Page 8 - การศึกษาประสิทธิภาพของผลิตภัณฑ์ปุ๋ยชีวภาพสำหรับนาข้าวต่อการเจริญเติบโตและผลผลิตข้าวขาวดอกมะลิ 105 ในดินร่วนปนทราย จังหวัดร้อยเอ็ด Study efficiency of Bio- fertilizer to increase growth and rice (Khao Dok Mali 105) yield and sandy loam soil, Roi Et Province.

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

ทะเบียนวิจัยเลขที่ 61 63 17 09 20007 016 102 02 11
ชื่อแผนงานวิจัย (ภาษาไทย) วิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์ปุ๋ยชีวภาพส าหรับนาข้าวเพื่อส่งเสริมการ

เจริญเติบโตและเพิ่มผลผลิตข้าว
(ภาษาอังกฤษ) Research and Development Production of Bio-
fertilizer for rice cultivation to Growth Promotion and increasing
Rice Yield.
ชื่อโครงการวิจัย (ภาษาไทย) การศึกษาประสิทธิภาพของผลิตภัณฑ์ปุ๋ยชีวภาพส าหรับนาข้าว
ต่อการเจริญเติบโตและผลผลิตข้าวขาวดอกมะลิ 105 ในดินร่วนปนทราย
จังหวัดร้อยเอ็ด
(ภาษาอังกฤษ) Study efficiency of Bio- fertilizer to increase growth
and rice (Khao Dok Mali 105) yield and sandy loam soil, Roi Et
Province.

กลุ่มชุดดินที่ 40 ชุดดิน โนนแดงที่มีศิลาแลง (Ndg-pic-lsB)
สถานที่ด าเนินการ บ้านหนองข่า ต าบลสระคู อ าเภอสุวรรณภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด
ผู้ร่วมด าเนินการ นางสาววรรณา สุวรรณวิจิตร Miss Wanna Suwannawijit
นางสาวกัญญาพร สังข์แก้ว Miss Kanyaporn Sungkaew
นางสาวพนิดา ปรีเปรมโมทย์ Miss Panida Preepremmot
นางสาวดารารัตน์ โฮตาก้า Miss Dararat Hotaka

บทคัดย่อภาษาไทย (Abstract-Thai)

การศึกษาประสิทธิภาพของผลิตภัณฑ์ปุ๋ยชีวภาพส าหรับนาข้าวต่อการเจริญเติบโตและผลผลิตข้าวขาวดอก
มะลิ 105 ในดินร่วนปนทราย จังหวัดร้อยเอ็ด ด าเนินการ ณ บ้านหนองข่า ต าบลสระคู อ าเภอสุวรรณภูมิ จังหวัด
ร้อยเอ็ด ระยะเวลาด าเนินการตั้งแต่เดือนตุลาคม 2560 ถึงเดือนธันวาคม 2564 มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา
ประสิทธิภาพของผลิตภัณฑ์ปุ๋ยชีวภาพ ส าหรับนาข้าวต่อการเจริญเติบโต และผลผลิตข้าวขาวดอกมะลิ 105 ในดิน
ร่วนปนทราย จังหวัดร้อยเอ็ด วางแผนการทดลองแบบ Randomize Complete Block Design จ านวน 8 ต ารับ
การทดลอง 3 ซ้ า ประกอบด้วย ต ารับที่มีการไม่ใช้และใช้ผลิตภัณฑ์ปุ๋ยชีวภาพส าหรับนาข้าวรูปแบบน้ า ผงละลายน้ า
และปุ๋ยเคมีในอัตรา 0, 50 และ 70 เปอร์เซ็นต์ตามค่าวิเคราะห์ดิน โดยมีการเก็บข้อมูล คือ การเปลี่ยนแปลงสมบัติ

ทางเคมีดิน การเจริญเติบโต ผลผลิตข้าว รวมทั้งปริมาณเชื้อจุลินทรีย์ภายหลังการจัดการตามต ารับการทดลอง
จากผลการทดลองพบว่า พื้นที่ด าเนินการทดลองปลูกข้าวขาวดอกมะลิ 105 มีลักษณะเนื้อดินเป็นดินร่วนปน
ทราย มีความอุดมสมบูรณ์ต่ า ดินหลังจากด าเนินการทดลองเกิดการเปลี่ยนแปลงสมบัติทางเคมีในทางที่ดีขึ้น ดินมีค่า
ความเป็นกรดเป็นด่างเพิ่มขึ้น โดยเปลี่ยนแปลงจากกรดจัด-กรดแก่ เป็นกรดปานกลาง กรดเล็กน้อย และเป็นกลาง
ปริมาณอินทรียวัตถุในดิน และฟอสฟอรัส แคลเซียม และแมกนีเซียมที่เป็นประโยชน์มีค่าเพิ่มขึ้น ส่วนปริมาณ
โพแทสเซียมที่เป็นประโยชน์ในดินมีค่าลดลง
การเจริญเติบโตของข้าวขาวดอกมะลิ 105 ปีที่ 1-3 ไม่แตกต่างกันทางสถิติ แต่มีแนวโน้มว่า ต ารับที่ใช้ปุ๋ย
ชีวภาพรูปแบบผงละลายน้ า ร่วมกับปุ๋ยเคมี 50 เปอร์เซ็นต์ ตามค่าวิเคราะห์ดิน ท าให้ข้าวขาวดอกมะลิ 105 ปีที่ 1-3
มีจ านวนต้นต่อกอมากที่สุด ส าหรับผลผลิตและองค์ประกอบผลผลิต มีค่าไม่แตกต่างกันทั้ง 3 ปี ยกเว้นเฉพาะจ านวน
เมล็ดต่อรวงในปีที่ 3 มีค่าแตกต่างกันทางสถิติ ซึ่งพบว่า การใช้ปุ๋ยชีวภาพรูปแบบผงละลายน้ า ร่วมกับปุ๋ยเคมี 70

เปอร์เซ็นต์ ตามค่าวิเคราะห์ดิน มีจ านวนเมล็ดข้าวต่อรวงมากที่สุด เท่ากับ 151 เมล็ดต่อรวง เมื่อเทียบกับแปลง
ควบคุม ซึ่งมีจ านวนเมล็ดต่อรวง เท่ากับ 141 เมล็ดต่อรวง
การใส่ปุ๋ยชีวภาพรูปแบบผงละลายน้ า ร่วมกับปุ๋ยเคมี 50 และ 70 เปอร์เซ็นต์ ตามค่าวิเคราะห์ดิน ตามล าดับ
ท าให้ดินหลังเก็บเกี่ยวข้าวขาวดอกมะลิ 105 มีปริมาณเชื้อจุลินทรีย์ Azospirillium sp. สูง และมีค่าแตกต่างทาง