Page 98 - หลักการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในเขตพัฒนาที่ดิน

93

น้ําเปนปจจัยที่สําคัญของสิ่งมีชีวิต การเพิ่มของประชากร การขยายตัวของชุมชนเมือง และการ

พัฒนาทางดานอุตสาหกรรม มีผลทําใหมีการใชน้ําปริมาณมาก มีการปลอยน้ําเสีย ทําใหเกิดปญหาคุณภาพ
น้ํา และสงผลกระทบตอสิ่งแวดลอมในแมน้ําลําคลอง และชายฝงทะเลรวมถึงความเปนอยูของมนุษยดวย

น้ําเปนทรัพยากรที่มีอยูอยางจํากัด ไมสามารถจัดหาเพิ่มไดตลอดเวลา โดยเฉพาะเวลาที่มีความ

ตองการ หรือจําเปนตองใชประโยชน เพราะปริมาณน้ําจะขึ้นอยูกับสภาพแวดลอม และสภาวะทางธรรมชาติ
แมวาในโลกนี้จะมีน้ําเปนจํานวน 2 ใน 3 ของพื้นที่โลก แตปริมาณน้ําสวนมากจะเปนน้ําเค็มอยูใน

ทะเล มหาสมุทร และทะเลสาบ คิดเปน 97.3 เปอรเซ็นต ที่เหลือเปนน้ําจืด 2.67 เปอรเซ็นต ยังเปนน้ําที่ใช

ประโยชนไดนอย เพราะสวนใหญ เปนน้ําแข็งอยูในแถบขั้วโลก และเปนน้ําใตดินที่ไมสามารถนํามาใช

ประโยชนได
น้ําเปนทรัพยากรที่มีความสําคัญตอชีวิตคน พืช และสัตวมากที่สุด แตก็มีคานอยที่สุดเมื่อ

เปรียบเทียบกับทรัพยากรธรรมชาติอื่น ๆ น้ําเปนปจจัยสําคัญในการดํารงชีวิตของมนุษยและเปน

องคประกอบที่สําคัญของสิ่งมีชีวิตทั้งหลาย

10.2. แหลงตนกําเนิดของน้ํา

น้ําฝน ถือเปนแหลงกําเนิดของน้ําแทบทั้งหมดที่มีอยูในประเทศไทย ฝนที่ตกเมื่อไหลลงสูแมน้ํา

ลําคลอง แองน้ํา หรืออางเก็บน้ํา จะเรียกวา น้ําทา เมื่อซึมลงสูใตดินจะเรียกวาน้ําใตดินหรือน้ําบาดาล
น้ําทา คือ น้ําไหลในแมน้ําลําธาร เกิดจากน้ําฝนที่ตกลงมาในพื้นที่รับน้ํา บางสวนสูญเสียไป สวน

ที่เหลือก็จะไหลไปยังที่ลุมลงสูแมน้ํา แบะลําธารกลายเปนน้ําทา คาดวารอยละ 75 ของน้ําทา จะสูญเสียไป

เนื่องจากการระเหยกลายเปนไอน้ํา เมื่อซึมลงสูใตดินกลายเปนน้ําใตดินและน้ําบาดาล และขังอยูตามแหลง
น้ําตางๆ เพียงรอยละ 25 ที่ไหลลงสูแมน้ําลําธารไปเปนน้ําทา

น้ําใตดิน สามารถแบงออกไดเปน 2 ชนิด คือ น้ําตื้นเปนน้ําใตดินที่อยูในชั้นดินกรวดทรายระดับตื้น

และน้ําบาดาลคือน้ําใตดินที่แทรกอยูในชั้นดิน กรวดทรายระหวางชั้นทึบน้ํา 2 ชั้น หรือน้ําใตดินที่อยูในรอย
แตกของหิน ซึ่งแหลงน้ําใตดินที่สําคัญสามารถนํามาพัฒนาใชประโยชนไดในการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม

ของประเทศ เชนเดียวกับทรัพยากรชนิดอื่นๆ ซึ่งนับวันจะมีบทบาทเพิ่มขึ้น แหลงน้ําบาดาลของประเทศมีอยู

โดยทั่วไปในทุกภาค ซึ่งจะใหปริมาณน้ํามากนอยเทาใดขึ้นอยูกับลักษณะทางกายภาพของชั้นดิน

10.3. สถานการณทรัพยากรแหลงน้ํา
วิกฤตการณการขาดแคลนน้ําสวนใหญมีสาเหตุจากความตองการน้ําใชในกิจกรรมตางๆ มีปริมาณ

เพิ่มสูงขึ้น ความสมดุลของทรัพยากรน้ําระหวางฤดูแลงและฤดูฝนไมสมดุล รวมถึงการใชน้ําในกิจกรรม

ตางๆ ที่ขาดแผนการใชที่รัดกุมและเหมาะสม รวมทั้งขาดองคกรระดับชาติที่จะเขามาบริหารจัดการแหลงน้ํา
ตลอดจนแหลงน้ําที่มีอยูในปจจุบันมีสภาพเสื่อมโทรม เนาเสีย คุณภาพไมเหมาะสมไมสามารถนํามาใชได

จากปญหาที่กลาวมานี้ เกิดจากสาเหตุหลายประการ เชน