Page 69 - เขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจข้าวนาปรัง

บทที่ 3

การประเมินคุณภาพที่ดิน

การประเมินคุณภาพที่ดินเปนการพิจารณาศักยภาพของหนวยทรัพยากรที่ดินตอการใช

ประโยชนที่ดินประเภทตางๆ ในระดับการจัดการที่แตกตางกัน

การประเมินคุณภาพที่ดินในหลักการของ FAO Framework สามารถทําได 2 รูปแบบ
รูปแบบแรก การประเมินทางดานคุณภาพหรือเรียกอีกอยางหนึ่งวาเปนการประเมินเชิง

กายภาพเทานั้น วาที่ดินนั้นๆ เหมาะสมมากหรือนอยเพียงใดตอการใชประโยชนที่ดินประเภทตางๆ

รูปแบบที่สอง การประเมินทางดานปริมาณหรือดานเศรษฐกิจ ซึ่งจะใหคาตอบแทนในรูป

ผลผลิตที่ไดรับ ตัวเงินในการลงทุน และตัวเงินจากผลตอบแทนที่ไดรับ
การกําหนดคุณภาพที่ดิน

คุณภาพที่ดินที่นํามาประเมินสําหรับการปลูกพืชในระบบของ FAO Framework ไดกําหนด

ไวทั้งหมด 25 ชนิด ทั้งนี้ขึ้นอยูกับความพรอมของขอมูล ความแตกตางของภูมิภาค และระดับ

ความรุนแรงของคุณลักษณะดินที่มีผลตอผลผลิต ตลอดจนชนิดของพืช และความตองการการใช
ประโยชนที่ดิน (Land Use Requirements) ดังนั้นคุณภาพที่ดิน (Land Qualities) ที่นํามาใชมีดังนี้

- ระบอบอุณหภูมิ (Temperature regime: t) คุณลักษณะที่ดินที่เปนตัวแทน ไดแก

คาอุณหภูมิเฉลี่ยในฤดูปลูกเพราะอุณหภูมิมีอิทธิพลตอการงอกของเมล็ด ตอการออกดอกของพืชบางชนิด
และมีสวนสัมพันธกับขบวนการสังเคราะหแสง ซึ่งจะสงผลกระทบตอการเจริญเติบโตของพืช

- ความชุมชื้นที่เปนประโยชนตอพืช (Moisture availability: m) คุณลักษณะที่ดิน

ที่เปนตัวแทน ไดแก ระยะเวลาการทวมขังของน้ําในฤดูฝน ปริมาณน้ําฝนเฉลี่ยในรอบปหรือ
ความตองการน้ําในชวงการเจริญเติบโตของพืช

- ความเปนประโยชนของออกซิเจนตอรากพืช (Oxygen availability: o) คุณลักษณะที่ดิน

ที่เปนตัวแทน ไดแก สภาพการระบายน้ําของดิน ทั้งนี้เพราะพืชโดยทั่วๆ ไป รากพืชตองการ

ออกซิเจนในขบวนการหายใจ
- ความเปนประโยชนของธาตุอาหาร (Nutrient availability: s) คุณลักษณะที่ดินที่เปน

ตัวแทน ไดแก ปริมาณธาตุอาหารพืชในดิน

- ความจุในการดูดยึดธาตุอาหาร (Nutrient retention capacity: n) คุณลักษณะที่ดินที่

เปนตัวแทน ไดแก ความจุในการแลกเปลี่ยนประจุบวก (Cation exchange capacity) และความ
อิ่มตัวดวยดาง (Base saturation)

เขตการใชที่ดินพืชเศรษฐกิจขาวนาปรัง สํานักสํารวจดินและวางแผนการใชที่ดิน