Page 118 - สถานภาพการชะล้างพังทลายของดินในประเทศไทย Status of Soil Erosion in Thailand
P. 118
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
108
บทที่ แนวทำงกำรป้องกัน
กำรชะล้ำงพังทลำยของดิน
ด้วยระบบอนุรักษ์ดินและน ้ำ
หลักการอนุรักษ์ดินและน้ า (soil and water conservation) เป็นการใช้ประโยชน์ที่ดินหรือทรัพยากร
ดินและน้ าอย่างเหมาะสม ด้วยวิธีการที่ชาญฉลาดและคุ้มค่า โดยค านึงถึงการรักษาความอุดมสมบูรณ์ของดิน
ท าให้เกิดประโยชน์สูงสุดและยั่งยืน การน ามาตรการอนุรักษ์ดินและน้ ามาใช้เพื่อป้องกันและรักษาดินไม่ให้ถูก
ชะล้างพังทลาย ทั้งพื้นที่ที่มีความลาดเทต่ าจนถึงพื้นที่ที่มีความลาดชันสูง สามารถช่วยรักษาความอุดมสมบูรณ์
ของดิน เก็บรักษาธาตุอาหารที่จ าเป็นต่อการเจริญเติบโตของพืชไม่ให้สูญหายไปกับตะกอนดินและน้ าไหลบ่า
รักษาอินทรียวัตถุให้คงอยู่ในดิน ควบคุมหรือชะลอความเร็วของน้ าไหลบ่า ช่วยรักษาโครงสร้างดินให้ดินร่วนซุย
การระบายน้ าและอากาศดี เพิ่มความสามารถให้น้ าแทรกซึมผ่านลงดินได้ดีขึ้น อีกทั้งรักษาน้ าไว้ในดินและ
เพิ่มประสิทธิภาพการใช้น้ าในพื้นที่ให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อการเจริญเติบโตของพืชและคุณภาพผลผลิต
ทางการเกษตร และสามารถใช้ประโยชน์ที่ดินได้อย่างยั่งยืน
การวางแนวทางในการควบคุม ป้องกัน และแก้ไขฟื้นฟูการชะล้างพังทลายของดินในพื้นที่เกษตรกรรม
สามารถด าเนินการได้โดยค านึงถึงระดับความรุนแรงและความลาดชันของพื้นที่ที่เกิดการชะล้างพังทลาย โดย
มาตรการอนุรักษ์ดินและน้ าที่นิยมน ามาปฏิบัติใช้ ได้แก่ มาตรการอนุรักษ์วิธีพืช (vegetative conservation
measures) และมาตรการอนุรักษ์วิธีกล (mechanical conservation measures) ซึ่งการเลือกใช้มาตรการ
อนุรักษ์ใดนั้น ควรพิจารณาปัจจัยส าคัญของการชะล้างพังทลายของดิน คือ ฝนซึ่งมีทั้งความเข้ม ปริมาณ
ขนาดของเม็ดฝน ทิศทาง ซึ่งไม่อาจควบคุมได้ ความยาวและความลาดชันของพื้นที่ ลักษณะของเนื้อดิน
