Page 90 - แนวทางการศึกษาดินตัวแทนหลักสำหรับพัฒนาการเกษตรของประเทศไทย
P. 90
- 83 -
- สะพานดินเหนียว (clay bridges) เป็นดินเหนียวที่เชื่อมอนุภาคแร่ธาตุในลักษณะคล้าย
สะพาน
- คราบทราย (sand coats) หรือทรายแป้ง (silt coats) เป็นการจัดเรียงตัวของเม็ดทราย
หรือทรายแป้งบนผิวหน้าที่พบ เกิดขึ้นเนื่องจากวัสดุที่ละเอียดกว่าถูกเคลื่อนย้ายออกไป
- คราบอื่นๆ (other coats) เป็นผิวเคลือบที่มีลักษณะเด่นเฉพาะตัว เช่น คราบที่เป็น
ออกไซด์ของเหล็ก อะลูมินัม แมงกานีส อินทรียวัตถุ เกลือ หรือคาร์บอเนตต่างๆ และอาจต้องมีการวิเคราะห์ใน
ห้องปฏิบัติการเพื่อยืนยันด้วย
- ผิวหน้าที่ถูกแรงกด (stress surface หรือ pressure faces) เป็นผิวหน้าที่เรียบและลื่น
เป็นผลมาจากการจัดเรียงตัวใหม่ของอนุภาคจากอิทธิพลการเคลื่อนย้ายของมวลดิน
- รอยไถล (Slickensides) รอยถูไถที่ผิวในหน้าตัดดิน มีลักษณะเรียบเป็นมันและมีร่องเป็น
แนว ขนาดโดยทั่วไปใหญ่กว่า 5 เซนติเมตร เกิดจากการเคลื่อนย้ายผ่านกันของมวลดินที่มีปริมาณมาก และ
มักจะพบต่ําจากผิวหน้าดิน 50 เซนติเมตรลงไปในดินเหนียวที่ยืดหดตัวสูง ซึ่งเป็นโซนการขึ้นลงของน้ําใต้ดิน
2. ตําแหน่งที่พบ (Location) ลักษณะบนผิวหน้าต่างๆ อาจพบในบางส่วนหรือทั้งหมดของ
หน่วยโครงสร้าง ท่อ ช่องในดิน อนุภาคเดี่ยวๆ ชิ้นส่วนของหิน ชิ้นส่วนของดิน สารเม็ดกลม หรือ มวลพอก
จะต้องบันทึกลักษณะการจัดเรียงตัว และชนิดของบริเวณที่พบด้วย เช่น พบว่ามีคราบดินเหนียวบนผิวหน้าใน
แนวดิ่ง (vertical surface) ของเม็ดดิน ก็ต้องระบุให้ชัดเจน เป็นต้น
3. ปริมาณ (Amount) ใช้ค่าร้อยละของบริเวณผิวหน้าที่พบตลอดแนวทั้งชั้นดินเป็นเกณฑ์
โดยแบ่งออกเป็น
น้อยมาก (Very few) ครอบคลุมผิวหน้า น้อยกว่าร้อยละ 5
น้อย (Few) ครอบคลุมผิวหน้าในพิสัยร้อยละ 5-25
ค่อนข้างมาก (Common) ครอบคลุมผิวหน้าในพิสัยร้อยละ 25-50
มาก (Many) ครอบคลุมผิวหน้าเท่ากับหรือมากกว่าร้อยละ 50
4. ความชัดเจน (Distinctness) หมายถึง ความยากง่ายที่จะสามารถแจกแจงลักษณะที่
ปรากฏบนผิวหน้าออกจากมวลดิน ซึ่งขึ้นอยู่กับความแตกต่างระหว่างสิ่งที่ปรากฏบนผิวหน้ากับเนื้อพื้นของดิน
ในบริเวณใกล้เคียงในด้านความหนา สี และสมบัติอื่นๆ แบ่งออกเป็น
ไม่ค่อยชัดเจน (Faint) สามารถสังเกตเห็นได้เฉพาะเมื่อใช้แว่นขยาย 10 เท่า และแจกแจง
ชัดเจนได้เป็นบางส่วน นอกจากจะใช้แว่นขยายที่มีกําลังขยายสูงกว่า 10 เท่า
ชัดเจน (distinct) สามารถสังเกตเห็นได้โดยไม่ต้องใช้แว่นขยาย แต่จะมองเห็นได้ชัดเจน
ยิ่งขึ้นเมื่อใช้แว่นขยาย
ชัดเจนมาก (prominent) สามารถสังเกตเห็นได้ชัดเจนโดยไม่ต้องใช้แว่นขยาย โดยมี
ลักษณะความแตกต่างด้านสี ความหนา และสมบัติอื่นที่ผิวหน้าเด่นชัด แตกต่างไปจากบริเวณใกล้เคียง
5. การรายงาน
การรายงานจะเน้นสมบัติที่จะให้เกิดความเข้าใจเกี่ยวกับดินเท่านั้น แต่ในทุกกรณีที่รายงาน
ลักษณะบนผิวหน้าภายในดิน อย่างน้อยจะต้องประกอบด้วย ชนิด และตําแหน่งที่พบ
