Page 77 - หลักการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในเขตพัฒนาที่ดิน

72

คาความรุนแรงของน้ําฝน พิจารณาจากความตองการที่ใหโครงสรางนั้นๆ สามารถใชงานไดนานมากนอย

เพียงใด เชน
คันดินเบนน้ํา หรือกักน้ํา ตองการใหทน 5 ป

อางกักน้ําหรือบอดักตะกอนดิน ตองการใหทน 10 ป

อางเก็บน้ํา ตองการใหทน 20 ป
(5) ความเร็วของน้ําไหลบาในรองน้ํา โดยปกติแลวกอนที่จะกอสรางโครงสรางเพื่อปองกัน

การชะลางพังทลายของดิน ก็ควรจะตองมีการคํานวณและออกแบบ เพื่อใหน้ําที่ไหลบาไปบนพื้นที่นั้นมี

ความเร็ว ที่จะไมกอใหเกิดการกัดเซาะและสูญเสียหนาดิน

สูตรของการคํานวณความเร็วของน้ําไหลบาในรองน้ํา จาก Manning’s formula
คือ V = 1 R S
2/3 1/2
n

ในที่นี้ V = ความเร็วของกระแสน้ํา เปน เมตรตอวินาที

R = รัศมีของน้ํา (Hydraulic radius)

S = ความลาดเท มีหนวยเปนทศนิยมของเมตร
n = สัมประสิทธิ์ของความขรุขระของผิว

ความเร็วสูงสุดที่น้ําไหลไปไดในรองน้ํา ขึ้นอยูกับชนิดของดิน และความหนาแนนของพืชที่ปก
คลุมอยู (ถามี) ตารางที่ 7 แสดงใหเห็นถึงคาความเร็วสูงสุดที่น้ําไหลในรองน้ํา ซึ่งไมมีหญาปกคลุม

ตารางที่ 7 ความเร็วสูงสุดของน้ําในรองน้ําที่ไมมีหญาปกคลุม

เนื้อดิน ความเร็วของน้ํา (เมตรตอวินาที)

ดินเหนียว 0.3 เมตรตอวินาที
ดินทรายละเอียดหรือดินรวนปนทราย 0.5 เมตรตอวินาที

ดินรวน 0.6 เมตรตอวินาที

ดินรวนที่มีการจับตัวกันแนน 0.7 เมตรตอวินาที

(6) ความจุของรองน้ํา (Channel capacity) สําหรับในรองน้ําของคันดิน หรือทางระบายน้ํา

ของอางเก็บน้ํา จําเปนตองมีความจุเพียงพอที่รับปริมาณน้ําไหลบาทั้งหมด

คํานวณจากสูตร q = CiA ลูกบาศกเมตรตอวินาที
360

ไดความจุของรองน้ํา คํานวณไดจาก a = q ลูกบาศกเมตรตอวินาที
v