Page 164 - ปุ๋ยอินทรีย์และการใช้ประโยชน์ในประเทศไทย
P. 164
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
153
ตารางที่ 9.2 ปุ๋ยชีวภาพและผลจากการใช้
ปุ๋ยชีวภาพ ชนิดของจุลินทรีย์ ประโยชน์
เชื้อไรโซเบียม แบคทีเรีย อยู่ในปมรากถั่วและช่วยตรึงไนโตรเจนจาก
อากาศมาให้พืชใช้ประโยชน์
สาหร่ายสีเขียวแกมน้่าเงิน ไซยาโนแบคทีเรีย ใส่ในนาข้าวและช่วยตรึงไนโตรเจนจากอากาศ
แบบอิสระมาให้รากข้าวใช้ประโยชน์
เชื้อราไมคอร์ไรซา รา อยู่ร่วมกับรากพืชและช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการ
ดูดน้่าและการดูดใช้ฟอสฟอรัสของรากพืช
จุลินทรีย์ย่อยฟอสเฟต แบคทีเรียและรา ช่วยย่อยสลายสารประกอบฟอสเฟตที่ละลาย
ยาก ให้อยู่ในรูปที่รากพืชใช้ประโยชน์ได้
ที่มา: ยงยุทธและคณะ (2551)
2.2 เป้าหมายของการใช้ปุ๋ย
การใช้ปุ๋ยเคมี ปุ๋ยอินทรีย์และปุ๋ยชีวภาพ มีเป้าหมาย 2 ประการคือ
1) เพื่อยกระดับความอุดมสมบูรณ์ของดิน (corrective application) คือการใส่ปุ๋ยเพื่อ
ยกระดับความอุดมสมบูรณ์ของดินที่ต่่าหรือปานกลาง ให้สูงขึ้นถึงระดับที่ต้องการ
2) เพื่อคงระดับความอุดมสมบูรณ์ของดิน (maintainance application) คือการใส่ปุ๋ยประจ่า
ฤดูปลูก เพื่อคงระดับความอุดมสมบูรณ์ของดินที่ดีเอาไว้ โดยใส่ปุ๋ยเพื่อชดเชยธาตุอาหารส่วนที่สูญหายไปกับ
การเก็บเกี่ยว และกระบวนการตามธรรมชาติ รวมทั้งชดเชยอินทรียวัตถุในดินที่สลายไปในรอบปีที่ผ่านมา
หากสามารถปฏิบัติได้ถูต้องและต่อเนื่อง ร่วมกับการอนุรักษ์ดินและน้่าอย่างเหมาะสม ดินจะมี
ผลิตภาพสูงอย่างยั่งยืน
2.3 หลักการใช้ปุ๋ยแบบผสมผสานหรือเชิงบูรณาการ
การใช้ปุ๋ยต่างชนิดกันท่าให้ได้ระบบการจัดการดินที่ดี 2 ระบบคือ 1) ระบบเกษตรอินทรีย์ ใช้ปุ๋ย
อินทรีย์ผสมผสานกับปุ๋ยชีวภาพ และ 2) ระบบที่ใช้ปุ๋ยเคมีผสมผสานกับปุ๋ยอินทรีย์และปุ๋ยชีวภาพ โดยใช้ปุ๋ย
แต่ละอย่างในช่วงเวลาและด้วยวิธีการที่เหมาะกับแต่ละพืช รวมทั้งการใส่วัสดุปรับปรุงดินที่จ่าเป็น ส่าหรับ
แก้ไขสมบัติทางเคมีและทางฟิสิกส์ของดินบางอย่างที่บกพร่องให้ดีอีกด้วย ทั้งสองระบบมีองค์ประกอบที่
ส่าคัญดังตารางที่ 9.3
ตารางที่ 9.3 การเปรียบเทียบแนวทางการใช้ปุ๋ยสามแบบ
ปุ๋ยและอื่นๆ เกษตรอินทรีย์ ผสมผสาน ระบบที่ไม่แนะน่า
ปุ๋ยเคมี ไม่ใช้ ใช้ ใช้
ปุ๋ยอินทรีย์ ใช้ ใช้ ไม่ใช้
ปุ๋ยชีวภาพ ใช้ ใช้ ไม่ใช้
การจัดการซากพืช คืนสู่ดิน คืนสู่ดิน เผา
การปลูกพืช ระบบหมุนเวียน ระบบหมุนเวียน เชิงเดี่ยว
ที่มา: ยงยุทธและคณะ (2551)
