าหาเชิงลาด
inward bench เล็กน้อยเพื่อให้น้ าไหลมารวมกันที่ผนังด้าน
terrace) ขั้นบันไดดิน ในดินลึกปานกลาง (0.5-1.0 เมตร) และมี