Page 6 - แผนบริหารจัดการป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและฟื้นฟูพื้นที่เกษตรกรรมด้วยระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ ลุ่มน้ำห้วยท่าแค จังหวัดนครราชสีมา
P. 6
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
เพิ่มขึ้นของพื้นที่เมือง ภาคอุตสาหกรรมและการท่องเที่ยว ในพื้นที่เกษตรโดยเฉพาะพื้นที่นามีแนวโน้ม
ลดลง จากเดิมเนื้อที่ 76,089 ไร่ เป็น 61,534 ไร่ หรือคิดเป็นร้อยละ 32.27 ของเนื้อที่เดิม ส่วนพื้นที่ปลูก
พืชไร่ เกษตรผสมผสาน ไม้ผล ไม้ยืนต้นมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น คาดว่าเป็นเพราะกลไกของตลาดด้านราคาและ
นโยบายของภาครัฐจากการส่งเสริมการลดพื้นที่ท านาไม่เหมาะสม
พื้นที่ส่วนใหญ่มีความรุนแรงของการชะล้างพังทลายในระดับน้อย โดยมีปริมาณการสูญเสียดิน
0-2 ตันต่อไร่ต่อปี ครอบคลุมพื้นที่ร้อยละ 76.61 ของเนื้อที่ทั้งหมด โดยมีสภาพพื้นที่ส่วนใหญ่ค่อนข้าง
ราบเรียบ การใช้ที่ดินเป็นการท านา และพื้นที่ที่มีความรุนแรงของการชะล้างพังทลายในระดับปานกลาง
ปริมาณการสูญเสียดิน 2-5 ตันต่อไร่ต่อปี สภาพพื้นที่ส่วนใหญ่ค่อนข้างราบเรียบ โดยมีปริมาณการสูญเสียดิน
0-2 ตันต่อไร่ต่อปี โดยมีสภาพพื้นที่เป็นลูกคลื่นลอดลานเล็กน้อย มีการใช้ที่ดินเพื่อการปลูกพืชไร่ ได้แก่
มันส าปะหลังและอ้อยโรงงาน ครอบคลุมพื้นที่ร้อยละ 23.39 ของเนื้อที่ทั้งหมด พบบริเวณขอบทั้งสองด้าน
ของพื้นที่ลุ่มน้ า เมื่อพิจารณาถึงการประเมินการชะล้างพังทลายของดินในพื้นที่ แม้ในพื้นที่ที่มีการชะล้าง
พังทลายในระดับน้อยถึงปานกลาง ก็ไม่ควรเพิกเฉยต่อการใช้มาตรการอนุรักษ์ดินและน้ า และหากมีการ
ละเลยหรือมีการจัดการที่ไม่เหมาะสม ไม่ถูกต้องตามหลักวิชาการอาจส่งผลกระทบที่รุนแรงขึ้น ก่อให้เกิด
ปัญหาการสูญเสียดิน ปริมาณและคุณภาพผลผลิต และส่งผลกระทบต่อต้นทุนการผลิต การจัดการดิน น้ า
ปุ๋ย จนส่งผลให้เกษตรกรมีค่าใช้จ่ายที่เพิ่มสูงขึ้นตามไปด้วย
จากการศึกษาข้อมูลเศรษฐกิจและสังคมโดยเฉพาะในพื้นที่ได้รับผลกระทบจากการชะล้าง
พังทลายของดิน พบว่าเกษตรกรมีความรู้ ความเข้าใจในวิธีการรักษาและป้องกันไม่ให้เกิดการชะล้าง
พังทลายของดินในแต่ละวิธีการมากน้อยแตกต่างกัน เมื่อพิจารณาความต้องการ วิธีการรักษาและป้องกัน
การชะล้างพังทลายของดิน จะเห็นว่าเกษตรกรมีความต้องการ ท าบ่อดักตะกอนดิน ร่องน้ า ฝายกั้นน้ า
เมื่อพิจารณาผลกระทบด้านต้นทุนการผลิต ผลผลิต และผลตอบแทนเหนือต้นทุนทั้งหมดของการปลูกพืช
ในพื้นที่ที่มีระดับการชะล้างพังทลายของดินต่างกัน จะเห็นว่าต้นทุนการผลิตของแต่ละพืช มีแนวโน้ม
สูงขึ้นตามระดับความรุนแรงของการชะล้างพังทลายของดินที่เพิ่มขึ้น โดยเฉพาะในพื้นที่ปลูกมันส าปะหลัง
ซึ่งต้นทุนเพิ่มขึ้นอาจเป็นผลจากการเปลี่ยนแปลงต้นทุนผันแปรในการผลิต เช่น ค่าจ้างแรงงาน ค่าเมล็ด
พันธุ์ ค่าปุ๋ย นอกจากนี้ยังพบว่าผลผลิตของทุกพืชลดลงตามความรุนแรงของการชะล้างพังทลายของดิน
ในการคัดเลือกพื้นที่เพื่อด าเนินการ โดยอาศัยปัจจัยหลักและเกณฑ์ที่ก าหนด ส าหรับพิจารณา
จัดล าดับความส าคัญมี 6 ด้าน ประกอบด้วย (1) ระดับความรุนแรงของการชะล้างพังทลายของดิน
(2) สภาพปัญหาของทรัพยากรดิน (3) การใช้ที่ดิน (4) กิจกรรมที่ด าเนินงานในพื้นที่ (5) แผนปฏิบัติงาน
ของพื้นที่ (6) ความต้องการของชุมชน พบว่า บ้านบุ บ้านสระตอง บ้านสายออ บ้านกุดจิก ต าบลสายออ
