Page 106 - แผนบริหารจัดการโครงการป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและฟื้นฟูพื้นที่เกษตรกรรมด้วยระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ ลุ่มน้ำโดมใหญ่ อำเภอเดชอุดม จังหวัดอุบลราชธานี
P. 106
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
76
4
การประเมินคุณภาพที่ดินเป็นการพิจารณาศักยภาพของหน่วยทรัพยากรที่ดินต่อการใช้ประโยชน์
ที่ดินประเภทต่าง ๆ ในระดับการจัดการที่แตกต่างกัน การประเมินคุณภาพที่ดินในหลักการของ FAO
Framework สามารถท าได้ 2 รูปแบบ
รูปแบบแรก การประเมินทางด้านคุณภาพหรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่าเป็นการประเมินเชิงกายภาพ
เท่านั้น ว่าที่ดินนั้นๆ เหมาะสมมากหรือน้อยเพียงใดต่อการใช้ประโยชน์ที่ดินประเภทต่างๆ
รูปแบบที่สอง การประเมินทางด้านปริมาณหรือด้านเศรษฐกิจ ซึ่งจะให้ค่าตอบแทนในรูปผลผลิตที่
ได้รับ ตัวเงินในการลงทุน และตัวเงินจากผลตอบแทนที่ได้รับ
ในที่นี้ได้ประเมินเฉพาะรูปแบบแรก คือ การประเมินเชิงกายภาพ ว่ามีความเหมาะสมตาม
ข้อก าหนดคุณภาพที่ดินอย่างไรต่อประเภทการใช้ประโยชน์ที่ดินต่าง ๆ
ประเภทการใช้ประโยชน์ที่ดิน หมายถึง ชนิดหรือระบบการใช้ที่ดินที่กล่าวถึงสภาพการ
ผลิตและเทคนิคในการด าเนินการ ในการใช้ที่ดินทั้งทางด้านกายภาพเศรษฐกิจและสังคมที่เหมาะสมใน
ท้องถิ่นนั้น ๆ การใช้ประโยชน์ที่ดินอาจมีพืชชนิดเดียวหรือมากกว่า 1 ชนิด ในเขตลุ่มน้ าห้วยต าแยอ าเภอ
เดชอุดม จังหวัดอุบลราชธานี สามารถคัดเลือกประเภทการใช้ประโยชน์ที่ดิน ดังนี้
1) ระบบการเกษตรอาศัยน้ าฝน เป็นระบบเกษตรที่ครอบคลุมพื้นที่การเกษตรส่วนใหญ่ของ
ประเทศ พื้นที่ส่วนใหญ่ ใช้ปลูกพืชไร่และข้าว มักพบการขาดน้ าของพืชเสมอ เนื่องจากสภาวะความแห้งแล้ง
และความแปรปรวนของน้ าฝน พื้นที่ลุ่มน้ า ได้มีการใช้ประโยชน์ที่ดินส าหรับการเพาะปลูกพืชหลายชนิด
ได้แก่
1.1) ข้าวนาปี คือ ข้าวที่ท าในระหว่างเดือนเมษายน ถึงเดือนธันวาคม ซึ่งเป็นฤดูการท านา
ปกติ พันธุ์ข้าวนาปีจะออกดอกตามวันและเดือนค่อนข้างตรงตามเวลา ไม่ว่าจะท าการตกกล้า หรือ
หว่านในเดือนเมษายน พฤษภาคม มิถุนายน กรกฎาคม หรือสิงหาคม เมื่อถึงก าหนดเวลาที่ต้องออกดอกก็
ต้องออกพร้อมกัน เนื่องจากแสงหรือช่วงวันเป็นตัวก าหนด พันธุ์ข้าวนาปี ได้แก่ พันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 กข
15 กข 6 และสันป่าตอง เป็นต้น ส่วนพันธุ์ข้าวที่เกษตรกรในเขตลุ่มน้ าห้วยต าแย อ าเภอเดชอุดม จังหวัด
อุบลราชธานีนิยมปลูกกันมาก คือ
1.1.1) พันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 เป็นข้าวไวแสงมีการปลูกและเตรียมดินประมาณเดือน
มิถุนายนถึงเดือนกรกฎาคม นิยมปลูกด้วยวิธีปักด า โดยใช้กล้าข้าวที่มีอายุ 1 เดือน ใช้ระยะปลูก 25x25
