Page 41 - การประเมินความเหมาะสมของที่ดินสำหรับพืชเศรษฐกิจเพื่อวางแผนการใช้ที่ดินในการฟื้นฟูพื้นที่ลุ่มน้ำวิกฤต ลุ่มน้ำสาขาแม่น้ำประแสร์

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
32

บทที่ 3
การตรวจเอกสาร

3.1 ค าจ ากัดความ
ในการจัดทําแผนการใช๎ที่ดินตามคูํมือการปฏิบัติงานกระบวนการจัดทําแผนการใช๎ที่ดิน
กองนโยบายและแผนการใช๎ที่ดิน (2557) ได๎ให๎คําจํากัดความ ดังนี้
3.1.1 การวางแผนการใช๎ที่ดิน (land use planning) หมายถึง การวิเคราะห์และประเมิน

ข๎อมูลทางกายภาพ เศรษฐกิจ สังคม อยํางมีระบบ เพื่อเป็นการกําหนดวิธีการหรือการใช๎พื้นที่ไว๎
ลํวงหน๎าอยํางเป็นระบบ เป็นแนวทางในการใช๎พื้นที่และทรัพยากรอยํางมีประสิทธิภาพและตรงกับ
ความต๎องการของชุมชน ในการที่จะนําไปสูํการพัฒนาอยํางยั่งยืนตํอไปในอนาคต
3.1.2 ชุดดิน (soil series) เป็นการจําแนกดินต่ําสุดของระบบ ที่ใช๎ลักษณะและสมบัติทาง

สัณฐาน กายภาพ เคมี แรํ และจุลสัณฐานที่มีความสําคัญตํอการใช๎ประโยชน์ที่ดินและการจัดการที่ดิน
3.1.3 กลุํมชุดดิน (soil groups) เป็นการรวบรวมชุดดินหรือดินคล๎ายที่มีลักษณะและสมบัติ
ตํางๆ ของดินในด๎านการใช๎ประโยชน์ที่ดินและการจัดการดินที่คล๎ายคลึงกันมาจัดจําแนกอยูํในกลุํมชุดดิน
เดียวกันอยํางมีระบบ โดยยึดหลักเกณฑ์จากปัจจัยการเกิดดินและการพัฒนาการของดิน ตามหลักเกณฑ์

การจําแนกดินระบบอนุกรวิธานดินเป็นหลัก กลุํมชุดดินเดียวกันจึงมีศักยภาพในการใช๎ประโยชน์ที่ดินและ
การจัดการดินคล๎ายคลึงกัน ทําให๎มีความสามารถในการผลิตของดินใกล๎เคียงกันด๎วย (วุฒิชาติ, 2552)
3.1.4 หนํวยที่ดิน (soil mapping unit) เป็นการจัดรวมแผนที่ดินที่ได๎จากการศึกษา

คุณลักษณะดิน ให๎ครอบคลุมการจัดการในด๎านตํางๆ เพื่อจัดเป็นหนํวยพื้นที่ที่มีสมบัติเฉพาะตัวของ
ดินนั้นๆ ในหนํวยที่ดินเดียวกัน สามารถใช๎ประโยชน์ในการประเมินคําที่ดินเพื่อจัดระดับความ
เหมาะสมของที่ดิน
3.1.5 ประเภทการใช๎ประโยชน์ที่ดิน (Land Utilization Types: LUTs) คือ สภาพการผลิต
พืชในที่ดินผืนหนึ่งโดยอาจจะมีทั้งพืชเดี่ยวหรือพืชที่ปลูกเป็นระบบ จําแนกประเภทตามปัจจัยตํางๆ

เชํน พันธุ์พืชที่ใช๎ การจัดการ การใช๎เทคโนโลยี การเขตกรรม และระยะเวลาปลูก เป็นต๎น
3.1.6 การประเมินคุณภาพที่ดิน (land evaluation) เป็นการพิจารณาศักยภาพของหนํวย
ทรัพยากรที่ดินตํอการใช๎ประโยชน์ที่ดินประเภทตํางๆ ในระดับการจัดการที่แตกตํางกัน วิธีการ

ประเมินคุณภาพที่ดินมีหลายวิธี กลุํมนโยบายและวางแผนการใช๎ที่ดิน กองนโยบายและแผนการใช๎
ที่ดินได๎เลือกใช๎วิธีการประเมินคุณภาพที่ดินในหลักการของ FAO Framework (1983)
3.1.7 การประเมินคุณภาพที่ดินด๎านกายภาพ (physical land evaluation) เป็นการ
จําแนกชั้นความเหมาะสมของที่ดินสําหรับการปลูกพืช โดยพิจารณาจากสมบัติทางกายภาพและเคมีดิน

ซึ่งแสดงไว๎ในแผนที่ดินและตารางสมบัติดิน/ที่ดิน โดย FAO (1976) ให๎ความหมายการประเมิน
คุณภาพที่ดินวําเป็นกระบวนการในการประเมินผลตอบสนองของที่ดินในการใช๎ประโยชน์อยําง
เฉพาะเจาะจง การประเมินจะเกี่ยวข๎องกับการวิเคราะห์ ตีความข๎อมูลทางด๎านสภาพภูมิประเทศ
ดิน พืชพันธุ์ ภูมิอากาศ และข๎อมูลด๎านอื่นๆที่เกี่ยวข๎อง เพื่อมาทําการแยกแยะและเปรียบเทียบกับชนิด

ของการใช๎ที่ดิน เพื่อทําให๎ทราบวําแตํละชนิดการใช๎ที่ดินจะสามารถตอบสนองตามวัตถุประสงค์ที่
กําหนดไว๎ได๎มากน๎อยเพียงใด