Page 47 - เขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจถั่วเหลืองฤดูแล้งในเขตชลประทาน

2-34

สวนสถานการณน้ําในเขื่อนในชวงตนฤดูแลงป 2548 พบวา สวนใหญปริมาณน้ําอยูใน
ระดับปานกลางถึงต่ํามาก คือ ภาคเหนือ เขื่อนภูมิพล มีน้ํารอยละ 32.9 เขื่อนสิริกิติ์ มีน้ํารอยละ

57.8 รวมปริมาณน้ําใชงาน 7,119 ลานลูกบาศกเมตร ซึ่งฤดูแลงปนี้ ทางการตองสงน้ําใหพื้นที่

ชลประทานอีก 3,225 ลานลูกบาศกเมตร ใหเพียงพอตอการปลูกพืชฤดูแลงในพื้นที่โครงการใหญ เชน
โครงการพิษณุโลก สวนภาคตะวันออกเฉียงเหนือปริมาณน้ําอยูในเกณฑคอนขางต่ําถึงต่ํามาก โดยน้ําใน

เขื่อนอุบลรัตน มีเพียง 609 ลานลูกบาศกเมตร สวนเขื่อนสิรินธร มีปริมาณน้ําคงเหลือ

483 ลานลูกบาศกเมตร ที่เขื่อนลําปาว จังหวัดกาฬสินธุ น้ําในเขื่อนลําปาวปนี้มีปริมาณต่ําสุด
ในรอบ 6 ป เหลือน้ําอยูเพียงรอยละ 35 หรือประมาณ 500 ลานลูกบาศกเมตร แตยังปลอยน้ํา

ใหเกษตรกรในพื้นที่โครงการจนถึงปลายเดือนเมษายน 2548 หลังจากนั้นก็จะปดการสงน้ําและ

ใหเกษตรกรใชน้ําอยางประหยัด
ตอมา ในชวงฤดูแลงป 2548 ปริมาณน้ํากักเก็บเพื่อใชประโยชน มีจํานวนลดลงอยางมาก

โดยปริมาณน้ําที่เหลือใชงานไดจริงในเขื่อนและอางเก็บน้ําขนาดใหญทั่วประเทศ เมื่อวันที่ 24

กุมภาพันธ 2548 มีจํานวนเพียง 20,078 ลานลูกบาศกเมตร หรือรอยละ 45 ของความจุใชงานได

และลดลงเหลือเพียง 12,032 ลานลูกบาศกเมตร หรือรอยละ 27 ของความจุใชงานได ในชวง
ปลายฤดูแลง ณ วันที่ 13 พฤษภาคม 2548 โดยอางเก็บน้ําที่อยูในภาวะวิกฤติจะมีปริมาณน้ํานอยลงไปอีก

โดยมีปริมาณน้ําใชการไดไมเกินรอยละ 10 ของความจุกักเก็บน้ําที่ใชได โดยเฉพาะอางกระเสียว

ไมมีปริมาณน้ําเหลือใหใชเลย ดังนั้น ความเสี่ยงตอความแหงแลงและการขาดแคลนน้ําในอนาคต

จะมีมากขึ้น ความตองการใชน้ําเพิ่มขึ้น เนื่องจากการเพิ่มของประชากรและกิจกรรมการผลิตทาง
การเกษตรตางๆ โดยเฉพาะการทํานาปรัง ซึ่งมีการใชน้ําจากแหลงกักเก็บน้ําในแตละฤดูกาล

เพาะปลูกมากถึงไรละ 1,600-2,000 ลูกบาศกเมตร ขณะที่การกอสรางแหลงกักเก็บน้ําเพิ่มเติม

โดยเฉพาะขนาดใหญมีขอจํากัดหลายประการ รวมทั้งแหลงน้ําที่มีอยูแลวทั้งที่สรางขึ้นและตาม
ธรรมชาติ ยังมีความจุที่ลดลงจากการตื้นเขินและขาดการบํารุงรักษา และจากรายงานสภาพน้ําใน

เขื่อนภูมิพลและเขื่อนสิริกิติ์ ในชวงตนฤดูฝนป 2548 ในชวงวันที่ 23 มิถุนายน 2548 พบวา

เขื่อนภูมิพลจุน้ําไดทั้งหมด 13,462 ลานลูกบาศกเมตร มีน้ําใชการได 9,662 ลานลูกบาศกเมตร
ขณะที่มีน้ําใชการได 1,717 ลานลูกบาศกเมตร คิดเปนรอยละ 18 ของน้ําใชการได การ

ระบายทายเขื่อนภูมิพล 106 ลูกบาศกเมตรตอวินาที หรือ 9 ลานลูกบาศกเมตรตอวัน สวน

เขื่อนสิริกิติ์จุน้ําไดทั้งหมด 9,510 ลานลูกบาศกเมตร มีน้ําใชการได 6,660 ลานลูกบาศกเมตร
ขณะที่มีน้ําใชการได 1,533 ลานลูกบาศกเมตร คิดเปนรอยละ 23 ของน้ําใชการได การระบายน้ํา

ทายเขื่อนสิริกิติ์ 104 ลูกบาศกเมตรตอวินาที หรือ 9 ลานลูกบาศกเมตรตอวัน ดังนั้น ทําใหความ

พรอมในการรับน้ําเขาเขื่อนทั้งสอง คือ เขื่อนภูมิพลสามารถรับน้ําไดอีก 7,945 ลานลูกบาศกเมตร

เขตการใชที่ดินพืชเศรษฐกิจถั่วเหลืองฤดูแลงในเขตชลประทาน สํานักสํารวจดินและวางแผนการใชที่ดิน