Page 15 - การประยุกต์ใช้ข้อมูลกลุ่มชุดดิน และข้อมูลการใช้ที่ดินสำหรับให้บริการบนแอปพลิเคชันสารสนเทศทรัพยากรดินรายจังหวัด

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
5

ตัวอย่างเช่น ขอบเขตชายฝั่งทะเล พื้นที่การใช้ประโยชน์ที่ดิน เส้นทางแม่น้ า เส้นทางล าคลอง เส้นทาง
คลองชลประทาน เส้นทางถนน ต าแหน่งหมู่บ้าน ต าแหน่งสถานีตรวจวัดข้อมูลต่างๆ ตลอดจนแผนที่

ผลการวิเคราะห์พื้นที่ความเสี่ยงต่อภัยพิบัติต่างๆ เป็นต้น (ส านักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและ
ภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน). 2552: 5)

2.1.2 องค์ประกอบของระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์
ส านักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน) (2552: 5-6) ได้อธิบาย
องค์ประกอบต่างๆ ของระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ ไว้ดังนี้

2.1.2.1 บุคลากร (People) เกี่ยวข้องกับการท างานในระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์
ได้แก่ ผู้ใช้แผนที่ซึ่งจะใช้แผนที่ส าหรับการประกอบการตัดสินใจและวางแผนเฉพาะเรื่อง ผู้ท าแผนที่
ใช้ข้อมูลจากชั้นข้อมูลต่างๆ เพื่อน ามาผลิตแผนที่ที่มีคุณภาพสูง นักวิเคราะห์จะท าการวิเคราะห์ข้อมูล
ในเชิงพื้นที่และภูมิศาสตร์ เช่น เส้นทางที่เหมาะสม การจัดการการจราจรพื้นที่เสี่ยงภัยพิบัติ เป็นต้น

ผู้จัดท าข้อมูลท าหน้าที่น าเข้าข้อมูล จัดเก็บ และแก้ไขข้อมูลให้ถูกต้อง ส าหรับการวิเคราะห์ในด้านต่างๆ
นักออกแบบระบบฐานข้อมูล ท าหน้าที่ออกแบบระบบฐานข้อมูลเชิงพื้นที่เพื่อให้การท างานของระบบ
สารสนเทศภูมิศาสตร์เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และนักพัฒนาโปรแกรม ท าการพัฒนาซอฟต์แวร์ระบบ

สารสนเทศภูมิศาสตร์
2.1.2.2 ข้อมูล (Data) แหล่งข้อมูลของระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ได้จากแหล่งต่างๆ
เช่น ข้อมูลจากดาวเทียม รูปถ่ายทางอากาศ แผนที่ภูมิประเทศ แผนที่น้ าใต้ดิน และแผนที่ธรณีวิทยา
เป็นต้น โดยแหล่งข้อมูลอยู่ในรูปของข้อมูลกระดาษและข้อมูลเชิงเลข
2.1.2.3 ซอฟต์แวร์ (Software) ใช้เพื่อท าหน้าที่จัดการควบคุมการประมวลผลของ

คอมพิวเตอร์ แบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลักๆ คือ ซอฟต์แวร์ที่ใช้ท างานร่วมกับระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์
และซอฟต์แวร์หรือโปรแกรมด้านสารสนเทศภูมิศาสตร์ ซอฟต์แวร์ที่ใช้ท างานร่วมกับระบบสารสนเทศ
ภูมิศาสตร์ เรียกว่า ซอฟต์แวร์ระบบ (System software) หรือระบบปฏิบัติการ (Operating system)

เป็นโปรแกรมควบคุมระบบเครื่องคอมพิวเตอร์ ซึ่งเครื่องคอมพิวเตอร์แต่ละชนิดจะเรียกใช้
ระบบปฏิบัติการต่างกัน ขึ้นอยู่กับการออกแบบของผู้ผลิต เช่น เครื่องไมโครคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล มักใช้
ระบบปฏิบัติการวินโดวส์ (WINDOWS) โปรแกรมด้านสารสนเทศภูมิศาสตร์ ที่สามารถใช้ท างานในระบบ
สารสนเทศภูมิศาสตร์ได้ต้องมีความสามารถหลักๆ ในการป้อนข้อมูลและการตรวจสอบข้อมูล โดยการ

น าเข้าข้อมูลนั้นอาจเป็นการเปลี่ยนข้อมูลจากแผนที่ต้นฉบับ ข้อมูลจากภาพดาวเทียม รูปถ่ายทางอากาศ
ให้อยู่ในรูปของข้อมูลเชิงเลข โดยมีเครื่องมือที่ใช้ในการนี้ เช่น ตัวแปลงเป็นดิจิทัล (Digitizer) และเครื่อง
กราดภาพ (Scanner) เป็นต้น นอกจากนี้ยังต้องมีการจัดเก็บข้อมูลประเภทต่างๆ คือ จุด เส้น หรือพื้นที่
และการจัดการฐานข้อมูลที่ผู้ใช้เรียกใช้ได้สะดวก ปัจจุบันซอฟต์แวร์ด้านสารสนเทศภูมิศาสตร์ที่ใช้ใน

ประเทศไทย เช่น โปรแกรมอาร์กวิว (ArcView) โปรแกรมอาร์ก จีไอเอส (ArcGIS) โปรแกรม คิวจีไอเอส
(QGIS) และโปรแกรมแม็บอินโฟร์ (MapInfo) เป็นต้น
2.1.2.4 ฮาร์ดแวร์ (Hardware) เป็นองค์ประกอบที่ส าคัญของระบบสารสนเทศ
ภูมิศาสตร์ ซึ่งจะใช้เป็นเครื่องมือหรืออุปกรณ์ ในการน าเข้าข้อมูล จัดเก็บข้อมูล ประมวลผล และแสดงผล

ข้อมูล ได้แก่ เครื่องคอมพิวเตอร์ จอส าหรับแสดงผลในปัจจุบันนิยมแบบแอลซีดี (Liquid crystal display:
LCD) หรือแอลอีดี (Light emitting diode: LED) ซึ่งมีความละเอียดของภาพมากขึ้น ความคมชัดมากขึ้น
และเครื่องพิมพ์ที่ใช้ส่วนมากจะเป็นแบบพ่นหมึก โดยใช้วิธีพ่นหมึกจากหัวฉีด (Ink jet) ชนิดเป็นสี หรือ