Page 37 - ผลของการใช้วัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรร่วมกับปุ๋ยเคมีต่อการตอบสนองของผลผลิตข้าว และการเปลี่ยนแปลงสมบัติของดิน

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
26

อยํางไรก็ตามพบวํา การใสํถํานซังข๎าวโพด ถํานแกลบ และปุ๋ยคอก (มูลวัว) มีปริมาณโพแทสเซียมที่เป็น

ประโยชน์มีปริมาณสูงกวําการใสํปุ๋ยเคมีตามวิธีเกษตรกร และการใสํปุ๋ยเคมีตามคําวิเคราะห์ดิน แตํไมํพบ
ความแตกตํางทางสถิติ ทั้งนี้เพราะใช๎ในอัตราต่ ากวําค าแนะน าอื่น ๆ
จากผลการวิเคราะห์ความแปรปรวนรวม 3 ปี พบวํา คําเฉลี่ยของปริมาณ
โพแทสเซียมที่เป็นประโยชน์ในแตํละต ารับการทดลองมีความแตกตํางกันอยํางมีนัยส าคัญยิ่งทางสถิติ โดย

การใสํปุ๋ยคอก (มูลวัว) อัตรา 300 กิโลกรัมตํอไรํ รํวมกับปุ๋ยเคมีตามคําวิเคราะห์ดิน มีคําเฉลี่ยสูงสุด
เทํากับ 27.56 มิลลิกรัมตํอกิโลกรัม และไมํพบปฏิสัมพันธ์ระหวํางปีกับต ารับการทดลอง โดยการใสํปุ๋ย
คอก (มูลวัว) อัตรา 300 กิโลกรัมตํอไรํ รํวมกับปุ๋ยเคมีตามคําวิเคราะห์ดิน ท าให๎ปริมาณโพแทสเซียมที่เป็น
ประโยชน์ในดินมีคําเพิ่มขึ้นสูงสุด ในขณะที่ปริมาณโพแทสเซียมที่เป็นประโยชน์ในมูลวัว มีคําต่ ากวําถําน

ซังข๎าวโพด ซึ่งไมํเป็นตามทฤษฎี สํวนการใสํปุ๋ยเคมีตามวิธีเกษตรกรมีปริมาณโพแทสเซียมที่เป็นประโยชน์
ในดินมีคําต่ าสุดเทํากับ 21.33 มิลลิกรัมตํอกิโลกรัม ทั้งนี้เนื่องจากไมํมีการใสํปุ๋ยโพแทสเซียม (ตารางที่ 7)
แตํอยํางไรก็มีแนวโน๎มเพิ่มขึ้นเมื่อเทียบกับกํอนการทดลอง จะเห็นได๎วําการใสํปุ๋ยคอก (มูลวัว) ถํานซัง
ข๎าวโพด ถํานแกลบ รํวมกับปุ๋ยเคมีตามคําวิเคราะห์ดิน ท าให๎ปริมาณโพแทสเซียมที่เป็นประโยชน์ในดินมี

คําเพิ่มขึ้นสูงมากกวําการใช๎ปุ๋ยเคมีเพียงอยํางเดียว ซึ่งสอดคล๎องกับรายงานของบวร (2559) ที่ระบุวํา การ
ใสํถํานชีวภาพท าให๎ดินหลังเก็บเกี่ยวข๎าวมีโพแทสเซียมที่เป็นประโยชน์ในดินสูงขึ้น เชํนเดียวกับดารารัตน์
และคณะ (2561) ให๎ข๎อมูลวํา ปริมาณโพแทสเซียมในดินเพิ่มขึ้นจะมีความสัมพันธ์กับปริมาณถํานชีวภาพ

ที่เพิ่มสูงขึ้น นอกจากนี้หากพิจารณาตามระยะเวลาที่ใสํตั้งแตํปีที่ 1 ถึง ปีที่ 3 พบวํา โพแทสเซียมที่เป็น
ประโยชน์ในดินต่ าลงทุกปีและทุกต ารับการทดลอง ทั้งนี้อาจเนื่องจากโพแทสเซียมที่เป็นประโยชน์ที่ได๎รับ
จากวัสดุเหลือใช๎ทางการเกษตรในอัตราต่ าและปุ๋ยเคมี ไมํเพียงพอตํอการน าใช๎ของข๎าว ซึ่งได๎รับน๎อยกวํา
ความต๎องการของข๎าว ท าให๎ข๎าวดูดใช๎ได๎หมดในแตํละปี (ตารางภาคผนวก ค ที่ 1 และ 4)

ตารางที่ 7 ผลของอัตราการใสํวัสดุเหลือใช๎ทางการเกษตรตํอปริมาณโพแทสเซียมที่เป็นประโยชน์ในดิน
(มิลลิกรัมตํอกิโลกรัม)

ต ารับทดลอง ปีที่ 1 ปีที่ 2 ปีที่ 3 ค่าเฉลี่ย
T1= ใสํปุ๋ยเคมีตามวิธีเกษตรกร 29.33 18.67 c 16.00 21.33 b
T2 = ใสํปุ๋ยเคมีตามคําวิเคราะห์ดิน 29.33 21.33 cd 16.00 22.22 b
T3 = ใสํถํานซังข๎าวโพด 100 กก./ไรํ + ปุ๋ยเคมีตามคําวิเคราะห์ดิน 33.33 22.67 bcd 17.00 24.44 ab
T4 = ใสํถํานซังข๎าวโพด 300 กก./ไรํ + ปุ๋ยเคมีตามคําวิเคราะห์ดิน 30.67 22.67 bcd 20.00 24.44 ab
T5 = ใสํถํานซังข๎าวโพด 500 กก./ไรํ + ปุ๋ยเคมีตามคําวิเคราะห์ดิน 30.67 22.67 bcd 20.00 24.44 ab
T6 = ใสํถํานแกลบ 100 กก./ไรํ + ปุ๋ยเคมีตามคําวิเคราะห์ดิน 30.67 24.00 abc 17.33 24.00 ab
T7 = ใสํถํานแกลบ 300 กก./ไรํ + ปุ๋ยเคมีตามคําวิเคราะห์ดิน 32.00 24.00 abc 14.67 23.56 b
T8 = ใสํถํานแกลบ 500 กก./ไรํ + ปุ๋ยเคมีตามคําวิเคราะห์ดิน 32.00 26.67 ab 16.00 24.89 ab
T9 = ใสํมูลวัว 300 กก./ไรํ + ปุ๋ยเคมีตามคําวิเคราะห์ดิน 34.67 28.00 a 20.00 27.56 a
F-test ns ** ns **
C.V. (%) 8.31 9.59 15.65 10.53
หมายเหตุ คําเฉลี่ยในคอลัมน์เดียวกันที่ตามด๎วยอักษรเหมือนกัน ไมํแตกตํางกันที่ระดับความเชื่อมั่น

95 เปอร์เซ็นต์ โดยวิธี DMRT