Page 47 - ปริมาณธาตุองค์ประกอบรวมในดินของประเทศไทย

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

2) ไฮเดรชัน (Hydration) เป็นปฏิกิริยาที่น้ าเข้าไปรวมตัวอยู่กับโมเลกุลของสารประกอบ

การที่โครงสร้างรับน้ าเข้าไปท าให้แร่เปลี่ยนสภาพกลายเป็นแร่ใหม่ได้ น้ าที่เข้าไปนี้ในแร่บางชนิดจะ
เกาะกันอยู่ในโครงสร้างที่ไม่แน่นนัก และอาจจะไล่ออกได้โดยความร้อน กระบวนการในทางตรงข้าม

กับการรับน้ าเข้าไปในโครงสร้างของแร่ เรียก การไล่น้ าออกจากโครงสร้างแร่ (Dehydration)

ตัวอย่างของกระบวนการนี้คือ

+H 2O
2Fe O 2Fe O • 3H O
2 2
2 3
2
-H 2O
(Hematite) (Limonite)

+H 2O
CaSO CaSO • 2H O
2
4
4
-H 2O
(Anhydrite) (Gypsum)
3) ปฏิกิริยาที่เป็นกรด (Acid reaction) เป็นกระบวนการที่เกิดขึ้นเมื่อมีไฮโดรเจนไอออน
เข้ามาเกี่ยวข้อง เมื่อไฮโดรเจนไอออนในน้ าไหลผ่านหิน และแร่ จะเป็นตัวเร่งที่ท าให้หิน และแร่เกิด

การผุพังได้เร็วขึ้น เช่น คาร์บอนไดออกไซด์ท าปฏิกิริยากับน้ าได้กรดคาร์บอนิก (H CO ) ซึ่งไฮโดรเจน
2
3
จะเข้าไปละลายแร่แคลไซต์ในหินปูน หรือหินอ่อน ดังสมการ

CO + H O H CO
2
2
3
2

Carbonation
2+
H CO + CaCo Ca + 2HCO 3
3
2
3
Carbonic acid calcite (สารละลาย) (สารละลาย)

(ของแข็ง)

ในดินอาจจะพบกรดชนิดอื่นที่แก่กว่ากรดคาร์บอนิค เช่น กรดไนตริก (HNO ) กรดซัลฟิวริก
3
(H SO ) และกรดอินทรีย์อื่น ๆ นอกจากนี้ก็ยังมีไฮโดรเจนไอออนที่ถูกดูดซับที่อยู่ตามผิวของอนุภาค
4
2
ดินเหนียว ซึ่งแหล่งของไฮโดรเจนไอออนเหล่านี้ท าปฏิกิริยากับแร่ชนิดอื่นที่มีอยู่ในดินได้

4) การละลาย (Dissolution) เป็นกระบวนการที่แร่ละลายโดยอิทธิพลของน้ า น้ าเป็นตัวท า

ละลายที่มีอิทธิพลมาก จะละลายได้ทั้งสารอนินทรีย์ และสารเคมี การท าละลายของน้ าเกิดขึ้นจาก

สมบัติของน้ ามี 2 ขั้ว (Dipolar) คือ ที่สามารถเกิดขั้วบวก และลบ จากประจุของไฮโดรเจน และ
ออกซิเจนในโมเลกุลเดียวกัน เช่น ยิปซัมละลายน้ า

Dissolution
2+
2-
2
4
2
4
2
CaSO •2H O + 2H O Ca + SO + 4H O
(ของแข็ง) (สารละลาย)
34