Page 13 - รายงานการสำรวจดินเขตพัฒนาที่ดินลุ่มน้ำคลองพระเพลิงน้อยลุ่มน้ำสาขาคลองพระสทึง (รหัส 1502) ลุ่มน้ำหลักแม่น้ำปราจีนบุรี (รหัส 15) พื้นที่ดำเนินการ บ้านท่าผักชี หมู่ 6 และบ้านหนองปักหลัก หมู่ 11 ตำบลพระเพลิง อำเภอเขาฉกรรจ์ จังหวัดสระแก้ว
P. 13
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
2
2. วัตถุประสงค์
2.1 เพื่อศึกษาและวิเคราะห์ทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่ลุํมน้้าสาขาคลองพระสทึง (รหัส 1502)
ส้าหรับก้าหนดเขตพัฒนาที่ดินลุํมน้้า
2.2 เพื่อศึกษาและวิเคราะห์ทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่เขตพัฒนาที่ดินลุํมน้้าส้าหรับก้าหนดพื้นที่
ด้าเนินการในด๎านการพัฒนาที่ดินตามสภาพปัญหาของพื้นที่
2.3 เพื่อศึกษาลักษณะและสมบัติดิน จ้าแนกดินตามระบบอนุกรมวิธานดิน สภาพการใช๎ที่ดิน
ประเมินความเหมาะสมของดินส้าหรับการปลูกพืชเศรษฐกิจและงานทางด๎านปฐพีกลศาสตร์ในพื้นที่
ด้าเนินการ
2.4 เพื่อจัดท้าแผนที่ดิน แผนที่สภาพการใช๎ที่ดินและรายงานการส้ารวจดินในพื้นที่ด้าเนินการ
ส้าหรับใช๎เป็นแนวทางในการวางแผนการใช๎ที่ดิน
3. การตรวจเอกสาร
ลุ่มน้้า (Watershed)
ลุํมน้้า หมายถึง บริเวณพื้นที่ทั้งหมดที่โอบล๎อมแมํน้้าที่น้้าฝนตกลงมาในบริเวณพื้นที่แล๎วจะ
ระบายลงสูํล้าห๎วยล้าคลองตํางๆ จนในที่สุดไหลออกสูํจุดสุดท๎ายที่ก้าหนดเป็นปากแมํน้้าของลุํมน้้านั้น
(กรมทรัพยากรน้้า, 2552)
ลุํมน้้า จะประกอบด๎วยพื้นที่หลายรูปแบบ ตั้งแตํพื้นที่ที่เป็นภูเขา พื้นที่ราบ พื้นที่ล้าน้้า
ลักษณะพื้นที่ดังกลําวมีความแตกตํางกันในองค์ประกอบ การเกิด ที่ตั้ง ท้าให๎มีความเหมาะสมตํอการใช๎
ประโยชน์ตํางกันไป
ความหมายของลุํมน้้านั้นได๎มีนักอุทกวิทยาหลายทํานได๎ให๎ค้าจ้ากัดความไว๎หลาย
ประการ ดังนี้
Webster’s Dictionary ได๎ให๎ค้าจ้ากัดความไว๎วํา ลุํมน้้าคือพื้นที่ผิวลาดชัน ซึ่งจะระบายน้้า
จากเส๎นสันปันน้้า ไหลออกสูํปากน้้าของล้าน้้า หรือกลําวสั้นๆ ได๎วํา ลุํมน้้าคือ พื้นที่รอบด๎วยเส๎นสันปันน้้า
เส๎นสันปันน้้า (topographic divide) หมายถึง เส๎นแบํงเขตแดนการไหลของน้้าลงสูํลุํมน้้า ซึ่ง
เส๎นนี้จะแบํงน้้าฝนที่ตกลงมาให๎ไหลลงสูํน้้าตํางลุํมน้้ากัน เส๎นนี้ ได๎แกํ สันเขาที่อยูํรอบนอกของลุํมน้้า (นิตยา
, 2551)
USDA ให๎ค้าจ้ากัดความของลุํมน้้าไว๎ในหนังสือ soil ปี 1957 วํา ลุํมน้้า คือ พื้นที่เหนือ
จุดๆ หนึ่งบนล้าธารที่ให๎การระบายน้้าผํานจุดนั้น ซึ่งค้าจ้ากัดความของ USDA นี้ กลําวเพียงวําลุํมน้้า คือ
พื้นที่ที่อยูํเหนือจุดที่ก้าหนดไว๎บนแมํน้้าและน้้าฝนที่ตกลงสูํลุํมน้้าจะต๎องไหลผํานจุดดังกลําว คือ ปากแมํน้้า
ของลุํมน้้า (outlet)
Dr.R.E.Dils ชาวอเมริกา ผู๎ริเริ่มงานจัดการลุํมน้้าที่มีชื่อเสียง ได๎ให๎ค้าจ้ากัดความของลุํมน้้าไว๎
วํา ลุํมน้้าคือ พื้นที่หนํวยหนึ่งซึ่งมีสํวนเกี่ยวข๎องกับการจัดการน้้าโดยเฉพาะ มีขนาดไมํแนํนอน แล๎วแตํ
วัตถุประสงค์ของผู๎ที่จะจัดการบนพื้นที่นั้นเป็นส้าคัญ
ค้าจ้ากัดความของ Dr.R.E.Dils นี้ ดร. เกษม จันทร์แก๎ว หัวหน๎าภาควิชาอนุรักษวิทยา
คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ผู๎ศึกษาเกี่ยวกับการจัดการลุํมน้้าของไทยมาตลอด
ให๎ข๎อคิดเห็นวํา เป็นค้าจ้ากัดความที่ถือเป็นมาตรฐานได๎ดี เนื่องจากสามารถน้ามาใช๎ได๎ทั้งลุํมน้้าที่มีการ
ก้าหนดเขตโดยเส๎นสันปันน้้า หรือลุํมน้้าที่ก้าหนดขึ้นเองเฉพาะบริเวณใดบริเวณหนึ่ง หรือพื้นที่
กสิกรรม ณ จุดใดจุดหนึ่ง ตามความต๎องการได๎
