Page 9 - รายงานการสำรวจดินเขตพัฒนาที่ดินลุ่มน้ำคลองวังยาวแปลงที่ สบ. 4 จังหวัดสระบุรี : พื้นที่ดำเนินการ บ้านหนองมะกรูด หมู่ที่ 12 บ้านซับสนุ่น หมู่ที่ 9 บ้านซับขอน หมู่ที่ 12 และบ้านหนองจอก หมู่ที่ 8 ตำบลหนองย่างเสือ อำเภอมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี ลุ่มน่ำสาขาแม่น้ำป่าสักตอนล่าง (รหัส 1208) ลุ่มน้ำหลักแม่น้ำป่าสัก (รหัส 12)

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
1

บทที่ 1

บทนํา

1. หลักการและเหตุผล
ทรัพยากรดินเปนปจจัยพื้นฐานที่มีความสําคัญในการประกอบอาชีพเกษตรกรรม ปจจุบัน

พบวาทรัพยากรดินไดเสื่อมโทรมลง จากการเพิ่มขึ้นของประชากร มีการใชประโยชนที่ดินเพื่อการผลิต
อาหารเพิ่มขึ้นอยางรวดเร็ว นอกจากนี้ยังมีการใชที่ดินที่ผิดประเภท นําดินที่ไมเหมาะสมมาทํา
การเกษตร การบุกรุกทําลายปา โดยขาดความตระหนักถึงความสําคัญของการรักษาความอุดม

สมบูรณของดินและการปรับปรุงบํารุงดิน สงผลใหดินมีความอุดมสมบูรณลดลง ดินแนนทึบ เกิดการ
ชะลางพังทลายของดิน เปนตน อีกทั้งยังพบดินปญหาที่เกิดขึ้นเองตามสภาพธรรมชาติอีกดวย ทําให
ดินในบางพื้นที่ไมสามารถเพาะปลูกพืชไดหรือไดผลผลิตลดลง ดังนั้นจึงมีความจําเปนอยางยิ่งที่จะตอง

หาแนวทางปองกันและแกไขปญหาดังกลาว
กรมพัฒนาที่ดินเปนหนวยงานหลักที่มีภารกิจในการแกไขปญหาดานทรัพยากรดิน จึงได

จัดทําโครงการเขตพัฒนาที่ดินลุมน้ําขึ้น เพื่อเปนกลไกในการขับเคลื่อนกิจกรรมดานการพัฒนาที่ดิน
และการอนุรักษดินและน้ํา โดยคัดเลือกพื้นที่ดําเนินการที่เปนตัวแทนสภาพปญหาของพื้นที่ในเขต
พัฒนาที่ดิน เพื่อบูรณาการกิจกรรมตาง ๆ ดานการพัฒนาที่ดิน เชน การสํารวจดินและวางแผนการใช

ที่ดิน การจัดทําระบบอนุรักษดินและน้ํา การพัฒนาแหลงน้ํา การปรับปรุงบํารุงดิน การแกไขดินที่มี
ปญหาตอการเกษตร อาทิ ดินเปรี้ยว ดินเค็ม ดินอินทรีย ดินกรด ดินทราย ดินตื้นและดินในพื้นที่ลาดชัน
รวมทั้งการฟนฟูดินที่เสื่อมโทรม สงเสริมการใชสารอินทรียเพื่อลดสารเคมีที่ใชทางการเกษตร

การรณรงคไถกลบตอซัง การปลูกพืชปุยสดเพื่อปรับปรุงบํารุงดิน การดําเนินงานโครงการดังกลาวเปน
การประสานความรวมมือระหวางหนวยงานภายในกรมพัฒนาที่ดินรวมกับหนวยงานอื่นที่เกี่ยวของ
รวมถึงหนวยงานในทองถิ่น โดยมีวัตถุประสงคเพื่อสาธิตใหเกษตรกรและประชาชนในพื้นที่ไดเห็นถึง

ประโยชนของการพัฒนาที่ดิน การอนุรักษดินและน้ํา การฟนฟูและการปรับปรุงบํารุงดิน
เขตพัฒนาที่ดินลุมน้ําคลองวังยาง จังหวัดสระบุรี อยูในลุมน้ําสาขาแมน้ําปาสักตอนลาง

(รหัส 1208) ลุมน้ําหลักแมน้ําปาสัก (รหัส 12) มีเนื้อที่ 264,395 ไร มีอาณาเขตครอบคลุมพื้นที่
6 ตําบล ประกอบดวยพื้นที่ทั้งหมดของตําบลวังมวง และบางสวนของตําบลคําพราน อําเภอวังมวง
ตําบลหนองยางเสือ ตําบลซับสนุน ตําบลลําพญากลาง และตําบลลําสมพุง อําเภอมวกเหล็ก จังหวัด

สระบุรี (กรมพัฒนาที่ดิน, 2556) พื้นที่สวนใหญเปนพื้นที่ราบเรียบถึงคอนขางราบเรียบสลับกับพื้นที่
ลาดชัน มีการใชที่ดินในการเพาะปลูกพืชไรเปนสวนใหญ ทรัพยากรดินเปนดินที่ดอน และปญหา
ทรัพยากรดินที่พบ ไดแก ปญหาดินตื้น และดินที่มีความอุดมสมบูรณต่ํา

ดังนั้น เพื่อแกไขปญหาดังกลาวกลุมวางแผนการใชที่ดิน สํานักงานพัฒนาที่ดินเขต 1
รวมกับสถานีพัฒนาที่ดินสระบุรี ไดคัดเลือกพื้นที่ดําเนินการ บานหนองมะกรูด หมูที่ 12 บานซับสนุน

หมูที่ 9 บานซับขอน หมูที่ 12 และบานหนองจอก หมูที่ 8 ตําบลหนองยางเสือ อําเภอมวกเหล็ก
จังหวัดสระบุรี ซึ่งอยูในเขตพัฒนาที่ดินลุมน้ําคลองวังยาง เพื่อเปนตัวแทนในการศึกษาสภาพปญหา
ทรัพยากรดินของพื้นที่ลุมน้ํา และเพื่อใหสอดคลองกับแนวทางตามพระราชบัญญัติพัฒนาที่ดิน