Page 112 - แผนการใช้ที่ดินลุ่มน้ำสาขาภาคใต้ฝั่งตะวันออกตอนล่าง

3-44

การวิเคราะหเพื่อจัดลําดับความสําคัญในการฟนฟูลุมน้ํา

แนวทางในการจัดการฟนฟูลุมน้ํา ไดพิจารณาผลของการชะลางพังทลายของดิน

เปนดานหลัก เพื่อการใชประโยชนที่ดินดานเกษตรกรรมจะเปนไปไดอยางยั่งยืน ไมเกิดผลกระทบตอ
สิ่งแวดลอมในดานตางๆ พรอมทั้งใหผลผลิตไดอยางเหมาะสมและยาวนาน นอกจากนี้ตองให

ความสําคัญดานอื่นพรอมกันไปดวย เชน การปรับปรุงบํารุงดิน การฟนฟูสภาพปาไม การใช

พื้นที่รกรางวางเปลาใหเกิดประโยชนสูงสุด ลําดับความสําคัญในการฟนฟูลุมน้ํา มีดังตอไปนี้ คือ
1) การจัดการดานอนุรักษดินและน้ําที่เหมาะสม ซึ่งมีความสําคัญในการใชประโยชนที่ดิน

ใหเปนไปอยางยั่งยืน ตองใหความสําคัญกับพื้นที่มีระดับการสูญเสียดิน มากกวา 2 ตันตอไรตอป มีเนื้อที่

189,918 ไร หรือรอยละ 20.82 ของพื้นที่ลุมน้ําสาขา และพื้นที่ที่มีความลาดชันเชิงซอน มีเนื้อที่ 77,686 ไร

หรือรอยละ 8.51 ของพื้นที่ลุมน้ําสาขา มีเกษตรกรนํามาใชประโยชนทางการเกษตรแลว ควรมีการจัดระบบ
อนุรักษดินและน้ํา ดังนี้

การจัดระบบอนุรักษดินและน้ํา ที่เหมาะสม มี 2วิธี

(1) วิธีการอนุรักษดินและน้ําโดยใชระบบพืช
เปนวิธีการจัดระบบพืชโดยการผสมผสานกันระหวางมาตรการอนุรักษดิน

และน้ําและการจัดการระบบพืชปลูก ไดแก การปลูกพืชเปนแถบ การปลูกพืชตามแนวระดับ

การปลูกพืชคลุมดิน การปลูกพืชบํารุงดิน การปลูกพืชแซม การปลูกพืชเหลื่อมฤดู การปลูกพืช
หมุนเวียน การปลูกแถบหญาตามแนวระดับ การปลูกพืชไมพุมเปนแถบตามแนวระดับ การทําคัน

เศษซากพืชตามแนวระดับ

วิธีการอนุรักษดินและน้ําโดยใชระบบพืช จะตองปฏิบัติดังนี้

- ไมเผาทําลายเศษซากพืช ไมทําไรเลื่อนลอย
- ไถพรวนใหถูกวิธี ไมไถพรวนขึ้นลงตามความลาดเทของพื้นที่แตไถพรวน

ขวางความลาดเทของพื้นที่และไมทําการไถพรวนบอยครั้ง

- ปลูกพืชใหถูกวิธี ปลูกพืชตระกูลถั่วบํารุงดินคลุมดินและปลูกตามแนวระดับ
- ปรับปรุงบํารุงดิน ใชปุยคอก ปุยหมัก ปุยพืชสด

- บนพื้นที่ที่มีความลาดชันสูงเกิน 35 เปอรเซ็นต ไมควรทําการเกษตร

แตถามีความจําเปนจะตองทําคันดินเปนขั้นบันไดขวางความลาดเทของพื้นที่ จัดทํารอง น้ําและ

แหลงเก็บกักน้ําใหไหลลงเฉพาะแหง และยกรองปลูกพืชบนแนวคันดินระดับเดียวกัน
(2) วิธีการอนุรักษดินและน้ําโดยใชวิธีกล โดยมุงหนักไปในการกอสราง

สิ่งกีดขวางความลาดชันของพื้นที่ เพื่อสกัดกั้นน้ําไหลบาและการพังทลายของดิน การอนุรักษ

กองนโยบายและแผนการใชที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน