Page 9 - การวิเคราะห์จัดทำหน่วยที่ดินเพื่อประกอบการวางแผนการใช้ที่ดินลุ่มน้ำสาขาห้วยทับเสลา (รหัส 1104)

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
1

การวิเคราะห์จัดทําหน่วยที่ดิน เพื่อวางแผนการใช้ที่ดิน

ลุ่มนํ้าสาขาห้วยทับเสลา (รหัส 1104)

1. คํานํา

ประเทศไทยตั้งอยู่ในเขตภูมิประเทศและสภาพภูมิศาสตร์ที่เหมาะสม ส่งผลให้ทรัพยากรธรรมชาติ

มีความอุดมสมบูรณ์และมีความหลากหลายทางชีวภาพสูง แม้ว่าความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติ
และสิ่งแวดล้อมจะเป็นจุดแข็งของประเทศไทยมาแต่เดิม แต่ทิศทางการพัฒนาประเทศของแผนพัฒนา

เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติในอดีตที่มุ่งใช้ประโยชน์จากฐานทรัพยากรธรรมชาติ เพื่อตอบสนองต่อ

การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจเป็นหลัก ทําให้มีการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างสิ้นเปลือง โดยไม่คํานึงถึง

ข้อจํากัดของทรัพยากรธรรมชาติ การขยายตัวของภาคเศรษฐกิจได้เพิ่มปริมาณของเสียและมลพิษที่เกินขีด
ความสามารถในการฟื้นตัวของทรัพยากรธรรมชาติและการบําบัดมลพิษของระบบนิเวศ จนส่งผลกระทบ

ต่อความสมดุลยั่งยืนของทุนทรัพยากรธรรมชาติที่เชื่อมโยงกับการพัฒนาเศรษฐกิจ ซึ่งแผนพัฒนาเศรษฐกิจ

และสังคมแห่งชาติตั้งแต่ฉบับที่ 5 จนถึงปัจจุบัน ได้ให้ความสําคัญและมุ่งเน้นการอนุรักษ์ ฟื้นฟูและการ
พัฒนาที่ยั่งยืนของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่มีความยั่งยืนอย่างสมดุลทั้งด้านสังคม เศรษฐกิจและ

สิ่งแวดล้อม โดยการใช้ประโยชน์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมต้องใช้อย่างรู้คุณค่าและเต็มศักยภาพ

รวมทั้งการเข้าถึงทรัพยากรธรรมชาติที่เสมอภาค แต่ในปัจจุบันประเทศต้องเผชิญกับสถานการณ์ทาง
เศรษฐกิจและสังคมทั้งภายในและภายนอกประเทศที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและส่งผลกระทบต่อความ

เป็นอยู่ของประชาชนอย่างกว้างขวาง จําเป็ นต้องรวบรวมข้อมูลและวิเคราะห์สถานการณ์ต่างๆ

เช่น ทรัพยากรดิน นํ้าและป่าไม้ เป็นต้น เพื่อเป็นฐานข้อมูลในการวางแผนทางด้านนโยบายและการปฏิบัติ
ในทุกระดับ

ทรัพยากรดินเป็นทรัพยากรธรรมชาติที่สําคัญมากต่อการดํารงชีวิตของมนุษย์ เพราะที่ดินเป็นแหล่ง

ที่รองรับกิจกรรมต่างๆ ที่มนุษย์สร้างขึ้น รวมถึงกิจกรรมทางด้านการเกษตร โดยเฉพาะอย่างยิ่งประเทศไทย

ที่พื้นที่ส่วนใหญ่ของประเทศใช้ทําการเกษตร ประชากรประกอบอาชีพเกษตรกรรมเป็นหลัก ส่งผลให้
ทรัพยากรดินมีความสําคัญเป็นอย่างมากต่อประเทศ ซึ่งเมื่อมีการใช้ประโยชน์ของทรัพยากรดินเป็น

เวลานานจะส่งผลให้ความอุดมสมบูรณ์ของดินลดลง โดยมีสาเหตุหลักมาจากการใช้ที่ดินที่ไม่ถูกต้อง

ตามศักยภาพ ขาดการปรับปรุงบํารุงดินที่ถูกต้องเหมาะสมและข้อจํากัดของทรัพยากรดิน รวมทั้งจากการ
มุ่งเน้นการเพิ่มผลผลิตต่อไร่ที่เป็นเป้ าหมายหลักของการผลิต ทําให้เกษตรกรใช้ปุ๋ ยเคมีและสารเคมีใน

ปริมาณที่มากขึ้น ขาดการพักฟื้นของทรัพยากรดินและเกิดการตกค้างของสารเคมีในดิน ซึ่งอาจส่งผลต่อ

ผู้บริโภคได้ นอกจากนั้นการใช้ที่ดินยังส่งผลต่อการกร่อนของหน้าดินที่เป็นปัญหาส่งผลกระทบในหลายๆ

ด้าน ส่งผลให้การจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมไม่ยั่งยืน โดยเฉพาะในพื้นที่ที่มีความลาดชันสูง