Page 38 - การศึกษาลักษณะและสมบัติของดินเพื่อวินิฉัยคุณภาพดินด้านปฐพีกลศาสตร์ในดินตัวแทนหลัก 41 ชุดดินของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

25

ระบบ Unified จะใช้สัญลักษณ์เป็นอักษรภาษาอังกฤษแทนชื่อกลุ่มของดินแต่ละกลุ่มจะมีอักษร
อย่างน้อย 2 ตัว ตัวหน้าเป็นกลุ่มหลัก และตัวที่สองเป็นกลุ่มย่อยลงไป ตัวอักษรแต่ละตัวจะมีความหมาย ดังนี้

ดินเม็ดหยาบ
ดินเม็ดหยาบแบ่งได้เป็น 2 กลุ่มใหญ่ คือ

G หมายถึง กรวด (gravel) ขนาดอนุภาคใหญ่กว่า 2 มิลลิเมตร
S หมายถึง ทราย (sand) ขนาดอนุภาคเท่ากับ 0.05 - 2.00 มิลลิเมตร

โดยกรวดและทรายยังแบ่งเป็นกลุ่มย่อย (อักษรตัวที่ 2) ได้อีก 4 กลุ่มย่อย คือ
W หมายถึง ดินที่มีขนาดเม็ดคละกันดี (well graded)
P หมายถึง ดินที่มีขนาดเม็ดคละกันไม่ดี (poorly graded)

M หมายถึง ดินทรายแป้ง (Mjala = silt) ขนาดอนุภาคเท่ากับ 0.002 - 0.05 มิลลิเมตร
C หมายถึง ดินเหนียว (clay) ขนาดอนุภาคน้อยกว่า 0.002 มิลลิเมตร

สรุปได้เป็น 8 กลุ่ม สามารถเขียนชื่อแต่ละกลุ่มได้ดังนี้ คือ GW, GP, GM, GC, SW, SP,
SM และ SC

ดินที่มีขนาดเม็ดคละกันดี (well graded) ประกอบด้วยตัวแทนของตัวอย่างดินหลายๆ ขนาด
คละกันไปอย่างไม่ขาดตอนจากหยาบที่สุดถึงละเอียดที่สุด ส่วนดินที่มีขนาดเม็ดคละกันไม่ดี (poorly graded)
ดินที่ประกอบด้วยส่วนย่อยๆ ที่มีขนาดเกือบเท่ากันหมดหรือขนาดเม็ดขาดช่วง (กัญญา, 2527) สามารถแบ่งออก
ได้เป็น 2 ประเภท คือ ดินที่มีขนาดเม็ดขาดช่วง (gap graded) และดินที่มีเม็ดขนาดเดียว (uniform graded)

เพื่อให้หลักการพิจารณาการกระจายของเม็ดดินเป็นมาตรฐาน จึงได้กําหนดสูตรการคํานวณ

ค่าสัมประสิทธิ์สําหรับการกระจายขนาดของเม็ดดิน ใช้เฉพาะดินเม็ดหยาบ (สถาพร, 2541) ดังนี้

สัมประสิทธิ์ความสม่ําเสมอ Cu = D60 (3)
D10

สัมประสิทธิ์ความโค้ง Cc = (D30) (4)
2
D10 x D60

ซึ่งเป็นสัมประสิทธิ์จากลักษณะของความโค้ง โดย D10, D30 และ D60 เป็นขนาดเส้น
ผ่านศูนย์กลางของเม็ดดิน (มิลลิเมตร) ที่เปอร์เซ็นต์ลอดผ่านตะแกรงที่ 10, 30 และ 60 เปอร์เซ็นต์ ตามลําดับ

ส่วนค่าสัมประสิทธิ์ความสม่ําเสมอเป็นการประเมินการกระจายของเม็ดดินที่เปอร์เซ็นต์ลอดผ่านตะแกรง 2 จุด
คือ 10 และ 60 เปอร์เซ็นต์ จากผลการคํานวณสามารถจําแนกการกระจายของดิน ได้ดังนี้ กรวดมีความคละกันดี
Cu มากกว่า 4 และ Cc อยู่ระหว่าง 1 - 3 ส่วนทรายมีความคละกันดี Cu มากกว่า 6 และ Cc อยู่ระหว่าง 1 - 3

และดินที่มีขนาดเม็ดดินสม่ําเสมอ Cu เท่ากับ 1

การกระจายตัวของเม็ดดินแสดงได้โดยการใช้กราฟแสดงความสัมพันธ์ระหว่างขนาดเส้น
ผ่านศูนย์กลางของเม็ดดิน และเปอร์เซ็นต์โดยน้ําหนักของเม็ดดินที่มีขนาดเล็กกว่าที่ระบุ ซึ่งเรียกกราฟ
ความสัมพันธ์นี้ว่า กราฟการกระจายตัวของเม็ดดิน (คณะวิศวกรรมศาสตร์ศรีราชา, 2558)