Page 49 - การไถกลบพืชปุ๋ยสดและตอซังพืชร่วมกับการใช้ปุ๋ยหมัก และน้ำหมักชีวภาพเพื่อเพิ่มผลผลิตข้าวขาวดอกมะลิ 105 ในพื้นที่โครงการส่งเสริมการเกษตรในรูปแบบแปลงใหญ่ข้าว อำเภอนาเยีย จังหวัดอุบลราชธานี

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

37

ดังนั น ผลการศึกษาการเปลี่ยนแปลงสมบัติทางเคมีของดินก่อนและหลังของเกษตรกรที่เข้าร่วม
การไถกลบพืชปุ๋ยสดและตอซังพืชร่วมกับการใช้ปุ๋ยหมักและน าหมักชีวภาพโครงการส่งเสริมการเกษตรใน
รูปแบบแปลงใหญ่ข้าว อ าเภอนาเยีย จังหวัดอุบลราชธานี ได้แก่ ปริมาณอินทรียวัตถุ ปริมาณธาตุ

ฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ ปริมาณธาตุโพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้ และค่าความเป็นกรดเป็นด่าง
สามารถสรุปได้ว่า จากการไถกลบพืชปุ๋ยสดและตอซังพืชร่วมกับการใช้ปุ๋ยหมักและน าหมักชีวภาพนั น ใน
พื นที่ก่อนเข้าร่วมโครงการ หลังการเก็บเกี่ยวของการด าเนินโครงการปีที่ 1 และหลังการเก็บเกี่ยวของการ
ด าเนินโครงการปีที่ 2 มีแนวโน้มที่ดีขึ น ซึ่งสอดคล้องกับการศึกษาของบังอร และคณะ (2559)

ท าการศึกษาเรื่องผลของการจัดการตอซังข้าวร่วมกับการเตรียมดินและชนิดของปุ๋ยต่อการเจริญเติบโต
ผลผลิตข้าวและสมบัติของดินบางประการ พบว่าการไถกลบตอซังข้าว ท าให้ความสูงของต้นข้าวเมล็ดดีต่อ
รวง และผลผลิตสูงที่สุดเท่ากับ 933 กิโลกรัมต่อไร่ และการไถกลบตอซังข้าวส่งผลให้มีปริมาณอินทรียวัตถุ

และอินทรีย์คาร์บอนสูงกว่าการเผาตอซังอย่างมีนัยส าคัญ และปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ ปริมาณ
โพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้หลังการเก็บเกี่ยวข้าวมีปริมาณเพิ่มขึ นจากปริมาณที่เริ่มต้นอย่างเด่นชัดจาก
ทุกวิธีที่ท าการทดลอง และสอดคล้องกับการศึกษาของทวีศักดิ์ และกิตติศักดิ์ (2550) ศึกษาเรื่องการใช้ปุ๋ย
อินทรีย์ต่อผลผลิตข้าวสังข์หยดใน กลุ่มชุดดินที่ 6 จังหวัดพัทลุง พบว่าการใช้ปุ๋ยอินทรีย์โดยการไถกลบตอ
ซังการใช้ปุ๋ยพืชสด (ถั่วพร้า ปอเทือง และถั่วพุ่ม) การใช้น าหมักชีวภาพร่วมกับการใช้ปุ๋ยเคมีอัตราครึ่งหนึ่ง

ของอัตราแนะน า สามารถเพิ่มผลผลิตของข้าวพันธุ์สังข์หยดได้ตั งแต่ 39-43 เปอร์เซ็นต์ เมื่อเปรียบเทียบ
กับการใช้ปุ๋ยเคมีตามที่ เกษตรกรปฏิบัติทั่วไปและสามารถเพิ่มผลผลิตข้าวสังข์หยดได้ตั งแต่ 34-38
เปอร์เซ็นต์ เมื่อเทียบกับการใช้ปุ๋ยเคมีตามอัตราแนะน า นอกจากนี ยังท าให้ธาตุอาหารที่มีประโยชน์ในดิน

เช่น ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และปริมาณอินทรียวัตถุในดินเพิ่มขึ นและมีอัตราสูงกว่าการใช้ปุ๋ยเคมีเพียง
อย่างเดียว

4.2 การเจริญเติบโตและผลผลิตข้าวขาวดอกมะลิ 105 ของเกษตรกรที่เข้าร่วมการไถกลบพืชปุ๋ยสด
และตอซังพืชร่วมกับการใช้ปุ๋ยหมักและน้้าหมักชีวภาพโครงการส่งเสริมการเกษตรในรูปแบบ
แปลงใหญ่ข้าว อ าเภอนาเยีย จังหวัดอุบลราชธานี

4.2.1 การเจริญเติบโตของต้นข้าวขาวดอกมะลิ 105 ด้านความสูงที่ระยะ 120 วัน
จากการไถกลบพืชปุ๋ยสดและตอซังพืชร่วมกับการใช้ปุ๋ยหมักและน าหมักชีวภาพต่อการ
เจริญเติบโตของข้าวขาวดอกมะลิ 105 ดังตารางที่ 6 ในพื นที่ของเกษตรกรจ านวน 75 ราย พบว่า ก่อนเข้า
ร่วมโครงการความสูงของต้นข้าวขาวดอกมะลิ 105 ในพื นที่เกษตรกรมีค่าการเจริญเติบโตด้านความสูง

ระหว่าง 97-125 เซนติเมตร ส่วนความสูงของต้นข้าวขาวดอกมะลิ 105 ที่ระยะ 120 วัน ในพื นที่ของ
เกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการปีที่ 1 มีค่าการเจริญเติบโตด้านความสูงระหว่าง 106-131 เซนติเมตร และ
ความสูงของต้นข้าวขาวดอกมะลิ 105 ที่ระยะ 120 วัน ในพื นที่ของเกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการปีที่ 2 มีค่า
การเจริญเติบโตด้านความสูงระหว่าง 128-135 เซนติเมตร และเมื่อคิดเป็นค่าเฉลี่ยของการเจริญเติบโต

ด้านความสูง พบว่า ก่อนเข้าร่วมโครงการความสูงของต้นข้าวขาวดอกมะลิ 105 ที่ระยะ 120 วัน ในพื นที่
ของเกษตรกรมีการเจริญเติบโตด้านความสูงเท่ากับ 113 เซนติเมตร ส่วนความสูงของต้นข้าวขาวดอกมะลิ
105 ที่ระยะ 120 วัน ในพื นที่ของเกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการปีที่ 1 มีการเจริญเติบโตด้านความสูงเฉลี่ย

เท่ากับ 125 เซนติเมตร และความสูงของต้นข้าวขาวดอกมะลิ 105 ที่ระยะ 120 วัน ในพื นที่ของเกษตรกร
ที่เข้าร่วมโครงการปีที่ 2 มีการเจริญเติบโตด้านความสูงเฉลี่ยเท่ากับ 131 เซนติเมตร
เมื่อท าการเปรียบเทียบความสูงของต้นข้าวขาวดอกมะลิ 105 (เซนติเมตร) ที่ระยะ 120
วัน พบว่า พื นที่ของเกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการหลังการเก็บเกี่ยวข้าวขาวดอกมะลิ 105 ปีที่ 2 มีค่าเฉลี่ย