Page 27 - รายงานการสำรวจดินเขตพัฒนาที่ดินลุ่มน้ำคลองวังยาวแปลงที่ สบ. 4 จังหวัดสระบุรี : พื้นที่ดำเนินการ บ้านหนองมะกรูด หมู่ที่ 12 บ้านซับสนุ่น หมู่ที่ 9 บ้านซับขอน หมู่ที่ 12 และบ้านหนองจอก หมู่ที่ 8 ตำบลหนองย่างเสือ อำเภอมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี ลุ่มน่ำสาขาแม่น้ำป่าสักตอนล่าง (รหัส 1208) ลุ่มน้ำหลักแม่น้ำป่าสัก (รหัส 12)

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
19

ตารางที่ 9 คาอัตรารอยละโซเดียมที่แลกเปลี่ยนได (Exchange sodium percentage: ESP) และ
ระดับอันตรายที่เกิดจากโซดิกตอพืช

สัญลักษณ คา ESP ระดับที่อันตราย

A0 <15 ไมอันตรายถึงเล็กนอย
A1 15-30 เล็กนอยถึงปานกลาง
A2 30-50 ปานกลางถึงสูง
A3 50-70 สูงถึงสูงมาก

A4 >70 สูงที่สุด

หนวยแผนที่ดิน (soil map units) หมายถึง หนวยหรือชื่อที่แสดงถึงลักษณะและสมบัติ

ของขอบเขตดินที่แสดงในแผนที่ ซึ่งอาจแสดงลักษณะของดินหรือพื้นที่เบ็ดเตล็ด อาจเปนหนวยเดี่ยว
หนวยรวม หรือหนวยปะปนกันก็ได หนวยแผนที่ดินสามารถแบงออกได 3 ประเภท ใหญ ๆ ไดแก
(สํานักสํารวจดินและวางแผนการใชที่ดิน, 2551)

1. หนวยดินเดี่ยว (consociations) เปนหนวยแผนที่ที่ประกอบดวยหนวยจําแนก
ดินเดี่ยว หรือหนวยพื้นที่เบ็ดเตล็ด (miscellaneous areas) เปนสวนใหญ โดยอยางนอยที่สุดจะตอง

มีปริมาณเนื้อที่มากกวารอยละ 75 ของพื้นที่ปรากฏอยูบนแผนที่ในแตละขอบเขตหนวยปะปน
(inclusions) ที่เหลือจะเปนดินที่มีลักษณะคลายคลึงกันและมีศักยภาพในการใชประโยชนเทาเทียม
กับหนวยดินหลักหรือที่เราเรียกวาดินคลายคลึงกันหรือเหมือนกัน (similar soils) กรณีที่ไดรวมเอา
ดินที่ไมคลายคลึงกันหรือไมเหมือนกัน (dissimilar soils) มาไวในหนวยแผนที่ดังกลาว ถาลักษณะที่

แตกตางกันนั้นเปนขอจํากัดในการใชประโยชนที่ดินจะตองมีพื้นที่รวมกันไมเกินรอยละ 15 ของพื้นที่
หนวยดินหลัก หรือถาลักษณะที่แตกตางกันนั้นไมเปนขอจํากัดในการใชประโยชนที่ดินจะตองมีพื้นที่

รวมไมเกินรอยละ 25 ของพื้นที่หนวยดินหลัก
2. หนวยดินหลายชนิด เปนหนวยแผนที่ดินที่หนวยดินมีหลายชนิด ประกอบดวย
หนวยดินตั้งแต 2 ชนิดขึ้นไป แบงออกเปน 3 หนวยดิน ไดแก

1) หนวยดินสัมพันธ (soil associations) เปนหนวยแผนที่ที่ภายในขอบเขต
นั้น ๆ มีดินตั้งแต 2 ชนิดขึ้นไปซึ่งจะเกิดควบคูกันเสมอ และมีความสัมพันธกันในทางสภาพพื้นที่ เชน

ดินหนึ่งพบในที่สูงกวาและอีกดินหนึ่งพบในที่ต่ํากวา แตเนื่องจากขอจํากัดในเรื่องของมาตราสวนแผน
ที่จึงไมอาจแยกขอบเขตของดินออกจากกันได โดยปกติจะกําหนดไวที่มาตราสวน 1:24,000 หรือ
มาตราสวนเล็กกวา การใหชื่อหนวยแผนที่จะใชชื่อของดินที่พบเปนชื่อหนวยแผนที่โดยใชชื่อดินที่มี
เนื้อที่มากกวาเขียนนําหนา โดยมีเครื่องหมาย “/” คั่น และรายงานสัดสวนของหนวยดิน เชน A/B

(สัดสวน 60/40) หรือ A/B/C (สัดสวน 40/30/30) เปนตน
2) หนวยดินเชิงซอน (soil complexes) เปนหนวยแผนที่ที่ภายในขอบเขตนั้น ๆ

มีดินตั้งแต 2 ชนิดขึ้นไปพิจารณาเชนเดียวกับหนวยดินสัมพันธ แมวามาตราสวนของแผนที่จะใหญขึ้น
(1:24,000 หรือมาตราสวนใหญกวา) ก็ยังไมสามารถแยกขอบเขตของดินเหลานั้นออกจากกันได
อาจเนื่องมาจากความซับซอนของพื้นที่ การใหชื่อหนวยแผนที่จะใชชื่อของดินทั้งหมดที่พบเปนชื่อของ
หนวยแผนที่ โดยใชชื่อดินที่มีเนื้อที่มากกวาเขียนนําหนาและเขียนเรียงกันไปตามลําดับ โดยมี

เครื่องหมาย “-” คั่น และรายงานสัดสวนของหนวยดิน เชน A-B (สัดสวน 70-30) เปนตน