Page 8 - การปรับปรุงบำรุงดินโดยใช้ปุ๋ยอินทรีย์ชนิดต่างๆ เพื่อปลูกข้าวโพดหวานอินทรีย์
P. 8
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
หลักการและเหตุผล
เกษตรอินทรีย์ คือระบบการผลิตที่คำนึงถึงสภาพแวดล้อม รักษาสมดุลของธรรมชาติ และความ
หลากหลายทางชีวภาพ เป็นระบบการผลิตทางการเกษตรที่หลีกเลี่ยงการใช้สารสังเคราะห์ เน้นการใช้
อินทรียวัตถุ ในการปรับปรุงบำรุงดินให้มีความอุดมสมบูรณ์ เพื่อให้ต้นพืชที่ปลูกมีความแข็งแรง ต้านทานต่อโรค
และแมลงศัตรูพืช การทำเกษตรอินทรีย์อาจทำได้ยากในพื้นที่ที่ดินมีความอุดมสมบูรณ์ต่ำแต่อย่างไรก็ตาม การ
ที่ปัจจุบันผู้คนให้ความสนใจในเรื่องสุขภาพและหันมาบริโภคพืชอาหารที่มีการผลิตในระบบอินทรีย์มากขึ้น และ
จากสภาพทั่วไปของพื้นที่ทำการเกษตรที่มีความอุดมสมบูรณ์ต่ำลงและมีจำนวนจำกัด ดังนั้น จึงจำเป็นต้องหา
วิธีการจัดการดินที่เหมาะสมเพื่อเป็นแนวทางในการพัฒนาการทำเกษตรอินทรีย์เป็นทางเลือกให้แก่เกษตรกรให้
สามารถปลูกพืชได้อย่างยั่งยืน
การปรับปรุงบำรุงดินให้มีความอุดมสมบูรณ์นั้น ต้องปรับปรุงคุณสมบัติของดินให้ครอบคลุมทั้ง
ด้านเคมี ชีวภาพ และกายภาพของดิน ซึ่งการปรับปรุงคุณสมบัติดังกล่าว วิธีการที่ทำได้ดีที่สุดคือการใช้ปุ๋ย
อินทรีย์และปุ๋ยชีวภาพต่างๆ ปุ๋ยอินทรีย์เป็นสารประกอบที่ได้จากสิ่งมีชีวิตที่ผ่านกระบวนการผลิตตามธรรมชาติ
มีปริมาณธาตุอาหารพืชมากน้อยแตกต่างกันไปตามวัสดุที่ใช้ทำปุ๋ย และถึงแม้ว่าจะมีปริมาณธาตุอาหารพืชน้อย
กว่าปุ๋ยเคมี แต่ปุ๋ยอินทรีย์มีทั้งธาตุอาหารหลักและธาตุอาหารรอง นอกจากนี้ช่วยให้ดินโปร่งและร่วนซุย การ
ระบายน้ำและอากาศในดินดีขึ้น ช่วยในการดูดซับน้ำและธาตุอาหาร ปุ๋ยอินทรีย์จึงเป็นปุ๋ยที่เกษตรกรนิยม
นำมาใช้เพื่อการผลิตพืชผักในระบบเกษตรอินทรีย์ เพื่อความปลอดภัยต่อผู้ผลิตและผู้บริโภคปุ๋ยอินทรีย์ที่ใช้กัน
อย่างแพร่หลาย ได้แก่ ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยคอก ปุ๋ยพืชสด เป็นต้น สำหรับปุ๋ยพืชสด เป็นการไถกลบพืชลงดินในขณะที่
ยังเขียวสด โดยทั่วไปนิยมใช้พืชตระกูลถั่ว ซึ่งสามารถตรึงไนโตรเจนจากอากาศมาสะสมในลำต้น เมื่อย่อยสลาย
จะปลดปล่อยธาตุอาหารให้พืชนำไปใช้ประโยชน์ได้ การใช้ประโยชน์จากปุ๋ยพืชสด เกษตรกรต้องใช้เวลาในการ
ปลูก ไถกลบ แล้วปล่อยไว้ให้ย่อยสลายแล้วจึงปลูกพืชหลักตาม แต่นอกเหนือจากการไถกลบแล้ว สามารถปลูก
พืชปุ๋ยสดในรูปของพืชแซมระหว่างแถวของพืชหลักแล้วตัดคลุมแปลงเพื่อช่วยรักษาความชุ่มชื้นในดิน และเมื่อ
ย่อยสลายก็ให้ธาตุอาหารพืชแก่ดินด้วยเช่นกัน การนำพืชปุ๋ยสดมาใช้ประโยชน์ในรูปแบบดังกล่าวเกษตรกร
สามารถนำไปปฏิบัติในพื้นที่ของตนเองได้โดยง่าย ไม่ยุ่งยากหรือซับซ้อน สิ่งสำคัญสำหรับการทำเกษตรอินทรีย์
คือความอุดมสมบูรณ์ของดิน ดังนั้น การศึกษาวิจัยนี้มุ่งเน้นศึกษาการนำปุ๋ยอินทรีย์ชนิดต่างๆ มาใช้เพื่อยกระดับ
ปริมาณอินทรียวัตถุในดินให้อยู่ระดับที่เหมาะสมสำหรับการปลูกพืช ได้ผลผลิตพืชที่มีคุณภาพ ปลอดสารพิษ
และปลูกข้าวโพดหวานอินทรีย์ซึ่งเป็นพืชที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจชนิดหนึ่ง ซึ่งผลการศึกษาวิจัยจะทำให้ได้
วิธีการปรับปรุงบำรุงดินที่เหมาะสมสำหรับการทำเกษตรอินทรีย์ที่เกษตรกรสามารถนำไปปฏิบัติตามได้อย่างเป็น
รูปธรรมด้วยวิธีการที่ง่าย ได้รับผลตอบแทนที่คุ้มต่อการลงทุน และนำไปสู่ความยั่งยืนในการทำเกษตรอินทรีย์
ต่อไป
วัตถุประสงค์
1. เพื่อศึกษาผลการใช้ปุ๋ยอินทรีย์ชนิดต่างๆ ต่อการเจริญเติบโต ผลผลิตและคุณภาพของข้าวโพดหวาน
2. เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงสมบัติทางเคมี และกายภาพของดิน
3. เพื่อประเมินผลตอบแทนทางเศรษฐกิจ
