Page 92 - การศึกษาลักษณะและสมบัติของดินเพื่อวินิฉัยคุณภาพดินด้านปฐพีกลศาสตร์ในดินตัวแทนหลัก 41 ชุดดินของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

73

ดินบนเป็นดินร่วนปนทราย สีน้ําตาลเข้มหรือสีน้ําตาลปนแดงเข้ม ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัดถึงเป็น
กลาง (pH 5.5 - 7.0) ดินล่างเป็นดินร่วนหรือดินร่วนเหนียวปนทราย สีแดงปนเหลืองหรือสีแดง ลึกลงไปเป็น
ดินร่วนเหนียวปนทรายหรือดินเหนียวปนทราย สีแดงหรือสีแดงเข้ม ปฏิกิริยาดินเป็นกรดรุนแรงมากถึงเป็น

กรดจัดมาก (pH 4.5 - 5.0)

5. สภาพภูมิอากาศ

ภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีสภาพภูมิอากาศแบบทุ่งหญ้าเขตร้อน (tropical savanna climate : Aw) มีช่วง

ฤดูแล้งสลับกับฤดูฝนแตกต่างกันอย่างชัดเจน การกระจายตัวของฝน และการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ
ได้รับอิทธิพลจากลมมรสุม 2 ทิศทาง ได้แก่ 1) ลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งจะพัดเอาลมหนาวมาจาก
ประเทศจีน ในช่วงเดือนพฤศจิกายนถึงเดือนกุมภาพันธ์ 2) ลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ที่พัดพาฝนมาจาก
มหาสมุทรอินเดีย ในช่วงเดือนมีนาคมถึงเดือนตุลาคม ทิศทางและความเร็วของลมมรสุมทั้งสองชนิดจะ

เปลี่ยนไปมาตลอด โดยลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้เมื่อพัดผ่านจะทําให้ฝนตกทางด้านทิศตะวันตกและทิศใต้ของ
ภาคเป็นส่วนใหญ่ แต่เนื่องจากมีเทือกเขาเพชรบูรณ์ และเทือกเขาพนมดงรักขวางกั้นทิศทางของลมอยู่ ทําให้
ส่วนที่พัดพาเข้าสู่ตัวภาคมีปริมาณฝนลดลง และไม่กระจัดกระจายไปตลอดทั้งภาค นอกจากลมมรสุมแล้วยัง

ได้รับอิทธิพลจากพายุดีเปรสชัน ซึ่งเกิดจากพายุใต้ฝุ่นที่เคลื่อนตัวมาจากทะเลจีนใต้ทางอ่าวตังเกี๋ยผ่าน
สาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนามและสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว เมื่อถึงภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
ของประเทศไทยจะอ่อนกําลังลงเป็นพายุดีเปรสชัน ส่งผลทําให้เกิดฝนตกเป็นบริเวณกว้าง และจะมีฝนตกชุก
ที่สุด บริเวณเขตต้านลมเทือกเขาทางด้านตะวันออกเฉียงเหนือของภาค ได้แก่ จังหวัดหนองคาย สกลนคร และ
นครพนม พายุนี้มีจะอิทธิพลเด่นชัดมากในเดือนสิงหาคมและเดือนกันยายน

เขตภูมิอากาศภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จําแนกได้ดังนี้
1) มรสุมเขตร้อน-ชื้นปานกลาง-มีฝนหนัก ได้แก่ พื้นที่ด้านตะวันออกและตอนเหนือของเทือกเขา
ภูพาน ครอบคลุมพื้นที่จังหวัดหนองคาย นครพนม สกลนคร มุกดาหาร กาฬสินธุ์ อํานาจเจริญ และบางส่วน
ของจังหวัดอุบลราชธานี ยโสธร ร้อยเอ็ด มหาสารคาม อุดรธานี และหนองบัวลําภู เขตนี้มีฝนตก 5.5 - 6.5

เดือนในรอบปี เป็นด้านรับลมของเทือกเขาภูพานที่พัดเอาความชื้นมาจากทะเลจีนใต้ ซึ่งส่วนใหญ่อยู่ในรูปของ
พายุดีเปรสชัน เขตนี้จึงเป็นบริเวณที่มีปริมาณฝนเฉลี่ยรายปีมากที่สุดของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
2) มรสุมเขตร้อน-ชื้นปานกลาง-มีฝนน้อย ได้แก่ พื้นที่อีสานใต้ถัดจากแนวเทือกเขาพนมดงรักลงมา
ในที่ลาดต่ํา วางตัวยาวในแนวตะวันออก-ตะวันตก ครอบคลุมพื้นที่ตอนกลางของจังหวัดอุบลราชธานี ศรีสะเกษ

สุรินทร์ บุรีรัมย์ นครราชสีมา และพื้นที่จังหวัดชัยภูมิด้านตะวันตก เขตนี้มีฝนตก 5.5 - 6.5 เดือนในรอบปี เป็นเขต
เงาฝนของเทือกเขาสันกําแพง และเทือกเขาพนมดงรัก
3) มรสุมเขตร้อน-ชื้นน้อย-มีฝนน้อย ได้แก่ พื้นที่ตอนกลางค่อนมาทางตะวันตกของภาค
ตะวันออกเฉียงเหนือ หรือพื้นที่ระหว่างเทือกเขาภูพานกับเทือกเขาเพชรบูรณ์ตะวันออก ครอบคลุม

พื้นที่บางส่วนของจังหวัดชัยภูมิ นครราชสีมา บุรีรัมย์ สุรินทร์ ร้อยเอ็ด มหาสารคาม กาฬสินธุ์ อุดรธานี
และหนองบัวลําภู เขตนี้มีฝนตก 4.5 - 5.5 เดือนในรอบปี เป็นเขตเงาฝนของทุกเทือกเขาในภาค
ตะวันออกเฉียงเหนือ