Page 176 - หลักการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในเขตพัฒนาที่ดิน
P. 176
171
การพัฒนารูปแบบของระบบเกษตรธรรมชาติ แนวความการพัฒนารูปแบบเกษตรธรรมชาติใน
ประเทศไทย เกิดขึ้นในราวป พ.ศ.2530 ภายหลังจากที่ขอเขียนเรื่อง One Straw Revolution ของนายมาซาโน
บุ ฟูกูโอกะ ไดรับการถอดความและตีพิมพเปนภาษาไทย และแนวความคิดเรื่องเกษตรธรรมชาติก็ไดรับการ
ขานรับอยางกวางขวาง ตอมากลุมสันติอโศก นับเปนกลุมบุคคลกลุมแรกที่ไดขานรับแนวความคิดเรื่อง
เกษตรกรรมธรรมชาติ และไดมีการตีพิมพและเผยแพรแนวคิดและวิธีปฏิบัติเกี่ยวกับเกษตรกรรมธรรมชาติ
ออกไป ทําใหเปนแรงบันดาลใจใหกับเกษตรกรจํานวนหนึ่งนํามาปฏิบัติ
อนึ่ง หลังการมาเยือนประเทศไทยของนายฟูกูโอกะ มีการตื่นตัวและการยอมรับในแนวความคิด
เรื่องเกษตรกรรมธรรมชาติเพิ่มมากขึ้น นอกจากนี้ ยังไดมีการจัดตั้ง กลุมศึกษาเกษตรธรรมชาติ ขึ้นโดย
เกษตรกรผูที่สนใจและองคกรพัฒนาเอกชน เพื่อใหเกิดการเรียนรู เชน การพบวาดินในหลายพื้นที่ เนื้อดินมี
ความแข็งมาก ไมมีความอุดมสมบูรณ การทํานาโดยไมไถพรวนเลย จึงเปนไปไดยาก ดังนั้น จึงมีการอนุโลม
ใหไถพรวนไปกอนในกรณีที่ดินแข็งและไมสมบูรณ ทําใหเกิดการถกเถียงและอภิปรายกันอยางกวางขวางวา
ผิดหลักเกษตรธรรมชาติหรือไม
รูปแบบระบบเกษตรธรรมชาติ มีดังนี้
(1) ระบบการเกษตรธรรมชาติในเขตนิเวศที่ราบลุม : ควรปรับระบบแปลงเพื่อใหมีระบบการระบาย
น้ําที่ดี หากเลี้ยงสัตวจําพวก วัว ควาย ควรจัดการมิใหสัตวเขามาทําลายพื้นที่เพาะปลูก
(2) ระบบการเกษตรธรรมชาติในเขตนิเวศที่ดอนและที่สูง : ควรมีการปรับเปลี่ยนรูปแบบการใช
พื้นที่ใหเหมาะสม โดยการลดพื้นที่การทํานาหรือ พืชไรลง และเพิ่มพื้นที่แหลงน้ํา การปลูกไมผลและไมยืน
ตนอื่นๆ
ขอดีเดนของระบบเกษตรธรรมชาติ มีอยู 2 ประการ คือ
(1) การฟนฟูความสมดุลของระบบนิเวศ
(2) การลดการพึ่งพาปจจัยภายนอก
การสงวนรักษาอนุรักษระบบนิเวศและสภาพแวดลอมทางธรรมชาติ ถือเปนหลักเกณฑ
วัตถุประสงค และขอดีเดนของแนวคิดการพัฒนาเกษตรยั่งยืน แตระบบการเกษตรยั่งยืนจะเกิดขึ้นไมได หาก
ตัวเกษตรกรเองไมมีความยั่งยืนดานมาตรฐานการครองชีพและคุณภาพชีวิต ซึ่งการเกษตรยั่งยืนสามารถ
ตอบสนองความตองการของความยั่งยืนทางดานนี้ไดอยางดี ทั้งยังสืบตอไปถึงรุนลูกรุนหลานไดอีกดวย
และนี่คือความยั่งยืนของระบบเกษตรอยางแทจริง ดังนั้น แนวความคิดของพัฒนาระบบเกษตรอยางยั่งยืน
สามารถนํามาประยุกตบูรณาการดําเนินงานไดดี เหมาะสม และสอดคลองกับวัตถุประสงคในการจัดทํา
โครงการจัดระบบอนุรักษดินและน้ําในเขตพัฒนาที่ดินอีกดวย