Page 101 - โครงการการจัดทำแผนที่สภาพการใช้ที่ดินโดยใช้ภาพถ่ายทางอากาศออร์โธสีและข้อมูลดาวเทียมสำรวจทรัพยากรจังหวัดพะเยา ปี พ.ศ.2558

73

3.3 ปจจัยที่มีผลตอการเปลี่ยนแปลงการใชที่ดิน

ปจจัยที่มีผลตอสภาพการใชที่ดิน และการเปลี่ยนแปลงการใชที่ดินในจังหวัดพะเยาระหวาง
ป พ.ศ. 2555 และ ป พ.ศ. 2558 พบวาสามารถจําแนกกลุมปจจัยที่ทําใหเกิดการเปลี่ยนแปลงการใชที่ดิน
ไดเปน 2 กลุมดวยกัน ไดแก

3.3.1 ปจจัยทางกายภาพ
1) ทรัพยากรดิน ลักษณะดิน ถือเปนปจจัยสาคัญปจจัยหนึ่งที่ทาใหเกษตรกรตัดสินใจปลูกพืช
หรือ เปลี่ยนประเภทการใชที่ดินไปเปนประเภทการใชที่ดินอื่น ๆ ได จากขอมูลแผนที่กลุมชุดดินเชิงเลข

มาตราสวน 1:25,000 จังหวัดพะเยา พบวาสามารถแบงกลุมชุดดินออกเปน 2 กลุม ไดแก
(1) ดินบนพื้นที่ราบต่ํา ไดแก กลุมชุดดินที่ 5 6 7 15 และกลุม 18 จะมีลักษณะเปนดิน
ในที่ราบลุม มักมีนาขังในชวงฤดูฝน และการระบายนาไมดี ซึ่งเปนขอจากัดของดินกลุมนี้จึงมีการใชประโยชน
ที่ดินสวนใหญเปนนาขาวและไมมีการเปลี่ยนแปลงการใชที่ดินมากนัก

(2) ดินบนพื้นที่ดอน ไดแก กลุมชุดดินที่ 28 29 31 33 35 36 38 46 48 55 56 และ
กลุมชุดดินที่ 62 พบวาประเภทการใชที่ดินในดินกลุมนี้มีหลากหลาย และมีการเปลี่ยนแปลงประเภทการใช
ที่ดินในป พ.ศ. 2558 คอนขางมาก กลุมชุดดินที่ 62 ซึ่งเปนพื้นที่ภูเขาและเทือกเขาซึ่งมีความลาดชันมากกวา
รอยละ 35 การใชประโยชนที่เหมาะสม คือ สงวนหรือรักษาไวเปนปาธรรมชาติ เพื่อเปนพื้นที่ตนน้ํา ลําธาร

โดยเฉพาะ ไมสมควรนามาใชในการเกษตรอยางเด็ดขาด เพราะจะเกิดผลกระทบตอสภาพแวดลอมไดงายและ
รุนแรง แตจากการซอนทับชั้นขอมูลกับแผนที่สภาพการใชที่ดิน จังหวัดพะเยา ป พ.ศ. 2558 พบวามีการบุกรุก
เขาไปถางประโยชนอยูมาก
2) ทรัพยากรน้ํา จังหวัดพะเยามีกวานพะเยาเปนแหลงน้ําที่อุดมสมบูรณสามารถกักเก็บน้ําได

33.84 ลานลูกบาศกเมตร รวมถึงแหลงตนน้ําตางๆ เชน หนองเล็งทราย แมน้ําอิง แมน้ํายม และโครงการ
ชลประทานที่สําคัญอยู 7 โครงการ ครอบคลุมทั้งจังหวัด ไดแก อางเก็บน้ําแมสุก อางเก็บน้ําหวยโซ อางเก็บน้ํา
หวยเหยี่ยน และอางเก็บน้ําหวยตุน ในอําเภอเมือง อางเก็บน้ําหวยไฟ ในอําเภอภูซาง อางเก็บน้ําแมปม
ในอําเภอแมใจ และอางเก็บน้ําหวยยัด ในอําเภอเชียงคํา ซึ่งพื้นที่ชลประทานเหลานี้เปนแหลงผลิตขาวที่สําคัญ

ของจังหวัด ซึ่งนอกจากบริเวณนี้จะเหมาะสําหรับการทํานาแลว การชลประทานยังทําใหสามารถผลิตขาวไดดี
รวมทั้งยังสามารถทําการเพาะปลูกพืชหลังการทํานา เชน ถั่วเหลือง ยาสูบ หรือพืชผักไดอีกดวย
3) ตําแหนงที่ตั้ง จังหวัดพะเยาอยูบริเวณสวนกลางของกลุมภาคเหนือตอนบน ๒ (เชียงราย

แพร นาน พะเยา) ที่สามารถเชื่อมตอทั้งดานเสนทางและบูรณาการ ยุทธศาสตรการพัฒนาของกลุมจังหวัด
ภาคเหนือตอนบน ๑ สามารถรองรับการ เปลี่ยนแปลงตามกรอบความรวมมือ GMS BIMSTEC ACMECS และ

สนับสนุนกิจกรรมที่ เอื้อประโยชนในการคา การลงทุน และการทองเที่ยวในภาพรวมของจังหวัด