Page 119 - แผนการใช้ที่ดินลุ่มน้ำสาขาภาคใต้ฝั่งตะวันตกตอนล่าง

3-43

โดยการวิธีกลนี้เป็นการป้องกันการชะล้างพังทลายได้ทันที แต่เสียค่าใช้จ่ายสูง และในระหว่างก่อสร้าง

ต้องพิถีพิถันท้าให้ดี มิฉะนั้นจะก่อให้เกิดความเสียหายมากขึ้นไปอีก ซึ่งสามารถท้าได้หลายวิธีคือ

(2.1) การปลูกพืชตามแนวระดับ (Control cultivation) ได้แก่ การไถพรวน
ปลูกและเก็บเกี่ยวพืชขนานไปตามแนวระดับ ขวางความลาดชันของพื้นที่ เหมาะที่จะใช้ในพื้นที่ที่มี

ความลาดชัน 2-7 เปอร์เซ็นต์

(2.2) การสร้างคันดินกั้นน้้า (Terracing) เป็นการสร้างคันดินหรือร่องน้้า

ขวางความลาดชันของพื้นที่เพื่อลดความยาวของพื้นที่ที่รับน้้าฝนให้สั้นลง อย่างไรก็ตามการที่จะให้
คันดินกั้นน้้ามีประสิทธิภาพสูงในการป้องกันการชะล้างพังทลายของดินนั้นจะต้องท้าการปลูกพืช

ตามแนวระดับ และใช้มาตรการอื่นๆ ผสมผสานไปด้วย ชนิดของคันดินแบ่งเป็น 2 แบบ คือ

(ก) คันดินขั้นบันได (Bench Terrace) ท้าโดยการปรับพื้นที่ลาดชันให้

เป็นขั้นบันไดซึ่งนอกจากจะลดความยาวของความลาดชันของพื้นที่แล้ว ยังเป็นลดการลาดชันของ
พื้นที่ลงอีกด้วย ขั้นบันไดดินนี้ส่วนใหญ่ใช้กับพื้นที่ที่มีความลาดชันเกินกว่า 18 เปอร์เซ็นต์ ขึ้นไป

และดินต้องเป็นดินลึกไม่น้อยกว่า 1 เมตร

(ข) คันดินกั้นน้้า (Field Terrace) เป็นการสร้างคันดินและร่องน้้าขวาง
ความลาดชันของพื้นที่เป็นช่วงๆ ซึ่งอาจจะเป็นคันดินแบบลดระดับ (Graded terrace) เพื่อช่วยระบายน้้า

หรือเป็นแบบระดับ (Level) เพื่อช่วยกักเก็บน้้าไว้

(2.3) การปรับพื้นที่เฉพาะหลุม (Individual basin) เป็นการปรับพื้นที่
เป็นช่วง ๆ เฉพาะบริเวณหลุมปลูกต้นไม้ เหมาะที่จะใช้กับไม้ผล และไม้ยืนต้นต่างๆ ขนาดของหลุม

ยิ่งกว้างมากก็ยิ่งมีประสิทธิภาพในการป้องกันการชะล้างของดินได้สูง

(2.4) คูรับน้้ารอบเขา (Hillside ditch) เป็นคูรับน้้าที่จัดท้าขึ้นขวางความ
ลาดชันของพื้นที่เป็นช่วง ๆโดยมีระดับของร่องน้้าลาดไปยังทางน้้าที่จัดท้าขึ้นหรือบริเวณที่รับน้้าได้

เช่น ทุ่งหญ้าเลี้ยงสัตว์ หรือแปลงพืชคลุมหนา ๆ

(2.5) คันดินเบนน้้า (Diversion) เป็นคันดินขนาดใหญ่ที่สร้างขึ้นเพื่อเบนน้้า

เหนือพื้นที่ไม่ให้เข้าไปรบกวนในไร่นา ที่พักอาศัย ฯลฯ หรืออาจจะเบนน้้าไปลงอ่างเก็บน้้าก็ได้
(2.6) เขื่อนกั้นร่องน้้า (Check dam) เป็นสิ่งก่อสร้างขึ้นเพื่อป้องกันการชะล้าง

พังทลายแบบร่องลึกโดยสร้างขวางทางน้้าเป็นช่วง ๆ ในร่องน้้าที่เกิดการกัดเซาะ เพื่อชะลอความเร็ว

ของน้้า ช่วยให้เกิดการตกตะกอนทับถมในร่องน้้า ท้าให้ร่องน้้าตื้นเขินสามารถน้ามาใช้ประโยชน์
ได้ต่อไป เขื่อนกั้นร่องน้้านี้อาจสร้างด้วยเศษไม้ ท่อนไม้ หิน ดิน หรือคอนกรีตก็ได้

(2.7) ทางระบายน้้า (Waterway) สร้างขึ้นเพื่อรับน้้าจากคันดินกั้นน้้า คูรับน้้า

รอบเขาหรือบริเวณระบายน้้าของอ่างเก็บน้้า เพื่อควบคุมการไหลของน้้าไปยังที่ก้าหนดไว้ โดยไม่ให้

แผนการใช้ที่ดินลุ่มน้้าสาขาภาคใต้ฝั่งตะวันตกตอนล่าง