Page 30 - ผลของการใช้วัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรร่วมกับปุ๋ยเคมีต่อการตอบสนองของผลผลิตข้าว และการเปลี่ยนแปลงสมบัติของดิน

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
19

12-8-6 กิโลกรัมตํอไรํ) มีคําความเป็นกรดเป็นดํางของดินสูงสุดเทํากับ 5.30 สํวนการใสํถํานซังข๎าวโพด

อัตรา 100 กิโลกรัมตํอไรํ รํวมกับการใสํปุ๋ยเคมีตามคําวิเคราะห์ดินมีคําความเป็นกรดเป็นดํางของดินต่ าสุด
เทํากับ 4.43 (ตารางที่ 3)
ปีที่ 2 พบวํา การใสํวัสดุเหลือใช๎ทางการเกษตรไมํมีผลตํอคําความเป็นกรดเป็นดําง
ของดิน จึงท าให๎แตํละต ารับการทดลองไมํมีความแตกตํางกันทางสถิติ โดยต ารับการทดลองที่มีการใสํปุ๋ย

คอก (มูลวัว) อัตรา 300 กิโลกรัมตํอไรํ รํวมกับการใสํปุ๋ยเคมีตามคําวิเคราะห์ดิน มีคําความเป็นกรดเป็น
ดํางของดินสูงสุดเทํากับ 4.73 สํวนการใสํปุ๋ยเคมีตามวิธีเกษตรกร (ปุ๋ยเคมี N-P O -K O อัตรา 21.4-4-0
2 5 2
กิโลกรัมตํอไรํ) มีคําความเป็นกรดเป็นดํางของดินต่ าสุดเทํากับ 4.83 (ตารางที่ 3)
ปีที่ 3 พบวํา การใสํวัสดุเหลือใช๎ทางการเกษตรไมํมีผลตํอคําความเป็นกรดเป็นดําง

ของดิน จึงท าให๎แตํละต ารับการทดลองไมํมีความแตกตํางกันทางสถิติ โดยต ารับการทดลองที่มีการใสํถําน
แกลบอัตรา 300 กิโลกรัมตํอไรํ รํวมกับการใสํปุ๋ยเคมีตามคําวิเคราะห์ดิน มีคําความเป็นกรดเป็นดํางของ
ดินสูงสุดเทํากับ 5.03 สํวนการใสํปุ๋ยเคมีตามวิธีเกษตรกร (ปุ๋ยเคมี N-P O -K O อัตรา 21.4-4-0 กิโลกรัม
2 5 2
ตํอไรํ) มีคําความเป็นกรดเป็นดํางของดินต่ าสุดเทํากับ 4.67 (ตารางที่ 3)

การใสํวัสดุเหลือใช๎ทางการเกษตรได๎แกํ ถํานซังข๎าวโพด ถํานแกลบ และปุ๋ยคอก (มูล
วัว) ในอัตราเทํากัน คือ 300 กิโลกรัมตํอไรํ รํวมกับปุ๋ยเคมีตามคําวิเคราะห์ดิน พบวํา คําความเป็นกรดเป็น
ดํางของดินไมํแตกตํางจากการใสํปุ๋ยเคมีตามวิธีเกษตรกร และการใสํปุ๋ยเคมีตามคําวิเคราะห์ดิน ซึ่งไมํมี

การใสํวัสดุเหลือใช๎ทางการเกษตร แตํมีคําใกล๎เคียงกัน แม๎วําถํานซังข๎าวโพดจะมีคําความเป็นกรดเป็นดําง
สูงกวําถํานแกลบ และปุ๋ยคอก (มูลวัว)
จากผลการศึกษา พบวํา คําความเป็นกรดเป็นดํางของดิน ในแตํละต ารับการทดลอง
ในแตํละปีไมํมีความแตกตํางกันทางสถิติ (ตารางที่ 3) ทั้งนี้อาจเนื่องจากปริมาณวัสดุเหลือใช๎ทาง
การเกษตรที่ใสํมีอัตราต่ าเกินไป จึงไมํสามารถที่จะยกระดับคําความเป็นกรดเป็นดํางของดินได๎ ซึ่งใน

รายงานของวิชุตา (2556) แนะน าให๎ใช๎ถํานชีวภาพจากไม๎เนื้ออํอนบดรวมกับถํานซังข๎าวโพด อัตรา 1,600
กิโลกรัมตํอไรํ ส่วนเกศศิรินทร์ และคณะ (2561) แนะน าให้ใช้ถ่านชีวภาพจากไม้ยูคาลิปตัส อัตรา 500-
2,000 กิโลกรัมต่อไร่ ส าหรับจาวภา และคณะ (2560) แนะน าให้ใช้ถ่านชีวภาพอัตรา 500 กิโลกรัมต่อไร่

ร่วมกับมูลไก่อัตรา 300 กิโลกรัมต่อไร่ ในขณะที่พชรพล และสุขุมาภรณ์ (2561) รายงานวํา ใสํถําน
ชีวภาพจากซังข๎าวโพดท าให๎ดินมีคําความเป็นกรดเป็นดํางเพิ่มขึ้น ซึ่งแปรผันตามความเข๎มข๎น 2.5, 5.0
และ 10.0 เปอร์เซ็นต์โดยน้ าหนัก แตํผลการทดลองของเสาวคนธ์ (2557) พบวําแม๎ใสํถํานชีวภาพจากไม๎
ไผํ และแกลบ อัตรา 60 กรัมตํอกระถาง (1 เปอร์เซ็นต์ โดยน้ าหนัก หรือ 3,120 กิโลกรัมตํอไรํ)

นอกจากนี้หากพิจารณาตามระยะเวลาที่ใสํตั้งแตํปีที่ 1 ถึง ปีที่ 3 พบวํา คําความเป็นกรดเป็นดํางสูงขึ้น
เล็กน๎อยในปีที่ 2 ทั้งนี้อาจเกิดจากผลตกค๎างของวัสดุเหลือใช๎ทางการเกษตรจากการปลูกข๎าวในฤดูนาปรัง
ซึ่งสามารถท าได๎เพียงฤดูกาลเดียว (เฉพาะฤดูนาปรัง 57/58) และมีคําลดลงในปีที่ 3 ทุกต ารับการทดลอง
ยกเว๎น การใสํถํานแกลบอัตรา 300 และ 500 กิโลกรัมตํอไรํ รํวมกับการใสํปุ๋ยเคมีตามค าแนะน า แตํไมํพบ

ความแตกตํางกันทางสถิติกับต ารับการทดลองอื่น ๆ รวมทั้งการใสํปุ๋ยเคมีตามวิธีเกษตรกร และการใสํ
ปุ๋ยเคมีตามคําวิเคราะห์ดิน และจากการวิเคราะห์ความแปรปรวนรวม 3 ปี พบวํา คําเฉล ี่ยของคําความ
เป็นกรดเป็นดํางของดิน มีความแตกตํางกันทางสถิติโดยการใสํปุ๋ยคอกมูลวัวรํวมกับปุ๋ยเคมีตามคํา
วิเคราะห์ดิน มีคําสูงสุด คือ 4.99 มากกวําการใสํถํานซังข๎าวโพดอัตรา 100 และ 500 กิโลกรัมตํอไรํ

ตามล าดับ และการใสํถํานแกลบอัตรา 100 กิโลกรัมตํอไรํ รํวมกับปุ๋ยเคมีตามคําวิเคราะห์ดิน (ตารางที่ 3)